«80 δραχμές μια οκά κουραμπιέδες»: Πώς ήταν τα Χριστούγεννα στην παλιά Αθήνα;

Η παλιά Αθήνα γιόρταζε τα Χριστούγεννα με έναν ξεχωριστό, συχνά λιτό αλλά γεμάτο συναίσθημα τρόπο, ανάλογα με την εποχή. Άλλοτε υπό τη σκιά δύσκολων περιστάσεων και άλλοτε μέσα σε περιόδους ευημερίας, οι γιορτές είχαν πάντα μια μοναδική χροιά.

Χριστούγεννα στην εποχή του πολέμου

Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, τα Χριστούγεννα δεν χάνονταν, παρά τις αντιξοότητες. Η Αθήνα προσπαθούσε να διατηρήσει μια αίσθηση κανονικότητας, μαζεύοντας τα συντρίμμια από τα χτυπημένα κτίρια για να ζήσει τις γιορτές όσο πιο φυσιολογικά γινόταν.

Τα αρχεία της εποχής αναδεικνύουν εικόνες με Ιταλούς αιχμαλώτους, τραυματισμένους και φιλοξενούμενους σε νοσοκομεία της Αθήνας. Οι νοσοκόμες, με βλέμματα γλυκά και καθόλου εχθρικά, φρόντιζαν τους τραυματίες ενώ κοιτούσαν την κάμερα. Η ζωή στην πόλη συνέχιζε με ρυθμό και ένταση. Η οδός Αιόλου, πιστή στο ραντεβού της, γεμάτη κίνηση και αγορά.

Από τα χαρακώματα, τα γράμματα των στρατιωτών έφερναν λίγη ζεστασιά στους δικούς τους. Στο κέντρο, λειτουργούσε το «Σπίτι του Άγγλου Στρατιώτη», όπου γυναίκες-εθελόντριες πρόσφεραν φαγητό και μπύρα στους στρατιώτες. Εκείνες οι μέρες έκρυβαν ακόμη την πείνα που θα ερχόταν το 1941, με τον λιμό να σκεπάζει κάθε έννοια εορτασμού.

Χορός, ρεβεγιόν και γαλοπούλες στη δεκαετία του ’60

Τη δεκαετία του ’60, η Αθήνα είχε αρχίσει να αλλάζει πρόσωπο. Με το μεταναστευτικό ρεύμα από την επαρχία, η πόλη γέμισε με νέες φωνές και πρόσωπα. Η ανάγκη για διασκέδαση και απόδραση από την καθημερινότητα έδωσε πνοή στη νυχτερινή ζωή.

Οι φωτεινές νέον επιγραφές έδιναν ένα άλλο χρώμα στην πόλη, ειδικά στο κέντρο, που ζωντάνευε τα βράδια με μουσική και γιορτινή διάθεση.

Οι εφημερίδες διαφήμιζαν λαμπερά ρεβεγιόν. Μεγάλοι καλλιτέχνες όπως η Ζωζώ Σαπουντζάκη, η Σούλη Σαμπάχ και ο Νίκος Γούναρης προσκαλούσαν τον κόσμο για γιορτινή διασκέδαση. Στην άλλη πλευρά, το νεανικό κοινό χόρευε τουίστ, χορούς της Δύσης που δεν άρεσαν στους πιο παραδοσιακούς.

Η αγορά της Αιόλου και οι κουραμπιέδες με την οκά

Η οδός Αιόλου, μαζί με τη Βαρβάκειο, ήταν στο επίκεντρο της αγοράς. Μικροπωλητές πουλούσαν από γαλοπούλες μέχρι χειροποίητα γλυκά. Οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα ζυγίζονταν με την οκά και κόστιζαν 80 δραχμές. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στα 20 ευρώ το κιλό σήμερα.

Η κάμερα της εποχής αποτύπωνε στιγμιότυπα: παιδάκια καλοντυμένα περίμεναν μπροστά στα Ανάκτορα για να πουν τα κάλαντα στη βασίλισσα Φρειδερίκη, ενώ ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου έκανε τις αγορές του μέσα στο πλήθος. Η Πρωτοχρονιά του 1965 πλησίαζε.

Το «Μινιόν» και ο Άγιος Βασίλης στην Πατησίων

Φτάνουμε στο 1989. Η πολιτική ένταση είναι στο ζενίθ. «Μη μιλάτε για πολιτικά το βράδυ του ρεβεγιόν» έγραφε ο Ελεύθερος Τύπος, σε μια προσπάθεια να διαφυλαχθεί το γιορτινό κλίμα. Το δείπνο πλέον ήταν πλουσιότερο και η διασκέδαση είχε μεταφερθεί σε μεγάλο βαθμό στην παραλιακή. Η ιδιωτική τηλεόραση έδινε μάχη για τα χριστουγεννιάτικα νούμερα τηλεθέασης.

Η Αθήνα είχε σχετικά λιτό στολισμό, με γλάστρες στους στύλους και μια μόνο φάτνη στην πλατεία Κοραή. Μα για τα παιδιά, η καρδιά των Χριστουγέννων ήταν το «Μινιόν». Εκεί, τα μικρά περίμεναν να φωτογραφηθούν με τον Άγιο Βασίλη και να πάρουν μια Polaroid που η οικογένεια κρατούσε ως θησαυρό.

Η μεγάλη παρέλαση του Άγιου Βασίλη

Ο Άγιος Βασίλης έκανε την εμφάνισή του με εντυπωσιακό τρόπο. Κατέβαινε από τους στύλους του Ολυμπίου Διός με ένα κάμπριο αυτοκίνητο γεμάτο δώρα. Τρεις φιλαρμονικές τον συνόδευαν, μαζί με μαζορέτες δεξιά κι αριστερά, μέχρι να φτάσει στην Πατησίων. Μια παρέλαση που σήμερα μοιάζει με όνειρο.

Περασμένα μεγαλεία. Μα αξίζει να θυμόμαστε πώς ήταν κάποτε τα Χριστούγεννα, γιατί εκεί βρίσκεται κρυμμένη λίγη από τη χαμένη μας μαγεία.

Πηγή: reader.gr