Αυτή είναι η Αγία Προστάτιδα Των Καταθλιπτικών – Γιορτάζει σήμερα 25 Ιουλίου

Η Αγία Ολυμπιάδα, που τιμάται στις 25 Ιουλίου, είναι γνωστή ως προστάτιδα των ανθρώπων που παλεύουν με την κατάθλιψη. Η ζωή της αποδεικνύει πως η αγιότητα μπορεί να συνυπάρχει με την ψυχική δοκιμασία.

Μια Αγία που βίωσε την κατάθλιψη

Η Αγία Ολυμπιάδα, που ζούσε στα χρόνια του Μεγάλου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, είχε προσωπική εμπειρία από την κατάθλιψη. Δεν πρόκειται για εικασία, αλλά για γεγονός που τεκμηριώνεται μέσα από τις επιστολές που της έστελνε ο ίδιος ο Άγιος όταν ήταν στην εξορία, για να την ενθαρρύνει και να την στηρίξει.

Αναφορά σε αυτή τη διάσταση της ζωής της κάνει και ο μακαριστός Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, εξηγώντας τη σημασία της ψυχιατρικής ως ιατρικής επιστήμης και ξεχωρίζοντάς την από την ψυχολογία ή την ψυχοθεραπεία.

Πώς η κατάθλιψη συνδέεται με την εγκεφαλική λειτουργία

Η κατάθλιψη, όπως δείχνουν και σύγχρονες απεικονίσεις εγκεφάλου, έχει βιολογική βάση. Ο εγκέφαλος του ανθρώπου που πάσχει λειτουργεί διαφορετικά – οι νευροδιαβιβαστές, όπως η σεροτονίνη και η νοραδρεναλίνη, επηρεάζουν τη διάθεση.

Στην περίπτωση της Αγίας Ολυμπιάδας, τρία ήταν τα βασικά γεγονότα που πιθανότατα την επηρέασαν:

α) Η εξορία του πνευματικού της πατέρα, του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου.
β) Ο θάνατος του συζύγου της, μόλις δύο χρόνια μετά τον γάμο τους.
γ) Η απώλεια των γονιών της από πολύ μικρή ηλικία.

Αυτά τα τραυματικά γεγονότα σε συνδυασμό με τη βιολογική της ευαισθησία μπορεί να συνέβαλαν στην ψυχική της κατάσταση.

Η ψυχή και το σώμα στην πατερική σκέψη

Ο άνθρωπος, εκτός από πνευματική, είναι και βιολογική ύπαρξη. Όταν το σώμα πάσχει, επηρεάζεται και η ψυχή. Ο όσιος Νικήτας Στηθάτος δίνει έναν πολύ πλούσιο ορισμό της ψυχής, τονίζοντας τη λογικότητα, την αυτεξουσιότητα και την αθανασία της:

«Ουσία δε ψυχής εστίν, ως και άλλοις πεφιλοσόφηται κάλλιστα, απλή, ασώματος, ζώσα, αθάνατος, αόρατος…»

Η θλίψη της Αγίας απέναντι στην καρτερικότητα του Αγίου

Σε αντίθεση με την Αγία Ολυμπιάδα, ο Άγιος Ιωάννης δεν φαινόταν να λυπάται για την εξορία του. Της έγραφε:
«Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν» και
«Τον εαυτόν μη αδικούντα ουδείς παραβλάψαι δύναται».

Εκείνη, ωστόσο, βίωνε τη βαθιά λύπη, κάτι που φαίνεται μέσα από τις απαντήσεις του, αλλά και από τη διαρκή αγωνία της.

Η Αγιότητα δεν αποκλείει την ανθρώπινη αδυναμία

Ο βίος της Αγίας αποδεικνύει πως η κατάθλιψη δεν είναι ασυμβίβαστη με την αγιότητα. Δεν είναι αποτέλεσμα μόνο αμαρτιών. Το «από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή» ισχύει για όλους. Ακόμα και οι Άγιοι έχουν αμαρτίες και δοκιμασίες. Στην περίπτωση της Αγίας Ολυμπιάδας, η κατάθλιψη είχε και παθολογικά αίτια.

Η Αγιότητα, αντί να αποκλείεται από την κατάθλιψη, δοκιμάζεται μέσα από αυτή και ωριμάζει. Είναι ένας ακόμη σταυρός. Ο Γέροντας Επιφάνιος συμφωνεί πως η κατάθλιψη δεν αποκλείει την αγιότητα.

Ακόμα και οι Άγιοι μπορεί να υποφέρουν ψυχικά

Η Αγία Ολυμπιάδα είχε δίπλα της πνευματικούς καθοδηγητές όπως ο Γρηγόριος Θεολόγος και ο Ιωάννης Χρυσόστομος. Παρόλα αυτά, πάλευε με τη θλίψη.

Όταν ο Άγιος Πορφύριος λέει πως «η κατάθλιψη οφείλεται στον εγωϊσμό», δεν εννοεί ότι όλοι οι καταθλιπτικοί είναι εγωϊστές. Ούτε ότι η ασθένεια είναι πάντα πνευματικής φύσεως. Ο Άγιος ήθελε να δείξει πως σε κάποιες περιπτώσεις, ψυχικές ή ακόμα και σωματικές παθήσεις, έχουν ρίζες στο πνευματικό πρόβλημα.

Ανέφερε χαρακτηριστικά πως ένας άνθρωπος τυφλώθηκε από στενοχώρια και έλλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι κατηγορούσε τους ανθρώπους που πάσχουν.

Η παρερμηνεία των λόγων των Αγίων

Δυστυχώς, κάποιοι χρησιμοποιούν τις διδαχές των Αγίων σαν όπλα. Αντί να παρηγορήσουν, προσπαθούν να δείξουν πόσο ανώτεροι είναι. Αυτή η στάση είναι εντελώς ξένη προς το πνεύμα των Αγίων.

Ο Άγιος Πορφύριος, όταν συμβούλευε ανθρώπους με κατάθλιψη, δεν τους κατηγορούσε, αλλά τους παρότρυνε με αγάπη:
«Η εργασία, το ενδιαφέρον για τη ζωή. Η τέχνη, ο κήπος, τα λουλούδια… πολύ σπουδαία πράγματα. Η μελέτη τής Αγίας Γραφής, το ενδιαφέρον προς τη θρησκεία, προς την αγάπη τού Θεού».

Η Αγία Ολυμπιάδα ως πηγή ελπίδας

Η Αγία Ολυμπιάδα είναι πρότυπο πίστης και δύναμης. Δεν άφησε την κατάθλιψη να την απομακρύνει από τον Θεό ούτε να την αποκόψει από την αγιότητα. Όσοι πάσχουν σήμερα από κατάθλιψη μπορούν να προσεύχονται σε εκείνη για βοήθεια και μεσιτεία.

Γιατί όταν έρθει ο Χριστός στη ζωή μας, όλα μπορούν να αλλάξουν.

Αγία του Θεού, πρέσβευε υπέρ ημών!