Ο Έλληνας γιατρός Εμμανουήλ Κατσάνης, με καταγωγή από τη Νάξο, κατάφερε να φέρει μια ριζοσπαστική αλλαγή στη θεραπεία της λευχαιμίας. Η πρωτοποριακή του μέθοδος επιτρέπει τη μεταμόσχευση μυελού από δότες που είναι μόνο μερικώς συμβατοί, κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης για ασθενείς που ανήκουν σε μειονότητες και δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε πλήρως συμβατούς δότες.
Μια ελπιδοφόρα μέθοδος για δύσκολες περιπτώσεις
Ο Dr. Εμμανουήλ Κατσάνης εργάζεται στο Banner – University Medical Center Tucson και έχει αναπτύξει μια μέθοδο γνωστή ως «haploidentical μεταμόσχευση» ή απλώς «haplo», από την ελληνική λέξη «απλό». Η μέθοδος αυτή δίνει τη δυνατότητα να πραγματοποιηθεί μεταμόσχευση ακόμα και όταν ο δότης είναι μόνο ημισυμβατός με τον ασθενή ως προς τα ανθρώπινα λευκοκυτταρικά αντιγόνα (HLA), σε αντίθεση με την παραδοσιακή απαίτηση για πλήρη συμβατότητα.
Αυτό έχει τεράστια σημασία για τις εθνικές και φυλετικές μειονότητες στις ΗΠΑ, όπως εξηγεί ο ίδιος ο γιατρός:
«Εάν κάποιος διαγνωστεί µε λευχαιµία (καρκίνος του αίµατος) και είναι αφροαμερικανός τότε θα έχει λιγότερες πιθανότητες να βρει έναν συµβατό δότη µυελού των οστών για να τον βοηθήσει να απαλλαγεί από αυτή την ασθένεια».
Ο ίδιος προσθέτει: «Η halpo είναι σχετικά νέα µέθοδος και είναι εντυπωσιακή για µας, γιατί εχούνε ενδείξεις ότι θα προσφέρει βοήθεια στη κοινωνία µας που αποτελείται από πολλές µειονότητες διότι έχει πραγµατικά αυξήσει την επιβίωση τους».
Ο άνθρωπος πίσω από την επιστήμη
Ο Dr. Μανώλης Κατσάνης, με καταγωγή από το Φιλώτι της Νάξου, είναι γιος του Γιώργου και της Μαρίας Κατσάνη. Πέρα από τη δουλειά του στο νοσοκομείο του Πανεπιστημίου της Αριζόνας, είναι Καθηγητής Παιδιατρικής, Παθολογίας, Παθολογοανατομίας και Ανοσιοβιολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο και έχει τον τίτλο Louise Thomas Chair στην Παιδιατρική Αντικαρκινική Έρευνα.
Το 2012 ανέλαβε τη διεύθυνση του Προγράμματος Μεταμόσχευσης Αίματος και Μυελού των Οστών στο University Medical Center. Παράλληλα με την εφαρμογή της haplo στη Tucson, έχει ξεκινήσει και μια κλινική δοκιμή βασισμένη σε προηγούμενη ερευνητική εργασία που έγινε σε ποντίκια και δημοσιεύτηκε το 2016.
\
Αναζητώντας πιο αποτελεσματική χημειοθεραπεία
Η κλινική μελέτη που διενεργεί ο Δρ. Κατσάνης στοχεύει στη βελτίωση της φαρμακευτικής αγωγής που χρησιμοποιείται μετά τις μεταμοσχεύσεις. Αυτή τη στιγμή, οι γιατροί χρησιμοποιούν το φάρμακο cyclophosphamide, το οποίο είναι αποτελεσματικό στο να αποτρέπει την απόρριψη του μοσχεύματος αλλά και ταυτόχρονα περιορίζει την ικανότητα των κυττάρων του δότη να επιτεθούν στα καρκινικά κύτταρα της λευχαιμίας.
Το νέο φάρμακο που δοκιμάζεται λέγεται Bendamustine και, όπως φαίνεται στις δοκιμές σε ζώα, δεν έχει τις ίδιες περιοριστικές επιδράσεις. Ο στόχος είναι να αποδειχθεί ότι το Bendamustine μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε ανθρώπους με ασφάλεια και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Όταν δεν υπάρχει τέλειος δότης
Η ιδανική περίπτωση είναι ένας ασθενής να έχει πλήρως συμβατό δότη, κάτι που συμβαίνει πιο εύκολα με τα βιολογικά του αδέλφια. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, και τότε οι γιατροί καταφεύγουν στην αναζήτηση μη συγγενών δοτών. Εάν και πάλι δεν βρίσκεται τέλεια συμβατότητα, τότε εξετάζεται η δυνατότητα χρήσης βλαστοκυττάρων από δότη που έχει ένα μόνο ασύμβατο αντιγόνο.
Εδώ είναι που η μέθοδος haplo προσφέρει μια εναλλακτική. Όπως επισημαίνει το Εθνικό Πρόγραμμα Δοτών Μυελού των Οστών (NMDP), οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να βρουν συμβατό δότη μέσα στην ίδια τους την εθνοτική ή φυλετική ομάδα, καθώς τα HLA αντιγόνα μεταβιβάζονται κληρονομικά. Παρόλα αυτά, η μειωμένη παρουσία εθελοντών δοτών από μειονότητες δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την εύρεση συμβατότητας.
Η haplo μεταμόσχευση, προσφέρει περισσότερες επιλογές στους ασθενείς που δεν βρίσκουν εύκολα μη συγγενή δότη. Δεδομένου ότι τα άτομα κληρονομούν το μισό σετ HLA αντιγόνων από κάθε γονέα, η πιθανότητα ένας αδελφός να είναι ημισυμβατός είναι πάντα 50%. Επιπλέον, υπάρχουν πολλά δευτερεύοντα HLA αντιγόνα τα οποία είναι πιο πιθανό να μοιράζεται κανείς με τα μέλη της οικογένειάς του παρά με έναν ξένο.
Όπως λέει και ο ίδιος ο Dr. Κατσάνης:
«Αυτό είναι ένα ακόµα πλεονέκτημα του haplo».
Μια αναγνώριση που ξεκίνησε από τη Νάξο
Το άρθρο για τον Dr. Κατσάνη δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην εφημερίδα Arizona Daily Star, και την είδηση ανέδειξε μέσω των social media η κα Χάιδω Μουστάκη.
Πηγή: athensmagazine.gr
Τώρα όλες οι ειδήσεις του alldaynews.gr στο Google News.
To «alldaynews.gr» αποποιείται κάθε ευθύνη από τις αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων ιστοσελίδων, για τα οποία (άρθρα) την ευθύνη την έχει ο υπογράφων ως πηγή.
