Φόβοι για παγκόσμια οικονομική ύφεση – Απειλή και για την Ελλάδα

«Προειδοποίηση για παγκόσμια ύφεση». Το ρεπορτάζ του CNN εστιάζει στα κακά νέα που έρχονται από πέντε οικονομίες οι οποίες ανήκουν στις 20 μεγαλύτερες του κόσμου.

Η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου συρρικνώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του έτους.

Η ανάπτυξη στην Ιταλία έμεινε στάσιμη.

Το πιο ηχηρό καμπανάκι είναι τα στοιχεία για τη γερμανική οικονομία που δημοσιοποιήθηκαν σήμερα. Η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο συρρικνώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2019.

Το Μεξικό οριακά μόνο απέφυγε την ύφεση η οποία συνήθως ορίζεται ως δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης.

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι η Βραζιλία έπεσε σε ύφεση το δεύτερο τρίμηνο.

Σε δύσκολη θέση βρίσκονται και οι οικονομίες της Σιγκαπούρη και του Χονγκ Κονγκ, που είναι μικρότερες σε μέγεθος, αλλά λειτουργούν ως ζωτικής σημασίας κόμβοι του χρηματοπιστωτικού τομέα και του παγκόσμιου εμπορίου,

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατέβασε τις προβλέψεις του για τη παγκόσμια ανάπτυξη στο 3,2%, που είναι ο ασθενέστερος ρυθμός επέκτασης από το 2009.

Επίσης, κατέβασε τις προβλέψεις του και για το 2020 στο 3,5%. Σε έρευνα της Bank of America περισσότερο από το 1/3 των διαχειριστών κεφαλαίων αναμένουν παγκόσμια ύφεση τους επόμενους 12 μήνες.

Οι ίδιες οι αγορές φαίνονται να προεξοφλούν την ύφεση. Αδιάψευστο τεκμήριο είναι η τάση των επενδυτών προς τα «ασφαλή λιμάνια» των κρατικών ομολόγων των οποίων οι αποδόσεις συνεχώς πέφτουν.

Στο μείον η Γερμανία

Η Γερμανία είναι η ατμομηχανή της ευρωζώνης. Επομένως, προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία ότι η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Βασική αιτία των προβλημάτων της είναι η μείωση στις εξαγωγές. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μειώθηκε κατά 0,1% σε τριμηνιαία βάση.

Σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνθηκε στο 0,4% το δεύτερο τρίμηνο από το 0,9% το πρώτο, σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας. Για το σύνολο του 2019, η κυβέρνηση αναμένει ρυθμό ανάπτυξης μόλις 0,5%.

«Το συμπέρασμα είναι ότι η γερμανική οικονομία βρίσκεται στο χείλος της ύφεσης», δήλωσε ο Άντριου Κένινγκχαμ από την Capital Economics, σημειώνοντας ότι οι εξαγωγείς βρίσκονται αντιμέτωποι με ακόμα μεγαλύτερο ενδεχόμενο πλήγμα, εάν τελικά υλοποιηθεί η επαπειλούμενη έξοδος χωρίς συμφωνία της Βρετανίας από την EU στις 31 Οκτωβρίου.

Τα στοιχεία επηρέασαν και τις αγορές, με την απόδοση του 10ετούς γερμανικού κρατικού ομολόγου να καταγράφει νέο ιστορικό χαμηλό στο -0,624%.

Οι αιτίες

Μετά τη μεγάλη κρίση του 2008 έγιναν λίγα έως τίποτα για να αντιμετωπιστούν οι γενεσιουργοί αιτίες της. Οι τεράστιες ανισότητες δεν έχουν μειωθεί, ενώ ο χρηματοπιστωτικός τομέας παραμένει υπέρμετρα διογκωμένος. Είναι χαρακτηριστικό ότι το παγκόσμιο χρέος φτάνει στο ιλιγγιώδες ποσό των 246,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, δηλαδή 320% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας. Ο Τραμπ ανακοίνωσε νέους δασμούς 10% σε κινέζικα προϊόντα αξίας 300 δισ., ενώ έχει ήδη επιβάλει δασμούς 25% σε κινέζικα προϊόντα αξίας 250 δισ..

Το Πεκίνο απάντησε με υποτίμηση του γουάν που έπεσε κάτω από το όριο του 7 προς 1 με το δολάριο, ενώ ο Τραμπ κατηγόρησε την Κιν για νομισματική χειραγώγηση. Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ έκαναν πίσω, αναστέλλοντας τους δασμούς για σημαντικό αριθμό κινέζικων προϊόντων.

Όλα όμως δείχνουν ότι θα υπάρξει συνέχεια σε μια αντιπαράθεση που υπονομεύει τα θεμέλια του παγκόσμιου ελεύθερου εμπορίου και περνάει πλέον στο πεδίο των νομισματικών ισοτιμιών.

Ταυτόχρονα, η απειλή του Μπόρις Τζόνσον για ένα ανεξέλεγκτο Brexit εντείνει την ανησυχία ότι η ευρωπαϊκή οικονομία μπορεί να μπει σε παρατεταμένη περίοδο αστάθειας και αναταράξεων

Η πτώση του Χρηματιστηρίου Αθηνών

Παρότι τα δημόσια οικονομικά ευνοούνται από τη μείωση των αποδόσεων των ομολόγων που καθιστά φθηνότερο τον κρατικό δανεισμό, μια ενδεχόμενη παγκόσμια ύφεση συνιστά απειλή για την ελληνική οικονομία.

Η ανάκαμψη του τελευταίου διαστήματος στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη άνοδο των εξαγωγών. Επομένως, μια πτώση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ θα συρρικνώσει τις αγορές για τα ελληνικά προϊόντα. Επιπλέον, παραδοσιακά ύφεση σημαίνει μικρότερο τουριστικό ρεύμα.

Την πρώτη επίπτωση της παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητα την βλέπουμε στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Μέσα στον Αύγουστο το χρηματιστήριο έχασε γύρω στα 5 δισ. ευρώ.

Ο γενικός δείκτης χάνει πάνω από 10%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης 25%. Οι προβλέψεις για ύφεση οδηγούν τους επενδυτές στα κρατικά ομόλογα που θεωρούνται πολύ πιο ασφαλείς επιλογές από ό,τι οι μετοχές.

Για τα δημόσια οικονομικά θεωρείται ασπίδα το «μαξιλάρι ασφαλείας» των 30 δισ. που μπορεί να δώσει χρηματοδοτικές λύσεις σε ώρα ανάγκης.

Πηγή: Cnn.gr