«Η γήρανση είναι αναστρέψιμη»: Επιστήμονες ξανάκαναν νέα και υγιή, γηραιά, τυφλά ποντίκια με την ανακάλυψη του αιώνα

Όταν ο Δημήτρης Χορν πουλούσε την ψυχή του στο διάβολο για να γίνει νέος, στην αγαπημένη ελληνική ταινία του 1961 «Αλίμονο στους νέους» ο ανθρώπινος νους δεν μπορούσε να συλλάβει μέχρι πού μπορεί να φτάσει η τεχνολογία.

Μισό αιώνα μετά, το «θαύμα» που γίνονταν μόνο στους κινηματογράφους μπορεί να πάρει σάρκα και οστά και στην πραγματική ζωή. Αυτό τουλάχιστον οραματίζονται οι επιστήμονες, που εργάζονται στα ερευνητικά εργαστήρια της Βοστώνης υπό τον καθηγητή γενετικής στο Ινστιτούτο Blavatnik της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και συνδιευθυντή του Κέντρου Paul F. Glenn για τη Βιολογία της Έρευνας της Γήρανσης, David Sinclair.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CNN, η ομάδα του Sinclair έχει καταγράψει εντυπωσιακή πρόοδο και με βάση τα πειράματα που έχει κάνει, θεωρεί πλέον ότι η γήρανση είναι μία αναστρέψιμη διαδικασία και μπορεί να οδηγηθεί κατά το δοκούν, είτε προς τα εμπρός, είτε προς τα πίσω!

Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα αποτελέσματα των ερευνών, που έγιναν πάνω σε πειραματόζωα. Συγκεκριμένα, ηλικιωμένα τυφλά ποντίκια ξαναβρήκαν την όρασή τους και ανέπτυξαν πιο έξυπνους και πιο νέους εγκεφάλους, δημιουργώντας παράλληλα έναν πιο υγιή μυικό και νεφρικό ιστό, ενώ άλλα ποντικάκια, που ήταν πιο νέα, γέρασαν πρόωρα και οι ιστοί στο σώμα τους καταστράφηκαν πιο γρήγορα από το συνηθισμένο.

Ο Sinclair υποστηρίζει ότι το σώμα μας διαθέτει ένα εφεδρικό αντίγραφο της νεότητάς μας, το οποίο μπορεί να ενεργοποιηθεί, προκειμένου να αναγεννηθεί. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell και ουσιαστικά έρχεται να αμφισβητήσει την πεποίθηση ότι η γήρανση είναι ένα αποτέλεσμα γενετικών μεταλλάξεων που υπονομεύουν το DNA μας, με συνέπεια να δημιουργούνται κατεστραμμένοι κυτταρικοί ιστοί, οι οποίοι οδηγούν σε φθορά, ασθένειες και θάνατο.

«Πιστεύουμε ότι η γήρανση οφείλεται στην απώλεια πληροφοριών από την ικανότητα των κυττάρων να “διαβάζουν” το αρχικό τους DNA, με αποτέλεσμα να “ξεχνούν” πώς λειτουργούν. Με τον ίδιο τρόπο που ένας παλιός υπολογιστής μπορεί να αναπτύξει κατεστραμμένο λογισμικό. Το ονομάζω “θεωρία της πληροφορίας της γήρανσης”», τόνισε ο Sinclair.

Τα ευρήματα της έρευνας είναι δεδομένο πως θα αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει η επιστημονική κοινότητα τη γήρανση και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται η θεραπεία των ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας.

Το επιγονιδίωμα είναι ο μηχανισμός με τον οποίο το κύτταρο ελέγχει ανά πάσα χρονική στιγμή ποιες γονιδιακές περιοχές του είναι λειτουργικές. Αποστολή του είναι ενεργοποιεί και να απενεργοποιεί τα γονίδια. Όταν λοιπόν ο άνθρωπος επιβαρύνει τον οργανισμό του (κακή διατροφή, έλλειψη ύπνου, κάπνισμα), η κυτταρική διαδικασία καταστρέφεται και οι πρωτεΐνες αποσπώνται από την ανάγκη να επισκευάσουν το DNA.

«Αρχικά δείχνουμε τους λόγους για τους οποίους το λογισμικό καταστρέφεται και εν συνεχεία τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει η επανεκκίνηση του συστήματος, πατώντας έναν διακόπτη επαναφοράς, ο οποίος και αποκαθιστά την ικανότητα του κυττάρου να διαβάζει ξανά σωστά το γονιδίωμα, σαν να ήταν νέο», τονίζει ο Sinclair.

