Παρασκευή και 13 και «αι ειδοί του Μαρτίου» – Ημέρες γρουσουζιάς;

Τα γεγονότα που οδήγησαν στο να ανακηρυχθεί η Παρασκευή και 13 κακότυχη ημέρα – Τι είναι αι ειδοί του Μαρτίου εκτός από ταινία με τον Τζορτζ Κλούνεϊ – Πώς σχετίζεται με τον Ιούλιο Καίσαρα και τη δολοφονία του

Σταυροκοπήματα, ευχές και επιφυλακτικότητα συνοδεύουν την Παρασκευή και 13 για αρκετό κόσμο του πλανήτη, καθώς η ημέρα θεωρείται εξαιρετικά κακότυχη. Οι «ειδοί του Μαρτίου» είναι άλλη μια μέρα που πρέπει να μας κάνει επιφυλακτικούς καθώς θεωρείται μια εξίσου κακότυχη μέρα. Αναλογιστείτε τι επικίνδυνο σαββατοκύριακο προμηνύεται, όταν προηγείται Παρασκευή και 13 και ακολουθεί η 15η Μαρτίου, γνωστή ως ειδοί του Μαρτίου. Όμως τι σημαίνουν; Από που προέρχονται οι δυο «μαύρες» αυτές μέρες;

«Παρασκευή και 13»

Η μια, και επικρατέστερη, εκδοχή, θέλει τη συγκεκριμένη «γρουσούζα» μέρα, να προέρχεται από τη χριστιανική θρησκεία, έχοντας όμως εδραιωθεί ως τέτοια, μάλλον, την περίοδο του Μεσαίωνα. Η ημέρα θεωρείται μαύρη λόγω του ότι στο Μυστικό Δείπνο, όταν ο Ιούδας ο Ισκαριώτης πρόδωσε τον Ιησού, στο τραπέζι βρίσκονταν 13 άτομα (12 μαθητές κι ο Ιησούς) και αυτό συνέβη μια μέρα πριν το θάνατό του, που σύμφωνα με την πιο επικρατούσα θεωρία, έγινε Παρασκευή.

Βέβαια, για την επιβεβαίωση της παραπάνω κακοδαιμονίας δεν υπάρχουν αποδείξεις. Υπάρχουν μόνο ενδείξεις πως ο αριθμός 13 και η Παρασκευή θεωρούνταν κακότυχα, αλλά ξεχωριστά.

Μια από τις πρώτες αναφορές, για τη συνδυασμένη κακή τύχη των δυο στοιχείων, έρχεται το 1869, στη βιογραφία ενός μεγάλου δημιουργού όπερας της εποχής, του Τζιοακίνο Ροσίνι, όπου ο βιογράφος αναφέρει: «Ήταν [ο Ροσίνι] περιτριγυρισμένος μέχρι τέλους, από φίλους. Και αν αληθεύει ότι οι Ιταλοί θεωρούν την Παρασκευή ως άτυχη μέρα και το 13 ως ατυχή αριθμό, είναι εκπληκτικό πως πέθανε Παρασκευή και 13». Ίσως η συνδυασμένη κακοτυχία να προέρχεται από την Ιταλία.

Ένας άλλος μύθος λέει πως ο λόγος που φοβίζει, η «Παρασκευή και 13» είναι το γεγονός πως ο Βασιλιάς Φίλιππος ο 6ος, ο επονομαζόμενος και δίκαιος, σε μια απόπειρα να απαλλαγεί από τα μεγάλα χρέη κυνήγησε του Ναΐτες αποσκοπώντας στο μεγάλο θησαυρό τους. Ήρθε λοιπόν σε συνεννόηση με τον πάπα Βονιφάτιο 8ο και την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307, εκδόθηκε διάταγμα για τη σύλληψη των Ναϊτών Ιπποτών.

Πιο σύγχρονες αναφορές, υπενθυμίζουν την τραγωδία του Apollo 13 της NASA, το οποίο εκτοξεύθηκε στις 13:13. Το σκάφος είχε ως στόχο την προσσελήνωση, αλλά λόγω σοβαρών προβλημάτων, στις 13 Απριλίου, δόθηκε εντολή να επιστρέψει στη Γη.

