Υποφέρετε από αγχώδη διαταραχή; Μπορεί να φταίνε τα χαμηλά επίπεδα ενός βασικού θρεπτικού συστατικού

Υποφέρετε από αγχώδη διαταραχή; Μπορεί να φταίνε τα χαμηλά επίπεδα ενός βασικού θρεπτικού συστατικού
Νέα μεγάλη έρευνα ενισχύει την ιδέα ότι αυτό που τρώμε συνδέεται βαθιά με το πώς νιώθουμε και σκεφτόμαστε

Μια εκτεταμένη ανάλυση της χημείας του εγκεφάλου εντόπισε ένα πιθανό βιολογικό αποτύπωμα για τις αγχώδεις διαταραχές. Οι άνθρωποι που ζουν με αυτές τις καταστάσεις φαίνεται να έχουν σταθερά χαμηλότερα επίπεδα χολίνης στον εγκέφαλο.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Molecular Psychiatry του Nature, συγκεντρώνει δεκαετίες έρευνας και δείχνει ότι αυτή η χημική διαφορά μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους κατανόησης και αντιμετώπισης αυτών των ψυχικών διαταραχών.

Ο μηχανισμός πίσω από τις αγχώδεις διαταραχές

Οι αγχώδεις διαταραχές, όπως η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η διαταραχή πανικού και οι κοινωνικές φοβίες, αποτελούν την πιο συχνή κατηγορία ψυχικών ασθενειών. Οι καταστάσεις αυτές σχετίζονται με πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου.

Η αμυγδαλή, που λειτουργεί σαν ανιχνευτής απειλής, και ο προμετωπιαίος φλοιός, που βοηθά στον σχεδιασμό και στη διαχείριση των συναισθημάτων, παρουσιάζουν δυσλειτουργία με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να αντιλαμβάνεται συνηθισμένους στρεσογόνους παράγοντες ως απειλές, κάτι που οδηγεί σε επίμονη άγχος και νευρικότητα.

Τι έδειξε η έρευνα

Ο Richard Maddock, κύριος συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Επιστημών Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ντέιβις, έχει αφιερώσει δεκαετίες στη μελέτη και αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών.

Από τις έρευνές του είχε παρατηρήσει χαμηλά επίπεδα χολίνης σε ανθρώπους με διαταραχή πανικού. Αυτό τον οδήγησε να διερευνήσει μαζί με τον Jason Smucny, επίκουρο καθηγητή στο UC Davis, αν το φαινόμενο εμφανίζεται σταθερά και σε άλλες έρευνες.

Στη μετα-ανάλυσή τους συγκέντρωσαν δεδομένα από 25 ξεχωριστές μελέτες, δημιουργώντας ένα μεγάλο δείγμα που περιλάμβανε 370 άτομα με αγχώδη διαταραχή και 342 χωρίς διάγνωση.

Η ανάλυση αποκάλυψε μια σταθερή χημική διαφορά. Σε όλες τις αγχώδεις διαταραχές, τα άτομα εμφάνιζαν χαμηλότερα επίπεδα ενώσεων που περιέχουν χολίνη στον εγκέφαλο. Η μείωση ήταν εντονότερη στον φλοιό του εγκεφάλου, την περιοχή που καθορίζει λειτουργίες όπως σκέψη, λήψη αποφάσεων και συναισθηματική ρύθμιση. Το μοτίβο ήταν εξαιρετικά σταθερό στον προμετωπιαίο φλοιό.

Κατά μέσο όρο, η χολίνη ήταν περίπου 8% χαμηλότερη στα άτομα με αγχώδεις διαταραχές. Παρότι το νούμερο φαίνεται μικρό, ακόμη και μικρές αλλαγές στη χημική ισορροπία του εγκεφάλου μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες. «Μια μείωση 8% μοιάζει μικρή, όμως για τη λειτουργία του εγκεφάλου είναι σημαντική» αναφέρει ο Maddock, σύμφωνα με το Psypost.

Το μοτίβο αποδείχθηκε διαγνωστικά οριζόντιο, κάτι που σημαίνει ότι εμφανίζεται σε διαφορετικά είδη αγχωδών διαταραχών και δεν αφορά μόνο μια συγκεκριμένη. Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης άλλους παράγοντες, όπως φαρμακευτική αγωγή, ηλικία ή τεχνικές λεπτομέρειες των μετρήσεων. Η σύνδεση μεταξύ άγχους και χαμηλότερης χολίνης παρέμεινε ισχυρή. Όταν εξέτασαν τις μελέτες με τις πιο ακριβείς μετρήσεις, η μείωση της χολίνης ήταν ακόμη πιο ξεκάθαρη.