Μάλιστα, υποστηρίζει ότι δεν έχει σημασία αν το σώμα είναι 50 ή 75 ετών, υγιές ή ταλαιπωρημένο από ασθένειες. Μόλις η διαδικασία ενεργοποιηθεί το σώμα θα αρχίσει να θυμάται τους μηχανισμούς αναγέννησης του και θα είναι ξανά νέο.

Ο Sinclair ξεκίνησε σε ηλικία 39 ετών τις έρευνες σε ποντίκια, στα οποία προσπάθησε να επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης, χωρίς να τους προκαλεί μεταλλάξεις ή καρκίνο. Σήμερα, μετά από 14 χρόνια έρευνας έχει να λέει ότι η θεωρία του για τη γήρανση είναι σωστή και πλέον ήρθε η ώρα να αντιστραφεί η διαδικασία.

«Αν η θεωρία για τη γήρανση ήταν λανθασμένη, θα έπρεπε να έχουμε είτε ένα νεκρό ποντίκι, είτε ένα φυσιολογικό ποντίκι, είτε ένα ποντίκι που έχει καρκίνο», λέει χαρακτηριστικά.

Ο γενετιστής του εργαστηρίου, Yuancheng Lu, δημιούργησε ενήλικα κύτταρα, που έχουν επαναπρογραμματιστεί, ώστε να συμπεριφέρονται σαν εμβρυϊκά ή πολυδύναμα βλαστοκύτταρα, ικανά να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε κύτταρο του σώματος.

Αυτά εγχύθηκαν σε κατεστραμμένα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς στο πίσω μέρος των ματιών, τυφλών ποντικών και ενεργοποιήθηκαν με τη χορήγηση αντιβιοτικών. Με αυτόν τον τρόπο, τα ποντίκια του εργαστηρίου ανέκτησαν μεγάλο μέρος της όρασής τους.

Στη συνέχεια, σύμφωνα με τη μελέτη, η ομάδα αντιμετώπισε το γήρας στα κύτταρα του εγκεφάλου, των μυών και των νεφρών και τα αποκατέστησε σε πολύ νεότερα επίπεδα.

Το πιο σημαντικό επίτευγμα είναι ότι με τη χρησιμοποίηση των πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων τα ποντίκια δεν επιστρέφουν στην ηλικία μηδέν, διότι κάτι τέτοιο θα τους προκαλούσε καρκίνο ή ακόμη χειρότερες επιπλοκές. Αντιθέτως, επιστρέφουν στο 50% με 75% της αρχικής τους ηλικίας.

Επόμενη πρόκληση, είναι να βρεθεί ένας τρόπος να μεταφερθεί ο γενετικός διακόπτης ομοιόμορφα σε κάθε κύτταρο, ανανεώνοντας έτσι ολόκληρο το ποντίκι ταυτόχρονα. Ο Sinclair αποκάλυψε στο CNN την ύπαρξη δύο αδημοσίευτων μελετών που φαίνεται ότι η ομάδα του έχει υπερβεί και αυτό το πρόβλημα!

«Η αναζωογόνηση δεν επηρεάζει μόνο μερικά όργανα, αλλά είναι σε θέση να αναζωογονήσει ολόκληρο τον οργανισμό του ποντικιού. Τα αποτελέσματα είναι μια επιβεβαίωση των όσων υποστηρίζει η εργασία μας», σχολιάζει.

Πλέον μένει να φανεί αν και πότε θα αρχίσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Είναι προφανές, πως στις έρευνες για την αντιγήρανση διοχετεύονται εκατομμύρια δολάρια. Ο Sinclair ισχυρίζεται ότι έχει επαναφέρει τα κύτταρα σε ποντίκια πολλές φορές, αποδεικνύοντας ότι η γήρανση μπορεί να αντιστραφεί περισσότερες από μία φορές.

Επί του παρόντος το εργαστήριο δοκιμάζει τη γενετική επαναφορά σε πρωτεύοντα θηλαστικά, ωστόσο είναι ακόμη άγνωστο πότε θα αρχίσουν οποιαδήποτε πειράματα σε ανθρώπους. Το πιθανότερο είναι πως για να πάρει έγκριση ένα εργαστήριο για κάτι τέτοιο θα περάσουν πολλά χρόνια ακόμη…