Αθήνα – Παρίσι με τηλεπάθεια: Το απίστευτο πείραμα του Έλληνα παραψυχολόγου που άφησε άφωνη την επιστήμη

Για τους περισσότερους ο Άγγελος Τανάγρας θεωρείται ο «πατέρας της παραψυχολογίας» στην Ελλάδα και -από ό,τι δείχνουν τα γεγονότα- καθόλου άδικα.

Ο Άγγελος Ευαγγελίδης, όπως ήταν το πραγματικό όνομά του, δεν θυμίζει σε τίποτα διάφορους σύγχρονους «τσαρλατάνους» που παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως πνευματιστές.

Γεννημένος στην Αθήνα το 1877, είχε σπουδάσει ιατρική σε Ελλάδα και Γερμανία και εκτός από τις σπουδές του και τη συγγραφή δοκιμίων, επιστημονικών μελετών, μυθιστορημάτων, είχε στο βιογραφικό του και τα παράσημα από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, την Κρητική Επανάσταση αλλά και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως άνθρωπος που έχαιρε τεράστιας εκτίμησης, ανέλαβε την θέση του εκπροσώπου της Διεθνούς Υγειονομικής Επιτροπής και τελικά αποστρατεύτηκε με τον βαθμό το Γενικού Αρχιάτρου προκειμένου να αφοσιωθεί στο αντικείμενο που τον κέντριζε περισσότερο. Την παραψυχολογία.

Όταν ίδρυσε στις αρχές της δεκαετίας του 1920 την Εταιρεία Ψυχικών Ερευνών αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία παρά το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος τομέας ήταν ήδη διαδεδομένος στην Ευρώπη και το ότι το δημιούργημά του αναγνωρίστηκε από την αντίστοιχη εταιρεία της Μεγάλης Βρετανίας. Εκείνος, όμως, ήταν αποφασισμένος να αποδείξει σε όλους ότι οι θεωρίες είχαν βάση και ουσιαστικά προκάλεσε τους σύγχρονούς του σε ένα «παιχνίδι» στο οποίο ήλπιζε ότι θα κέντριζε το ενδιαφέρον τους.

Έτσι, στις 14 Ιανουαρίου 1928 στα γραφεία της εταιρείας συγκεντρώθηκαν διακεκριμένες προσωπικότητες των επιστημών. Ανάμεσά τους οι νευρολόγοι Βλαστός και Κωνσταντινίδης, ο γιατρός Ζαφειρέλλης, οι ακαδημαϊκοί Βορέας και Εμμανουήλ αλλά και πολλοί άλλοι. Ωστόσο εκεί δεν ήταν μόνη τους. Το «παρών» έδιναν και δύο μέντιουμ, όπως συνηθίζουμε να λέμε σήμερα. Η Ελπινίκη και η Κωνσταντία Νικολαΐδου. Ακριβώς την ίδια ώρα μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και συγκεκριμένα στο Παρίσι, με ανάλογη σύσταση, στο Μεταψυχικό Ινστιτούτο της πρωτεύουσας της Γαλλίας μέλη της επιστημονικής κοινότητας αλλά και μέντιουμ βρέθηκαν στον ίδιο χώρο για τις ανάγκες ενός πρωτάκουστου πειράματος.

Ο Τανάγρας (μην ξεχνάμε ότι ήταν γιατρός και ο ίδιος) και οι υπόλοιποι θέλησαν να αποδείξουν στους καλεσμένους τους ότι οι ως τότε γνωστές επιστήμες δεν είχαν απαντήσεις για όλα. Και το πείραμα έδινε την τέλεια ευκαιρία για να το κάνουν. Σε μια εποχή που δεν υπήρχε ούτε τηλέφωνο και η απευθείας επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Παρισιού σε πραγματικό χρόνο ήταν αδύνατη, πραγματοποιήθηκε μια απίστευτη επίδειξη που άφησε τους πάντες άφωνους.

