Η Eurovision προσπάθησε να παραμείνει «απολιτίκ», αλλά η ιστορία δείχνει πως η μουσική σκηνή δεν ήταν ποτέ εντελώς ανεξάρτητη από την πολιτική. Το πιο δυνατό παράδειγμα έρχεται από την Ελλάδα και τη συμμετοχή της το 1976, μια χρονιά που η πολιτική διαμαρτυρία μπήκε στη σκηνή του διαγωνισμού μέσα από ένα συγκλονιστικό τραγούδι.
Η Ελλάδα εκτός Eurovision το 1975 λόγω Τουρκίας
Η χώρα μας πρωτοεμφανίστηκε στον θεσμό το 1974, με τη Μαρινέλλα και το «Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου». Όμως, την επόμενη χρονιά απείχε. Ο λόγος ήταν βαθιά πολιτικός: η Τουρκία, λίγους μήνες μετά την εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974, δήλωσε συμμετοχή στη Eurovision του 1975. Η Ελλάδα αντέδρασε απέχοντας, στέλνοντας ένα σαφές πολιτικό μήνυμα.
Ο Μάνος Χατζιδάκις επιλέγει τη Μαρίζα Κωχ για ένα τραγούδι διαμαρτυρίας
Το 1976, ο Μάνος Χατζιδάκις, τότε διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΤ, αποφάσισε πως η Eurovision μπορούσε να γίνει βήμα για διεθνή διαμαρτυρία κατά της τουρκικής εισβολής. Κάλεσε τη Μαρίζα Κωχ και της ζήτησε μέσα σε λίγες ώρες να του φέρει ένα τραγούδι-θρήνο για την Κύπρο, ώστε να σταλεί στον διαγωνισμό.
Η Κωχ αιφνιδιάστηκε, αλλά δέχτηκε αμέσως. Αντλώντας από τις παραδοσιακές μουσικές της γνώσης, συνέλαβε την ιδέα ενός τραγουδιού με ρίζες στη δημοτική παράδοση. Για τους στίχους συνεργάστηκε με τον Μάκη Φωτιάδη από τη Θεσσαλονίκη. Μαζί δούλεψαν τηλεφωνικά όλο το βράδυ: εκείνη του ψιθύριζε τη μελωδία, εκείνος έγραφε στίχους βασισμένους στο ηπειρώτικο «Παναγιά μου, Παναγιά μου, παρηγόρα την καρδιά μου».
Τα γυρίσματα στον Μυστρά και το βίντεο κλιπ
Το τραγούδι τιτλοφορήθηκε «Παναγιά μου, Παναγιά μου» και η ΕΡΤ ανέθεσε στον σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη να γυρίσει το επίσημο βίντεο. Η ομάδα ταξίδεψε μέχρι τον Μυστρά, τη βυζαντινή καστροπολιτεία της Λακωνίας, για να πραγματοποιήσει τα γυρίσματα του συγκινητικού βίντεο κλιπ.
Η αντίδραση της Τουρκίας και οι διαδηλώσεις
Το τραγούδι έφτασε στα ευρωπαϊκά μέσα και η αντίδραση δεν άργησε. Από τους Γκρίζους Λύκους μέχρι Τούρκους μετανάστες στην Ευρώπη, πολλοί εξέφρασαν την αντίθεσή τους στους στίχους. Η Τουρκία, αντιδρώντας, επέλεξε να απέχει από τον διαγωνισμό του 1976.
Οι εντάσεις κορυφώθηκαν με μια εντυπωσιακή διαδήλωση στη Χάγη της Ολλανδίας, έξω από τον χώρο διεξαγωγής της Eurovision. Όπως έχει αποκαλύψει και η ίδια η Μαρίζα Κωχ, στις κινητοποιήσεις συμμετείχαν περίπου 60.000 Τούρκοι της Ευρώπης.
