Η ιστορία της Μέλπως Λεκατσά είναι ένα συγκλονιστικό παράδειγμα δύναμης και αντίστασης απέναντι στη βία και την καταπίεση. Μητέρα της ηθοποιού Δώρας Χρυσικού και φαρμακοποιός, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973, ζώντας φρικτά βασανιστήρια που δεν κατάφεραν ποτέ να λυγίσουν το φρόνημά της.
Η φαρμακοποιός του Πολυτεχνείου
Τον Νοέμβριο του 1973, η Μέλπω Λεκατσά ήταν υπεύθυνη για το πρόχειρο φαρμακείο και ιατρείο στο Πολυτεχνείο, προσφέροντας τις πρώτες βοήθειες στους τραυματίες. Ανάμεσα στους ανθρώπους που φρόντισε, βρισκόταν μια 15χρονη μαθήτρια –κόρη αστυνομικού– που είχε πάει στο Πολυτεχνείο από περιέργεια, καθώς και ένας νεαρός 19 ετών. Η ίδια ήταν εκεί όταν αυτοί ξεψύχησαν.
Μετά την εξέγερση, συνελήφθη και φυλακίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπου κρατήθηκε και βασανίστηκε για τρεισήμισι μήνες. Παρά τα βασανιστήρια, δεν λύγισε ποτέ, ούτε συγχώρεσε εκείνους που τη βασάνισαν – όχι για όσα της έκαναν, αλλά για τους ανθρώπους που δεν επέζησαν, όπως ο Σπύρος Μουστακλής.
«Το Πολυτεχνείο ήταν η άρση του φόβου»
«Δεν έδωσαν στο Πολυτεχνείο τα κλειδιά της χώρας για να κυβερνήσει», αναφέρει η Μέλπω Λεκατσά, τονίζοντας τη σημασία της εξέγερσης ως σύμβολο αντίστασης. Καταγγέλλει πως υπάρχει μια συστηματική προσπάθεια διαγραφής της ιστορικής μνήμης, ειδικά για γεγονότα που αναδεικνύουν τη λαϊκή αντίσταση.
Για την ίδια, το Πολυτεχνείο είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ιστορικό συμβάν. Είναι «η νιότη, η άρση του φόβου, το μήνυμα ότι μπορείς να αντισταθείς». Η σημερινή κοινωνική κατάσταση την ανησυχεί έντονα, καθώς πιστεύει ότι «ο κόσμος μοιάζει σαν να έχει ναρκωθεί».
Η στάση της σήμερα
Η Μέλπω Λεκατσά έχει πολιτευτεί με τον ΣΥΡΙΖΑ και ήταν υποψήφια ευρωβουλευτής τον Μάιο του 2023. Σε κάθε της δημόσια τοποθέτηση, υπογραμμίζει τη σημασία της ιστορικής μνήμης και της δημοκρατίας. Πιστεύει ότι οι αξίες της ελευθερίας και της αντίστασης πρέπει να υπερασπίζονται αδιάκοπα.
Το συγκινητικό μήνυμα της Δώρας Χρυσικού
Το 2022, η κόρη της, Δώρα Χρυσικού, ανάρτησε στο Facebook ένα απόσπασμα από το ημερολόγιο της μητέρας της. Η Μέλπω το είχε γράψει κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων, πάνω σε περιτύλιγμα σοκολάτας Ίον.
Η ανάρτηση συνοδευόταν από ένα βαθιά προσωπικό και συγκινητικό κείμενο:
«Η “Χούντα δεν μπορεί να νικήσει μια Αμαζόνα”, γράφει ο Γιώργος Παξινός στο μυθιστόρημά του για τη Λορένα, τη δική μας Μέλπω Λεκατσά, τη μαμά μου. Η ζωή μας πάντα με τη στάμπα του Νοέμβρη θα είναι. 49 χρόνια κλείνουν από τότε κι εγώ είμαι ήδη 45, κι αδερφή μου στα 30. Τους νίκησες, κρινάκι μου. Και το μάρμαρο που έβλεπες στον ύπνο σου ότι γεννάς έγινε μωρό το 1977.
Στα 21 φυλακή, στα 24 μητέρα. Η ζωή που νίκησε το φόβο και το ξύλο. Πάντα θα νικάς. Το έμαθες από τότε που έσφιγγες τα δόντια για να μην προδώσεις τους συντρόφους σου. Κι εγώ πάντα θα ’μαι εκείνο το μικρό κορίτσι που κάθε 17 Νοέμβρη σε έβλεπα μυθικά πελώρια, ζητώντας σου αντί για παραμύθια να μου διαβάζεις το ημερολόγιο της φυλακής πάνω σε χαρτί από ΙΩΝ αμυγδάλου, κι ας μην καταλάβαινα πολλά από λευτεριά και αγώνα.
Με τα χρόνια έμαθα να σιωπώ αυτή τη μέρα, προσπαθώντας να μην ραγίσω τη θλίψη σου, κι έμαθα μέσα από σένα ο Νοέμβρης τι σημαίνει… Θέλω να σου πω πως τίποτα από όσα έκανες δεν ήταν μάταιο, κι ας μοιάζει έτσι. Νέα παιδιά θα ξεκινήσουν τους νέους αγώνες. Κάθε γενιά καλείται να δώσει τον δικό της αγώνα. Το κόκκινο σάλι σου απλώθηκε στον χρόνο, σύμβολο αγώνα και αξιοπρέπειας. Κι ο Νοέμβρης εκείνος πάντα θα βάζει φωτιά στα όνειρά μας. Θα μείνουμε όρθιοι, Μάνα.
Σ’ ευχαριστώ για όλα! Σ’ αγαπώ.»
Μαρτυρία μέσα από το ημερολόγιο της φυλακής
Σε ένα απόσπασμα από το ημερολόγιο που διατηρούσε κατά τη διάρκεια της κράτησης, η Μέλπω Λεκατσά καταγράφει με ανατριχιαστική ακρίβεια το μαρτύριο που ζούσε:
«Νιώθω σπασμούς σ’ όλο μου το σώμα. Είμαι τρομερά αδύναμη. Τα πόδια μου είναι σε τραγικά χάλια. Μελανιασμένα, δεν με κρατούν ούτε να φτάσω μέχρι τις τουαλέτες. Επειδή κουράστηκαν να με σέρνουν, μου έδωσαν ένα σκουριασμένο τενεκεδάκι να εξυπηρετούμαι μόνη μου. Πονάω παντού και κυρίως στο κεφάλι. Τ’ αυτιά μου βουίζουν. Σχεδόν δεν ακούω. Συγκριτικά αυτό είναι πλεονέκτημα για να μην τρελαίνομαι από τα ουρλιαχτά του πόνου και της απελπισίας που με ζώνουν. Χθες έδερναν αλύπητα τον Σπύρο τον Γεωργάτο. Αδύναμη να πράξω οτιδήποτε. Παρακαλούσα τον Θεό να του δίνει κουράγιο».
Τώρα όλες οι ειδήσεις του alldaynews.gr στο Google News.
To «alldaynews.gr» αποποιείται κάθε ευθύνη από τις αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων ιστοσελίδων, για τα οποία (άρθρα) την ευθύνη την έχει ο υπογράφων ως πηγή.