Η κάθε ομάδα μέσω των μέντιουμ θα λειτουργούσε εναλλάξ ως πομπός και ως δέκτης τηλεπαθητικών μηνυμάτων.

Και προκειμένου να διασφαλιστεί το αδιάβλητο της διαδικασίας τα μέντιουμ δεν θα προσπαθήσουν να προωθήσου μέσω τηλεπάθειας μηνύματα δικής τους σκέψης, αλλά όσα θα ζητούσαν οι ουδέτεροι καλεσμένοι. Από την πλευρά τους οι δέκτες θα έπρεπε να σχεδιάσουν σε χαρτί αυτό που «έπιαναν» σε κατάσταση βαθιάς ύπνωσης στην οποία βρίσκονταν. Όταν ολοκληρώθηκε η διαδικασία, τα αποτελέσματα σφραγίστηκαν σε φακέλους και εστάλησαν ταχυδρομικά σε Παρίσι και Αθήνα αντίστοιχα.

Μερικές ημέρες αργότερα οι φάκελοι ανοίχτηκαν και τα αποτελέσματα ήταν ομολογουμένως εντυπωσιακά.

Παραστάσεις με ιδιαιτερότητες, όπως ένας κύκλος μέσα σε άλλον ή ένας θυρεός ή διάφορα άλλα γεωμετρικά σχήματα όπως τρίγωνα, ορθογώνια με σύνθετες γραμμές, αποτυπώθηκαν με αξιοσημείωτη ακρίβεια από τους δέκτες, κάνοντας τους δύσπιστους να μείνουν με ανοιχτό το στόμα.

Ανάλογης φύσης πειράματα επιχειρήθηκαν και το επόμενο διάστημα με αντίστοιχα αποτελέσματα, γεγονός που έκανε περιχαρή τον Άγγελο Τανάγρα ο οποίος είχε κατορθώσει επιτέλους να πείσει τους σύγχρονούς του ότι υπήρχε επιστημονικό υπόβαθρο στις μελέτες του και δεν είχε την παραμικρή σχέση με… καφετζούδες, χαρτορίχτρες, αστρολόγους ή μέντιουμ που υποστήριζαν ότι καλούν πνεύματα νεκρών.

Οι δράσεις της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών συνεχίστηκαν, με τον Τανάγρα και τους συνεργάτες του να περνούν από εξονυχιστικό έλεγχο τα φερόμενα ως μέντιουμ ώστε να χρησιμοποιήσουν αυτά με τις πραγματικά ξεχωριστές ικανότητες, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στους τομείς της τηλεπάθειας και της τηλεκίνησης. Μάλιστα ο ακαδημαϊκός Βορέας εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που βοήθησε στην προσπάθεια του Τανάγρα να εισαχθεί ως μάθημα στο Πανεπιστήμιο η Πειραματική Τηλεπάθεια, αναλαμβάνοντας μάλιστα και την διδασκαλία της!

Ωστόσο παρά την δεδομένη επιτυχία, σταδιακά το έργο της Εταιρείας ατόνησε στην Ελλάδα των πολλών προβλημάτων του Μεσοπολέμου ενώ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος την έθεσε οριστικά στο περιθώριο, γεγονός που άφησε τον Άγγελό Τανάγρα με ένα τεράστιο παράπονο μέχρι το τέλος της ζωής του. Χαρακτηριστικά της πικρίας του είναι τα παρακάτω λόγια σε μία από τις ελάχιστες συνεντεύξεις του στην εφημερίδα «Ακρόπολις», λίγο πριν τον θάνατό του: «Φεύγω με τη θλίψη ότι, το έργο μου, η ίδρυση της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, ερευνών αυστηρώς επιστημονικών, υπήρξε πρόωρος διά τον τόπο μου, όπου το πλείστον ή αδιαφορεί ή εξακολουθεί να ενδιαφέρεται διά εντυπωσιακάς παρεξηγήσεις των ψυχικών φαινομένων και αυταπάτας, όπως δήθεν επικοινωνιών με πνεύματα νεκρών»….