Μελέτη αποκαλύπτει ότι COVID-19 και γρίπη «ξυπνούν» και πολλαπλασιάζουν καρκινικά κύτταρα

Μια πρόσφατη μελέτη φέρνει νέα δεδομένα για τη σχέση ανάμεσα σε λοιμώξεις όπως η COVID-19 και η γρίπη με την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων, τονίζοντας τη σημασία της πρόληψης και του εμβολιασμού.

Νέα δεδομένα από έρευνες

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο στο ιατρικό περιοδικό JAMA αναδεικνύει πιθανές νέες επιπτώσεις των λοιμώξεων σε ασθενείς που έχουν περάσει καρκίνο.

Η καθηγήτρια Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου, η δρ. Μαρία Καπαρέλου και ο καθηγητής Θάνος Δημόπουλος, παραθέτουν ότι ήδη από τον πρώτο χρόνο της πανδημίας είχαν καταγραφεί περιστατικά ασθενών που παρουσίασαν ξαφνικά μεταστατικό καρκίνο, κυρίως του μαστού και του εντέρου.

Ο καθηγητής Hugh Montgomery από το University College London είχε τονίσει ότι πολλοί απέδιδαν το φαινόμενο στις καθυστερήσεις των εξετάσεων και των θεραπειών λόγω πανδημίας, ωστόσο, όπως σημείωσε: «οι καρκίνοι δεν εξελίσσονται έτσι, δεν περνούν από ένα μικρό εξόγκωμα σε τερματικό στάδιο μέσα σε τρεις μήνες».

Μπορούν οι ιοί να «ξυπνούν» καρκινικά κύτταρα;

Το ερώτημα αυτό αποτέλεσε το έναυσμα για μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature. Σε πειράματα με ποντίκια, τα οποία είχαν προγραμματιστεί ώστε να φέρουν αδρανή καρκινικά κύτταρα, παρατηρήθηκε ότι μετά από έκθεση σε ήπια δόση γρίπης τα κύτταρα «ενεργοποιήθηκαν» και μέσα σε δύο εβδομάδες σχημάτισαν μεταστατικούς όγκους.

Το ίδιο συνέβη και με τον SARS-CoV-2 προσαρμοσμένο σε ποντίκια: μέσα σε 28 ημέρες καταγράφηκε «εντυπωσιακή αύξηση» των καρκινικών κυττάρων.

Τα πρώτα στοιχεία από τους ανθρώπους

«Η ιογενής λοίμωξη επιταχύνει σημαντικά την ανάπτυξη αυτών των κυττάρων», δήλωσε ο καθηγητής John Alcorn από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

Η έρευνα σε ανθρώπινα δεδομένα ενίσχυσε αυτήν την υπόθεση:

• Στη βάση UK Biobank, με 4.800 καρκινοπαθείς σε ύφεση, όσοι είχαν θετικό τεστ COVID-19 το 2020 είχαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο. Η επίδραση ήταν πιο έντονη τους πρώτους μήνες μετά τη λοίμωξη.
• Στη βάση Flatiron Health, με 37.000 γυναίκες σε ύφεση από καρκίνο του μαστού, όσες νόσησαν από COVID-19 είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν μεταστάσεις στους πνεύμονες.

Πώς δρουν η γρίπη και η COVID-19

Οι δύο λοιμώξεις προκαλούν ισχυρή φλεγμονή στον οργανισμό, ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στην πρωτεΐνη ιντερλευκίνη-6 (IL-6), που αυξάνεται προσωρινά κατά τη λοίμωξη. Η IL-6, αν και χρήσιμη για την άμυνα του οργανισμού, φάνηκε να διεγείρει και τα καρκινικά κύτταρα.

Ακόμη κι όταν τα επίπεδα της IL-6 επανήλθαν στο φυσιολογικό, η ανάπτυξη των κυττάρων συνεχιζόταν, δείχνοντας ότι εμπλέκονται και άλλοι μηχανισμοί. Μεταξύ αυτών, η αλληλεπίδραση των CD4 και CD8 Τ-κυττάρων, που τελικά αφήνει χώρο για την ανεξέλεγκτη εξάπλωση του καρκίνου.

Η σημασία της πρόληψης

Παρότι τα δεδομένα δείχνουν σύνδεση ανάμεσα σε ιογενείς λοιμώξεις και μεταστάσεις, παραμένουν ανοιχτά πολλά ερωτήματα. Οι επιστήμονες θέλουν να διερευνήσουν αν το ίδιο ισχύει για άλλους ιούς και καρκίνους ή για όργανα όπως το ήπαρ, όπου συχνά παραμένουν λανθάνοντα καρκινικά κύτταρα.

Ως τότε, οι ειδικοί υπογραμμίζουν την αξία της πρόληψης. Ο εμβολιασμός για γρίπη και COVID-19 δεν μηδενίζει τον κίνδυνο, αλλά μειώνει την πιθανότητα σοβαρής λοίμωξης. Ο καθηγητής Montgomery σημειώνει ότι η προσοχή δεν πρέπει να μετατραπεί σε φόβο που περιορίζει τη ζωή των επιζώντων καρκίνου.

Αυτή η μελέτη δείχνει ότι οι αναπνευστικές λοιμώξεις μπορεί να μην είναι απλές και παροδικές ενοχλήσεις, αλλά να αφήνουν βαθύτερες επιπτώσεις, ιδιαίτερα σε ανθρώπους με ιστορικό καρκίνου.