Ποιος ο ρόλος της χολίνης

Η χολίνη είναι απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που παίζει κρίσιμο ρόλο στη δημιουργία κυτταρικών μεμβρανών και στην παραγωγή νευροδιαβιβαστών που εμπλέκονται στη μνήμη, στη διάθεση και στον έλεγχο των μυών. Το σώμα παράγει μικρή ποσότητα, όμως η μεγαλύτερη προέρχεται από τη διατροφή.

Οι ερευνητές προτείνουν ότι η χρόνια κατάσταση αυξημένης εγρήγορσης, ο γνωστός μηχανισμός «μάχης ή φυγής», που χαρακτηρίζει τις αγχώδεις διαταραχές, ίσως αυξάνει τον μεταβολικό ρυθμό του εγκεφάλου. Αυτό μπορεί να αυξάνει και τις απαιτήσεις σε χολίνη και με τον καιρό να οδηγεί σε μείωση των επιπέδων της.

Η σημασία της διατροφής

Δεν είναι ακόμη σαφές αν τα χαμηλά επίπεδα χολίνης συμβάλλουν στην ανάπτυξη άγχους ή αν το ίδιο το άγχος προκαλεί τη μείωση. Για αυτό απαιτείται περισσότερη έρευνα για να ξεκαθαριστεί η σχέση. Παρόλα αυτά, το εύρημα ανοίγει το δρόμο για νέες πιθανές στρατηγικές αντιμετώπισης των αγχωδών διαταραχών.

Η έρευνα υπογραμμίζει τον πιθανό ρόλο της διατροφής στη ψυχική υγεία και η ανακάλυψη ενός σταθερού χημικού μοτίβου ενισχύει την ιδέα ότι αυτό που τρώμε συνδέεται βαθιά με το πώς νιώθουμε και σκεφτόμαστε.

Μια υγιεινή διατροφή είναι βασικό στοιχείο της συνολικής ευεξίας και η επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η χολίνη βρίσκεται σε τροφές όπως αυγά, μοσχάρι, κοτόπουλο, σόγια και ψάρια.

«Ένα άτομο με αγχώδη διαταραχή ίσως πρέπει να εξετάσει αν λαμβάνει τη συνιστώμενη ποσότητα χολίνης» τονίζει ο Maddock και προσθέτει: «Ορισμένες μορφές ωμέγα 3, όπως αυτές που υπάρχουν στον σολομό, μπορεί να είναι ιδιαίτερα καλές πηγές για την πρόσληψη χολίνης από τον εγκέφαλο».Τα χαμηλά επίπεδα χολίνης στον εγκέφαλο φαίνεται πως συνδέονται με τις αγχώδεις διαταραχές, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη που υπογραμμίζει τη σχέση διατροφής και ψυχικής υγείας.

Ένα πιθανό βιολογικό αποτύπωμα για το άγχος

Μια μεγάλη μετα-ανάλυση πάνω στη χημεία του εγκεφάλου αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι που ζουν με αγχώδεις διαταραχές εμφανίζουν σταθερά χαμηλότερα επίπεδα χολίνης στον εγκέφαλό τους. Τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Molecular Psychiatry του Nature, συγκεντρώνουν δεδομένα δεκαετιών και ανοίγουν νέους δρόμους στην κατανόηση και ίσως την αντιμετώπιση τέτοιων διαταραχών.

Πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος σε άτομα με αγχώδη διαταραχή

Οι αγχώδεις διαταραχές – όπως η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η διαταραχή πανικού και οι κοινωνικές φοβίες – είναι οι πιο συχνές ψυχικές παθήσεις. Προκύπτουν από περίπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ εγκεφαλικών περιοχών. Συγκεκριμένα, η αμυγδαλή, που λειτουργεί σαν συναγερμός κινδύνου, και ο προμετωπιαίος φλοιός, που ρυθμίζει τα συναισθήματα και τη σκέψη, παρουσιάζουν δυσλειτουργία.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να βλέπει καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες ως πραγματικές απειλές, κάτι που οδηγεί σε μόνιμο άγχος και ένταση.

