Ο Αλέξης Τσίπρας επιστρέφει για να ξανασώσει την Ελλάδα

Ο Αλέξης Τσίπρας επιστρέφει στη δημόσια σκηνή, επιχειρώντας να ξαναβρεί τον ρόλο του στο πολιτικό πεδίο της χώρας.

του Βασίλη Ταλαμάγκα

Η αποχώρηση μετά την ήττα

Το καλοκαίρι του 2023, έπειτα από μια βαριά εκλογική ήττα και την αδυναμία να συγκρατήσει το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την ηγεσία. Ήταν ο άνθρωπος που είχε μετατρέψει ένα μικρό κόμμα διαμαρτυρίας σε βασικό παίκτη της πολιτικής ζωής, κι όμως τότε πολλοί θεώρησαν ότι έφτασε το τέλος ενός κύκλου. Όμως, όπως φαίνεται, στην πολιτική ποτέ δεν πρέπει να λες ποτέ.

Η δημιουργία του ινστιτούτου

Λιγότερο από δύο χρόνια μετά, ο «άχαστος» όπως τον αποκαλούσαν οι συνεργάτες του, επιστρέφει όχι μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά μέσω του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα, που ίδρυσε μετά την αποχώρησή του. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι πρόκειται για έναν φορέα που αποσκοπεί στη συσπείρωση προοδευτικών δυνάμεων και στην αναζήτηση νέων απαντήσεων σε παλιά προβλήματα. Στην αρχή οι παρεμβάσεις του είχαν θεωρητικό χαρακτήρα, αλλά τους τελευταίους μήνες απέκτησαν έντονη πολιτική χροιά, με σαφείς παραταξιακές αιχμές.

Η πολιτική πορεία ως το 2015

Για να εξηγηθεί η σημερινή αντίδραση, οι αναλυτές υπενθυμίζουν την ανοδική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Από το 2008 έως το 2015, με όχημα την κρίση, τη λαϊκή δυσαρέσκεια και την αντιμνημονιακή ρητορική, ο Τσίπρας κατάφερε να οδηγήσει το κόμμα του στην εξουσία. Το 2015 ξεκίνησε το πιο απρόβλεπτο πολιτικό δράμα της Μεταπολίτευσης: το δημοψήφισμα που κατέληξε σε υποχώρηση, η συμφωνία των Πρεσπών και η διαρκής τακτική προσαρμογή που έδινε την εντύπωση ότι στόχος ήταν η πολιτική επιβίωση και όχι μια σταθερή στρατηγική.

Η φθορά του ΣΥΡΙΖΑ

Το κόμμα του πέρασε από πολλά στάδια: από δύναμη κινημάτων σε κυβερνητικό κόμμα και στη συνέχεια σε έναν σχηματισμό χωρίς σαφή ταυτότητα. Οι προσωπικές επιλογές του Τσίπρα, οι διαγραφές, η έλλειψη ιδεολογικού στίγματος και η αδυναμία αποδοχής κριτικής οδήγησαν στην αποδόμηση. Πολλοί ικανοί άνθρωποι έφυγαν και το κόμμα έμοιαζε να διαλύεται.

Η εποχή Κασσελάκη

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Στέφανο Κασσελάκη όχι μόνο δεν βρήκε σταθερότητα αλλά κατηγορήθηκε για επιφανειακή πολιτική και εσωστρέφεια. Ένα μεγάλο μέρος της αριστερής βάσης ένιωσε απογοητευμένο και «ορφανό». Το πολιτικό κενό που δημιουργήθηκε επιχειρεί να καλύψει σήμερα ο Τσίπρας, εμφανιζόμενος ως εκείνος που μπορεί να ενώσει το παλιό με το νέο και να επαναφέρει τον προοδευτικό χώρο στο προσκήνιο. Ωστόσο, το βασικό ερώτημα παραμένει: ποιον μπορεί πραγματικά να συγκινήσει.