Απειλές και αστυνομική ανησυχία πριν την εμφάνιση
Η ατμόσφαιρα ήταν τόσο τεταμένη, που η ασφάλεια του θεάτρου προειδοποίησε την ελληνική αποστολή: δεν μπορούσαν να εγγυηθούν την προστασία της Μαρίζας Κωχ. Κυκλοφορούσαν φήμες πως υπήρχε ελεύθερος σκοπευτής στην αίθουσα, ενώ η τραγουδίστρια είχε ήδη δεχτεί απειλές κατά της ζωής της.
Η Κωχ εμφανίζεται με μαύρα και αλεξίσφαιρο
Η Μαρίζα Κωχ, παρά τις απειλές, αποφάσισε να ανέβει στη σκηνή. Υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση πως εμφανίζεται με δική της ευθύνη και φόρεσε αλεξίσφαιρο γιλέκο. Ήταν ντυμένη στα μαύρα, σε ένδειξη πένθους.
«Θα φορέσεις μαύρα και στο τέλος του τραγουδιού θα ανοίξεις τα χέρια σου για να δείξουμε το πένθος μας για την Κύπρο», της είχε πει ο Χατζιδάκις.
Πολλά ξένα κρατικά κανάλια δεν μετέδωσαν τους στίχους του τραγουδιού, μποϊκοτάροντάς το. Την ίδια στιγμή, το τουρκικό κανάλι TRT απαντούσε παίζοντας το εθνικιστικό «Memleketim», που είχε χρησιμοποιηθεί και κατά την τουρκική εισβολή.
Η τελική κατάταξη και τα μηνύματα υποστήριξης
Παρά το πολιτικό φορτίο και τις αντιδράσεις, η Ελλάδα κατέλαβε την 13η θέση. Τον υψηλότερο βαθμό (8) έδωσε η Γαλλία, η οποία είχε στηρίξει δημόσια την ελληνική συμμετοχή. Ακολούθησαν η Ιταλία (5), η Ισλανδία (4), το Βέλγιο (2) και η Πορτογαλία (1).
Η συμμετοχή της Μαρίζας Κωχ το 1976 έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για το τραγούδι αλλά και για τη γενναιότητα και την αποφασιστικότητα να ακουστεί ένα πολιτικό μήνυμα σε μια διεθνή σκηνή.
Οι στίχοι του τραγουδιού ήταν οι εξής:
Κάμπος γεμάτος πορτοκάλια όι όι μάνα μ’ Που πέρα ως πέρα απλώνετ’ η ελιά Γύρω χρυσίζουν τ’ ακρογιάλια όι όι μάνα μ’ Και σε θαμπώνει θαμπώνει η αντηλιά Στον τόπο αυτό όταν θα πάτε όι όι μάνα μ’ Σκηνές αν δείτε αν δείτε στη σειρα Δε θα ‘ναι καμπινγκ για τουρίστες όι όι μάνα μ’ Θα ‘ναι μονάχα μονάχα προσφυγιά Παναγιά μου Παναγιά μου παρηγόρα την καρδιά μου Παναγιά μου Παναγιά μου παρηγόρα την καρδιά μου Κι αν δείτε ερείπια γκρεμισμένα όι όι μάνα μ’ Δεν θα ‘ναι απ’ άλλες απ’ άλλες εποχές Από ναπάλμ θα ‘ναι καμένα όι όι μάνα μ’ Θα ‘ναι τα μύρια χαλάσματα του χτες Κι αν δείτε γη φρεσκοσκαμμένη όι όι μάνα μ’ Δεν θα ‘ναι κάμπος ‘ναι κάμπος καρπερός Σταυροί θα είναι φυτεμένοι όι όι μάνα μ’ Που τους σαπίζει σαπίζει ο καιρός Παναγιά μου Παναγιά μου παρηγόρα την καρδιά μου Παναγιά μου Παναγιά μου παρηγόρα την καρδιά μου
Πηγή: menshouse
Τώρα όλες οι ειδήσεις του alldaynews.gr στο Google News.
To «alldaynews.gr» αποποιείται κάθε ευθύνη από τις αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων ιστοσελίδων, για τα οποία (άρθρα) την ευθύνη την έχει ο υπογράφων ως πηγή.
