Το φθηνό φάρμακο που κρύβει το μυστικό της μακροζωίας

Η μετφορμίνη είναι ένα από το πιο πολυ-συνταγογραφημένα φάρμακα κατά του διαβήτη τύπου 2, χωρίς ωστόσο να έχει διαλευκανθεί πλήρως ο μηχανισμός δράσης της ως προς τον έλεγχο του σακχάρου.

Στην Ελλάδα η μετφορμίνη εμπεριέχεται σε περισσότερα από 50 σκευάσματα, μόνη της ή συνδυαστικά με άλλες δραστικές ουσίες. Η τιμή της στα σκευάσματα που είναι αποτελεί την κύρια δραστική ουσία κυμαίνεται από 1,27 ευρώ έως και 17 ευρώ, καθιστώντας την μια αποτελεσματική και οικονομικά προσιτή λύση για τη διαχείριση του διαβήτη.

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Salk, το Ερευνητικό Ινστιτούτο The Scripps και το Ιατρικό Κολέγιο Weill Cornell χρησιμοποίησαν καινοτόμο τεχνολογία για να απαντήσουν στο ερώτημα γιατί είναι τόσο αποτελεσματική.

Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Cell Reports, οι συντάκτες περιγράφουν έναν εκπληκτικά μεγάλο αριθμό βιοχημικών «διακοπτών» για διάφορες κυτταρικές διαδικασίες που ανακάλυψαν και που μπορεί να εξηγούν γιατί η μετφορμίνη επεκτείνει το προσδόκιμο ζωής σε διάφορα πειραματικά μοντέλα.

«Μας ανοίγονται νέοι δρόμοι κατανόησης της δράσης της μετφορμίνης και ως αντιδιαβητικό αλλά και ως αντιγηραντικό φάρμακο», σημειώνει ο καθηγητής Reuben Shaw, συγγραφέας του άρθρου και διευθυντής του Αντικαρκινικού Κέντρου του Ινστιτούτου Salk.

Μέχρι πρότινος το μόνο γνωστό βιοχημικό μονοπάτι που ενεργοποιείται από τη μετφορμίνη ήταν το AMPK που όπως ανακάλυψε ο Δρ. Shaw καθυστερεί την κυτταρική ανάπτυξη και αλλάζει τον μεταβολισμό όταν τα θρεπτικά συστατικά είναι δυσεύρετα, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του καρκίνου.

Τώρα, λοιπόν, οι επιστήμονες με τη βοήθεια μιας πλατφόρμας που σχεδίασαν για να εξετάσουν κινάσες (τις πρωτεΐνες δηλαδή που μεταφέρουν τις ομάδες φωσφορικών αλάτων), που είναι καίριας σημασίας διακόπτες ενεργοποίησης/απενεργοποίησης στα κύτταρα και οι οποίες μπορούν γρήγορα να αντιστραφούν από τη μετφορμίνη.

«Μέσω της πλατφόρμας καταφέραμε να απαντήσουμε ένα θεμελιώδες ερώτημα της βιολογίας: Ποια μονοπάτια ρυθμίζονται από την μετφορμίνη στο ήπαρ;», αναφέρει ο Ben Stein, πρώτος συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Ιατρικού Κολεγίου Weill Cornell.

Η έρευνα αποκάλυψε ότι η μετφορμίνη ενεργοποιεί μη αναμενόμενες κινάσες και μονοπάτια, ανεξάρτητα από το AMPK. Δύο από τις ενεργοποιημένες κινάσες είναι οι Πρωτεΐνη Κινάση D και MAPKAPK2. Αν και ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά γι’ αυτές, έχουν κάποια σχέση με το κυτταρικό στρες, κάτι που με τη σειρά του τις συνδέει με το προσδόκιμο ζωής και επιβίωσης.

Μάλιστα, η μετφορμίνη ήδη δοκιμάζεται σε πολυκεντρικές κλινικές μελέτες ως φάρμακο που αυξάνει το προσδόκιμο ζωής. Και η νέα μελέτη δείχνει ότι η Πρωτεΐνη Κινάση D και η MAPKAPK2 μπορεί να είναι δύο παίκτες που προσφέρουν αυτές τις θεραπευτικές επιδράσεις, ενώ αναδεικνύει και νέους θεραπευτικούς στόχους και κυτταρικές διαδικασίες που ρυθμίζονται από το μονοπάτι AMPK που παίζει καθοριστικό ρόλο στην θετική επίδραση της μετφορμίνης στην ανθρώπινη υγεία.

ygeiamou.gr