Προφήτης Ηλίας: Γιατί οι εκκλησίες του είναι πάντα χτισμένες σε βουνά;

Οι εκκλησίες του Προφήτη Ηλία ξεχωρίζουν στο ελληνικό τοπίο, καθώς βρίσκονται σχεδόν πάντα σε κορυφές και υψώματα. Η επιλογή αυτών των σημείων δεν είναι τυχαία, αλλά πηγάζει από τη ζωή του ίδιου του προφήτη και τις παραδόσεις που τον ακολουθούν.

Η ζωή και η μορφή του Προφήτη Ηλία

Ο Προφήτης Ηλίας τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία κάθε 20 Ιουλίου και έχει ιδιαίτερη θέση στην καρδιά του ελληνικού λαού, ιδίως των αγροτών, καθώς συνδέεται με τα καιρικά φαινόμενα. Το εβραϊκό του όνομα ήταν Ελιγιάου, και καταγόταν από τη Θέσβη στη Γαλαάδ. Έζησε τον 9ο αιώνα π.Χ., την περίοδο των βασιλέων Αχαάβ και Οχοζία.

Ήταν γιος του Σωβάκ και ανήκε στη φυλή του Ααρών. Κατά τη γέννησή του, ο πατέρας του είδε ένα όραμα: δύο λευκοντυμένοι άνδρες κάλεσαν τον νεογέννητο Ηλία, τον τύλιξαν με φωτιά και του έδωσαν να φάει φλόγα. Οι ιερείς της Ιερουσαλήμ το ερμήνευσαν ως προμήνυμα πως το παιδί θα γινόταν προφήτης και θα έκρινε το Ισραήλ με φωτιά και δίκοπο ξίφος.

Ο Ηλίας έδρασε για 25 χρόνια, προφητεύοντας την έλευση του Χριστού 816 χρόνια πριν τη γέννησή Του. Ξεχώριζε για τη θαυματουργή του δύναμη και την αφοσίωσή του στον Θεό. Κατά τη διάρκεια της δράσης του, αντιστάθηκε στην ειδωλολατρία και προσπάθησε να ανυψώσει το ηθικό επίπεδο του λαού του.

Θαύματα και αναλήψεις

Η πίστη του ήταν τόσο έντονη, που τρεις φορές κάλεσε φωτιά από τον ουρανό, σταμάτησε τη βροχή και ανέστησε νεκρούς. Όταν ο βασιλιάς Οχοζίας έστειλε στρατιώτες για να τον συλλάβουν, ο προφήτης τούς κατέκαψε με ουράνια φωτιά. Έζησε μια μοναδική εμπειρία θεοφάνειας στο Όρος Χωρήβ και διέσχισε τον Ιορδάνη ποταμό με τη μηλωτή του. Τελικά, αναλήφθηκε στον ουρανό με πύρινο άρμα. Η παρουσία του επανεμφανίστηκε κατά τη Μεταμόρφωση του Χριστού, μαζί με τον Μωυσή.

Η λαϊκή παράδοση που τον θέλει ναύτη

Η σύνδεση του Προφήτη Ηλία με τα βουνά δεν περιορίζεται στη βιβλική του δράση. Μια γνωστή λαϊκή παράδοση τον παρουσιάζει ως πρώην ναύτη. Κουρασμένος από τη θάλασσα και τις καταιγίδες που τον ταλαιπωρούσαν, αποφάσισε να αναζητήσει ένα μέρος όπου οι άνθρωποι δεν θα γνώριζαν τίποτα από θάλασσα ή πλοία.

Πήρε λοιπόν ένα κουπί στον ώμο του και ξεκίνησε να περπατά προς την ενδοχώρα. Ρωτούσε κάθε άνθρωπο που συναντούσε τι κρατάει. Όταν του απαντούσαν «κουπί», συνέχιζε να ανεβαίνει πιο ψηλά. Μόνο όταν έφτασε σε ένα ψηλό βουνό και ρώτησε έναν βοσκό, ο οποίος του απάντησε πως κρατά «ξύλο», κατάλαβε ότι είχε φτάσει στο σωστό σημείο. Εκεί εγκαταστάθηκε, έκτισε μια καλύβα και έμεινε με τους ορεινούς κατοίκους. Από τότε, τα εκκλησάκια του τοποθετούνται πάντα σε υψώματα.

Η παρουσία του Αγίου Ηλία στα νησιά

Αν και η λαϊκή παράδοση τον θέλει να αποφεύγει τη θάλασσα, σχεδόν κανένα νησί ή παραθαλάσσια περιοχή στην Ελλάδα δεν λείπει από ένα ξωκλήσι αφιερωμένο στον Προφήτη Ηλία. Αυτό τονίζει τη βαθιά και διαρκή πίστη του λαού στον Άγιο.

Στα Κουφονήσια, για παράδειγμα, στην τοποθεσία του Προφήτη Ηλία, υπάρχουν ακόμα ερείπια μιας πρωτοβυζαντινής εκκλησίας. Η εικόνα του Αγίου, τα ερείπια του ναού και η Αγία Τράπεζα συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται, καθώς συντηρούνται με φροντίδα από τους πιστούς.

Κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται εκεί για τον Εσπερινό και ακολουθεί το καθιερωμένο κέρασμα. Παρότι η περιοχή όπου βρίσκεται το ξωκλήσι είναι ιδιωτική, η πρόσβαση είναι ελεύθερη για όλους, δίνοντας ένα ακόμα παράδειγμα του πώς η παράδοση και η πίστη αγκαλιάζουν ολόκληρη την κοινότητα.