Η διεθνής διάσκεψη στο Μέγαρο

Στις 10 Ιουνίου προγραμματίζεται η 2η Διεθνής Διάσκεψη του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα για την Ειρήνη, τη Δικαιοσύνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, στο Μέγαρο Μουσικής. Στη συνάντηση, αφιερωμένη στη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη, θα συμμετάσχουν πολιτικοί, ακαδημαϊκοί και ακτιβιστές από ΗΠΑ, Ευρώπη και Ελλάδα.

Το Ινστιτούτο ανακοίνωσε: «Οι προοδευτικές δυνάμεις από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού μιλούν για την οικοδόμηση Κινήματος για τη Δημοκρατία και την Κοινωνική Δικαιοσύνη με ομιλητές τους Bernie Sanders, Enrico Letta, Yolanda Diaz, Elly Schlein, Ines Schwerdtner, François Ruffin κ.ά.». Και συνεχίζει: «Έναν χρόνο μετά την 1η Διεθνή Διάσκεψη, με τους πολέμους σε Ουκρανία και Παλαιστίνη να φουντώνουν, την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, τη στρατιωτικοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτικής, την κυριαρχία των οικονομικών συμφερόντων στην εκτελεστική εξουσία και την άνοδο αυταρχικών καθεστώτων, η Ακροδεξιά δυναμώνει σε Ευρώπη και Αμερική, οι ανισότητες διευρύνονται και η ίδια η Δημοκρατία υπονομεύεται».

Η διάσκεψη θα επικεντρωθεί στην ανάγκη ανάπτυξης ενός διεθνούς Κινήματος Δημοκρατίας και Κοινωνικής Δικαιοσύνης που θα στοχεύει στη θωράκιση της Δημοκρατίας, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων, την ειρήνη και την υπεράσπιση νέων κοινωνικών δικαιωμάτων μέσα στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Το βραβείο Ειρήνης Πρεσπών

Στην εκδήλωση θα απονεμηθεί το Βραβείο Ειρήνης Πρεσπών 2025 στους δημιουργούς του πολυβραβευμένου ντοκιμαντέρ «No Other Land». Τιμώμενοι είναι ο Παλαιστίνιος Basel Adra, ο Hamdan Ballal, ο Ισραηλινός Yuval Abraham και η Rachel Szor.

Η αδυναμία αποχώρησης των ηγετών

Η ελληνική πολιτική σκηνή πάσχει από μια χρόνια παθογένεια: οι ηγέτες δεν αποχωρούν οριστικά. Το σύνδρομο του «αναντικατάστατου» οδηγεί συχνά σε επιστροφές με αρνητικά αποτελέσματα. Ο Τσίπρας δεν αποτελεί εξαίρεση, καθώς δεν επέλεξε να στηρίξει την ανανέωση αλλά παρακολούθησε το κόμμα του να αποδομείται, χωρίς πραγματική αυτοκριτική.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η επιστροφή του δεν φέρνει κάτι καινούργιο. Ούτε φρέσκα πρόσωπα, ούτε νέο σχέδιο, ούτε πρωτότυπες ιδέες. Η ρητορική του παραμένει γνώριμη και προβλέψιμη, ενώ το ινστιτούτο μπορεί να συγκινήσει κάποιους νοσταλγούς, δύσκολα όμως θα εμπνεύσει το ευρύ κοινό.

Το μήνυμα πίσω από την επιστροφή

Η επιστροφή του Τσίπρα μπορεί να μην είναι το κορυφαίο γεγονός του 2025, αλλά φανερώνει το βαθύτερο πρόβλημα: την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να γεννήσει νέες, πειστικές ηγεσίες. Μέχρι να γίνει αυτό, οι «παλιοί παίκτες» θα εμφανίζονται ως σωτήρες. Και όπως είπε ένας παλιός αριστερός που διαφωνούσε με τον Τσίπρα: «οι πολίτες θα φωνάζουν: Οϊμέ! Αλί και τρισαλί!».

Πηγή: tomanifesto.gr