Ο ιδρυτής του ΙΚΕΑ φρόντισε να μη γίνουν ποτέ ιδιοκτήτες οι γιοι του

Aπό τη δεκαετία του ’80 ο Ίνγκβαρ Κάμπραντ έκανε ό,τι έκρινε πως χρειάζεται ώστε τα ΙΚΕΑ να επιβιώσουν πολύ περισσότερο από εκείνον: έκανε πολύ δύσκολη τη συγκέντρωση όλης της εξουσίας σε έναν άνθρωπο και αδύνατη για τους γιους του.

Επειδή σε αυτήν τη ζωή είναι χρήσιμο να μην λαμβάνουμε κάτι ως δεδομένο, θα ήταν χρήσιμο να θυμίσουμε πως το ΙΚΕΑ ξεκίνησε από ένα κέικ, όπως και ότι ο ιδρυτής τους Ίνγκβαρ Κάμπραντ ξεκίνησε στα 17 (1943) σε χωριό της Σουηδίας, αντιγράφοντας το τραπέζι του θείου του -το οποίο μετά πουλούσε-, παρουσίασε το πρώτο κατάστημα επίπλων λογικής ‘κάντο μόνος σου’ το 1958 και μετά σύστησε το πρώτο ‘επίπεδο πακετάρισμα’, ως τρόπο να γλιτώνουν λεφτά οι επιχειρήσεις προς όφελος του καταναλωτή. Γενικά, δούλευε πάντα για τους πελάτες του, το όραμα του και προφανώς για τον ίδιο.

Ο Per Heggenes, επικεφαλής του Ikea Foundation, είχε δηλώσει το 2012 ότι “ο Κάμπραντ δεν είχε ως προτεραιότητα τα λεφτά και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στον τρόπο που δόμησε την ιδιοκτησία”.

Θα δούμε ποιος ήταν αυτός, με αφορμή το γεγονός ότι ο Feodor Ingvar Kamprad γεννήθηκε σαν σήμερα (30/3) του 1926. Η 27η Ιανουαρίου του 2018 ήταν η τελευταία μέρα του στη ζωή. ‘Έφυγε’ σε ηλικία 91 χρόνων -από πνευμονία-, με την περιουσία του να εκτιμάται στα 73.8 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αποδείχθηκε πως ο εκ των πιο πλούσιων κατοίκων του πλανήτη είχε δομήσει την αυτοκρατορία του με πρωτότυπο και σύνθετο τρόπο, ώστε να είναι για πάντα ανεξάρτητη και τo concept να επιβιώσει πολύ περισσότερο από εκείνον. Πώς; Με το να μην μπορεί ποτέ να καταλήξει σε έναν άνθρωπο. Ακόμα και αν αυτός είναι απευθείας κληρονόμος. Ή καλύτερα, ιδίως αν είναι απευθείας κληρονόμος.

Fact: έρευνες έχουν αποδείξει πως ‘οι δυο μεγαλύτερες απειλές για την επιτυχημένη συνέχεια των οικογενειακών επιχειρήσεων είναι οι συγκρούσεις και η διαδοχή’. Ο Κάμπραντ αφαίρεσε από τους γιους τους κάθε λόγο για να τσακωθούν και δη επί της διαδοχής.

Το πρώτο πράγμα που έκανε, ήταν να γίνει αδύνατη τη συγκέντρωση όλου του ελέγχου σε έναν άνθρωπο. Ακόμα και αν αυτός ήταν ο ίδιος του ο εαυτός. Από τη δεκαετία του ’80 είχε παραδώσει έλεγχο του ‘μεγαλύτερου πωλητή επίπλων του πλανήτη’ σε ένα δίκτυο με ιδρύματα και εταιρίες χαρτοφυλακίων.

Είχε ιδρύσει την Stichting Ingka Foundation (όπου ανήκουν τα περισσότερα καταστήματα) στη Δανία, οργανισμό που δεν έχει αφεντικά, αλλά ανήκει στον εαυτό του. Στα must ευθύς εξ αρχής ήταν να κάνει δωρεές σε φιλανθρωπίες, όπως και να ‘στηρίζει την πρωτοβουλία’.

Επίσης επιτρέπει την επανατοποθέτηση των κερδών στην εταιρία. Τo Bloomberg ξεκαθαρίσει ότι “το ίδρυμα επί της ουσίας, είναι ο ιδιοκτήτης του εαυτού του. Τα μέλη της οικογένειας Κάμπραντ δεν μπορούν να ‘χουν μετοχές εκεί”.

Από την αρχή έως τώρα και για πάντα η Stichting Ingka Foundation υπάρχει και λειτουργεί εκτός ελέγχου της οικογενείας. Την έχει υπό την εποπτεία της το Interogo Foundation, με έδρα στο Λιχνενστάιν.

Αυτό διοικείται από Συμβούλιο ιδρύματος (Stiftungsrat), που αποτελείται από τουλάχιστον δυο μέλη και το Εποπτικό Συμβούλιο (Beirat) που αποτελείται από επτά μέλη. Εκεί τα της οικογένειας Κάμπραντ ήταν και θα είναι για πάντα η μειονότητα.

Η θυγατρική της, Inter IKEA είναι ο παγκόσμιος franchisor των ΙΚΕΑ. Αυτή την έδωσε στα παιδιά του ο Κάμπραντ. Οι τρεις βιολογικοί γιοι του (υιοθέτησε ένα κορίτσι με την πρώτη του σύζυγο, στην οποία έδωσε 300.000 δολάρια) έχουν σημαντικούς ρόλους στην ΙΚΕΑ, την Inter IKEA, ενώ μοιράστηκαν την Ikano Grkoup (των δισεκατομμυρίων δολαρίων, με κτηματομεσιτικές, οικονομικές και κατασκευαστικές επιχειρήσεις).

Ιδιοκτήτες των ΙΚΕΑ ωστόσο, δεν θα γίνουν ποτέ, κάτι που φρόντισε να εξασφαλίσει ο άνθρωπος που άλλαξε για πάντα τον τρόπο που αγοράζει ο πλανήτης. Για 40 χρόνια δεν ζούσε στη Σουηδία, αλλά τη Δανία και μετά την Ελβετία.

Από το 2011 όταν πέθανε η σύζυγος του, δεν είχαν μείνει πολλοί λόγοι για να μην επιστρέψει στην πατρίδα του. Κατάφερε να το κάνει το 2014 -ανέβαλε πολλάκις το ταξίδι, λόγω προβλημάτων στην καρδιά και τη μέση.

Το 2013 εγκατέλειψε το Board του Inter IKEA Holding και έκανε πρόεδρο το μικρότερο γιο του, Ματίας. Γύρισε στο Άλμουλτ, όπου ξεκίνησαν όλα με το πρώτο μαγαζί επίπλων και όπου σήμερα είναι το μουσείο της επιχείρησης.