Η χολίνη και η σύνδεσή της με το άγχος

Ο Richard Maddock, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ντέιβις, με πολυετή εμπειρία στις αγχώδεις διαταραχές, είχε παρατηρήσει σε παλιότερες μελέτες ότι τα άτομα με διαταραχή πανικού είχαν μειωμένα επίπεδα χολίνης. Αυτό του κίνησε το ενδιαφέρον να ερευνήσει μαζί με τον συνεργάτη του Jason Smucny, αν το φαινόμενο επαναλαμβάνεται και σε άλλα δεδομένα.

Έτσι, προχώρησαν σε μια εκτενή μετα-ανάλυση 25 ξεχωριστών μελετών. Το δείγμα περιλάμβανε 370 άτομα με αγχώδη διαταραχή και 342 άτομα χωρίς διάγνωση. Η ανάλυση έδειξε ξεκάθαρα ότι τα άτομα με άγχος είχαν σταθερά χαμηλότερα επίπεδα χολίνης, ιδίως στον φλοιό του εγκεφάλου, που είναι υπεύθυνος για κρίσιμες γνωστικές και συναισθηματικές λειτουργίες.

Κατά μέσο όρο, τα επίπεδα χολίνης ήταν 8% χαμηλότερα στους ανθρώπους με άγχος. Αν και το ποσοστό φαίνεται μικρό, για τον εγκέφαλο είναι σημαντικό. Όπως σημειώνει ο Maddock:
«Μια μείωση 8% μοιάζει μικρή, όμως για τη λειτουργία του εγκεφάλου είναι σημαντική».

Το μοτίβο αυτό παρατηρήθηκε σε όλες τις μορφές αγχώδους διαταραχής, γεγονός που δείχνει ότι η χημική αυτή διαφορά δεν αφορά μόνο έναν τύπο, αλλά είναι γενικό φαινόμενο. Η σύνδεση παρέμεινε ισχυρή ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως φαρμακευτική αγωγή ή ηλικία. Στις μελέτες με τις πιο ακριβείς μετρήσεις, η μείωση ήταν ακόμη πιο έντονη.

Τι είναι η χολίνη και γιατί είναι τόσο σημαντική

Η χολίνη είναι ένα βασικό θρεπτικό στοιχείο που παίζει ρόλο-κλειδί στην υγεία των κυττάρων και στη λειτουργία του εγκεφάλου. Συμβάλλει στη δημιουργία κυτταρικών μεμβρανών και στην παραγωγή νευροδιαβιβαστών, που επηρεάζουν τη μνήμη, τη διάθεση και τη μυϊκή λειτουργία. Το σώμα την παράγει σε μικρές ποσότητες, οπότε είναι απαραίτητο να προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής.

Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι το χρόνιο στρες, που ενεργοποιεί συνεχώς τον μηχανισμό «μάχης ή φυγής», αυξάνει τον μεταβολισμό του εγκεφάλου, ανεβάζοντας την ανάγκη για χολίνη. Αν αυτή η ανάγκη δεν καλύπτεται επαρκώς, τα επίπεδά της μπορεί να πέσουν.

Διατροφή και ψυχική υγεία

Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν η χαμηλή χολίνη προκαλεί άγχος ή αν το άγχος οδηγεί στη μείωση της. Ωστόσο, τα ευρήματα ανοίγουν τον δρόμο για νέες προσεγγίσεις, κυρίως μέσω της διατροφής, στην αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών.

Η έρευνα ενισχύει την ιδέα ότι το φαγητό επηρεάζει την ψυχική κατάσταση και πως η καλή διατροφή είναι κρίσιμη για την εγκεφαλική υγεία. Τροφές πλούσιες σε χολίνη είναι τα αυγά, το μοσχάρι, το κοτόπουλο, η σόγια και τα ψάρια.

Όπως εξηγεί ο Maddock:
«Ένα άτομο με αγχώδη διαταραχή ίσως πρέπει να εξετάσει αν λαμβάνει τη συνιστώμενη ποσότητα χολίνης» και προσθέτει:
«Ορισμένες μορφές ωμέγα 3, όπως αυτές που υπάρχουν στον σολομό, μπορεί να είναι ιδιαίτερα καλές πηγές για την πρόσληψη χολίνης από τον εγκέφαλο».