Αξίζει να σημειωθεί, πως στη αγγλική ορολογία υπάρχει η λέξη paraskavedekatriaphobia, που αφορά τον επιστημονικό όρο για τη φοβία των ανθρώπων σχετικά με τη συγκεκριμένη μέρα.

«Αι ειδοί του Μαρτίου»

Στο ευρύτερο κοινό, ο όρος «αι ειδοί του Μαρτίου» έγινε γνωστός από μια πρόσφατη ταινία του George Clooney που ονομαζόταν Ides of March αγγλιστί. Η πραγματική χρήση της φράσης, όμως είναι φυσικά άλλη. Ο όρος «Ειδοί» προέρχεται από το λατινικό idus που αναφέρεται στη μέρα που χωρίζει το μήνα σε δυο ίσα μέρη. Στην αρχαία Ρώμη σε κάθε μήνα μνημονευόταν μια τέτοια μέρα και στις μέρες μας αναφέρεται στη 15η μέρα του Μαρτίου, του Ιουλίου, του Οκτωβρίου και τη 13η μέρα των υπολοίπων μηνών.

Ο Μάρτιος, του οποίου το όνομα προέρχεται από το λατινικό όνομα του θεού Άρη, και ιδιαίτερα αι ειδοί του Μαρτίου (Idus Martiae) ήταν μέρα αφιερωμένη στο θεό του πολέμου και τότε γίνονταν στρατιωτικές παρελάσεις.

Οι ειδοί του Μαρτίου έμειναν στην παγκόσμια Ιστορία, γιατί εκείνη ακριβώς τη μέρα δολοφονήθηκε ο Ιούλιος Καίσαρ (15 Μαρτίου 44 π.Χ.) από τον Κάσσιο Λογγίνο και τον Μάρκο Βρούτο (κατά ορισμένους, ίσως, ήταν γιος του) και γι’ αυτό ο Καίσαρας αναφώνησε τη γνωστή φράση «Και σύ τέκνον, Βρούτε;».

Ο Καίσαρας, κατά την παράδοση, είχε προειδοποιηθεί από τον οιωνοσκόπο Σπουρίννα «να φοβάται τας ειδούς του Μαρτίου». Όταν η μέρα έφθασε και ο Καίσαρας, πορευόμενος προς τη Σύγκλητο, συνάντησε τον οιωνοσκόπο και του είπε με ειρωνεία και υπεροψία: «Έφθασαν αί ειδοί!» εννοώντας ότι τον είχε συμβουλέψει λανθασμένα, μιας και δεν του είχε συμβεί τίποτα κακό. «Ναι, άλλα δεν πέρασαν…» του απάντησε ο οιωνοσκόπος.

Ο Έλληνας σοφιστής Αρτεμίδωρος ο Κνίδιος, θα του βάλει στο χέρι ένα σημείωμα, που θα αποκαλύπτει τη συνωμοσία, αλλά ο Μέγας Στρατηλάτης ήταν απασχολημένος με το πλήθος και δε θα το ανοίξει για να το διαβάσει.

Μετά από λίγο ο Καίσαρας θα έπεφτε νεκρός, με 23 μαχαιριές, από τα χέρια των συνωμοτών μέσα στη σύγκλητο της Ρώμης. Τον μαχαίρωσαν όλοι οι συνωμότες, για να πιστοποιήσουν τη συμμετοχή τους στο φόνο.

Από τα έργα του τα μόνα που έφτασαν στις ημέρες μας είναι το Ιουλιανό ημερολόγιο καθώς και η ονοματοδοσία του στον μήνα Ιούλιο. Η τεράστια αυτοκρατορία, που δημιούργησε, είχε την τύχη όλων των άλλων αυτοκρατοριών. Το αποκορύφωμα της ματαιοδοξίας είναι ότι το έτος του θανάτου του (44 π.Χ.) η σύγκλητος τον είχε ανακηρύξει ισόβιο δικτάτορα.

protothema.gr