Η γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος τιμάται κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου και αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες και πιο φωτεινές εορτές της Ορθοδοξίας, με βαθύ θεολογικό και συμβολικό περιεχόμενο.
Η Μεταμόρφωση στο όρος Θαβώρ
Σύμφωνα με την ευαγγελική αφήγηση, ο Ιησούς Χριστός πήρε μαζί Του τρεις από τους πιο αγαπημένους και ξεχωριστούς μαθητές Του –τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη– και ανέβηκαν στο όρος Θαβώρ για προσευχή. Όπως εξηγεί και ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο Πέτρος επιλέχθηκε για την αγάπη που είχε στον Κύριο, ο Ιωάννης για την ιδιαίτερη αγάπη που του είχε ο Χριστός και ο Ιάκωβος για την πνευματική του δύναμη.
Κατά την ανάβαση, οι μαθητές, εξαντλημένοι, αποκοιμήθηκαν. Όταν όμως ξύπνησαν, βρέθηκαν μπροστά σε ένα ανεπανάληπτο θέαμα. Το πρόσωπο του Ιησού έλαμπε σαν τον ήλιο και τα ρούχα Του είχαν γίνει λευκά σαν φως. Μαζί Του εμφανίστηκαν και συνομιλούσαν δύο μεγάλες μορφές της Παλαιάς Διαθήκης: ο Μωυσής και ο Προφήτης Ηλίας.
Ο Άγιος Νικόδημος σχολιάζει πως η παρουσία αυτών των δύο ανδρών είχε σκοπό να διορθώσει τις εσφαλμένες αντιλήψεις του κόσμου για το ποιος είναι ο Χριστός, δείχνοντας τη διαφορά ανάμεσα στον Κύριο και στους Προφήτες: «Ο μεν Χριστός είναι Δεσπότης, οι δε Προφήτες είναι δούλοι».
Η φωνή του Ουρανού και η σκηνή του Πέτρου
Μπροστά στην απερίγραπτη αυτή θεία δόξα, ο Πέτρος, γεμάτος ενθουσιασμό, πρότεινε να στήσουν τρεις σκηνές: μία για τον Χριστό, μία για τον Μωυσή και μία για τον Ηλία. Πριν προλάβει να ολοκληρώσει τα λόγια του, εμφανίστηκε σύννεφο που τους σκέπασε και ακούστηκε η φωνή του Πατέρα:
«Οὗτος ἐστὶν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε».
Η φράση αυτή σφράγισε τη στιγμή, επιβεβαιώνοντας τη θεότητα του Χριστού και το ρόλο Του ως Σωτήρα του κόσμου. Από αυτό το γεγονός, καλούμαστε και εμείς να ακούμε και να υπακούμε το θέλημά Του, με πίστη και εμπιστοσύνη σε κάθε δυσκολία.
Έθιμα και παραδόσεις της ημέρας
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ως μια από τις σημαντικότερες δεσποτικές εορτές, συνοδεύεται από ιδιαίτερες παραδόσεις και έθιμα σε όλη την Ελλάδα. Αν και βρίσκεται εντός της νηστείας του Δεκαπενταύγουστου, αποτελεί εξαίρεση και επιτρέπεται η ιχθυοφαγία.
Πολλοί πιστεύουν ότι τη νύχτα της παραμονής, κάποια στιγμή «ανοίγουν οι ουρανοί» και αποκαλύπτεται το «άγιο φως» σε όσους έχουν την πίστη και την υπομονή να ξαγρυπνήσουν. Την ίδια μέρα, οι πιστοί φέρνουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, τα οποία ευλογούνται από τον ιερέα και μοιράζονται μετά τη θεία λειτουργία ως ευλογία.
Σε ορισμένες περιοχές, προσφέρεται και το πρώτο λάδι της χρονιάς, για να ευλογηθεί και να μεταφέρει την ευλογία και στην υπόλοιπη σοδειά.
Η έννοια της προσφοράς των πρώτων καρπών
Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στην αρχαία συνήθεια των απαρχών, δηλαδή την προσφορά των πρώτων καρπών στον Θεό ως μορφή αναίμακτης θυσίας. Ο άνθρωπος του λαού, προσφέροντας τα πρώτα προϊόντα της γης, εκφράζει την εμπιστοσύνη και την ελπίδα του ότι ο Θεός θα ευλογήσει και το υπόλοιπο της σοδειάς.
Οι Αποστολικοί Κανόνες ήδη επιτρέπουν την προσφορά σταφυλιών στον ναό, λόγω της χρήσης τους στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ενώ ο ερμηνευτής Θεόδωρος Βαλσαμών εξηγεί ότι η εξαίρεση αυτή υπάρχει ακριβώς για τον λόγο αυτό.
Παραδείγματα τοπικών εθίμων
Στη Λέσβο, τα ευλογημένα σταφύλια καταναλώνονται μαζί με το αντίδωρο. Στον Μοσχοπόταμο Πιερίας, το πρώτο τσαμπί του τρύγου αφηνόταν μπροστά σε εικόνισμα του ναού για να πάει καλά η χρονιά. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι πολλοί σημαντικοί ναοί σε φρούρια και πόλεις είναι αφιερωμένοι στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, υπογραμμίζοντας την ιδιαίτερη θρησκευτική και εθνική σημασία της ημέρας.
Η εορτή θεωρείται επίσης και εθιμικά καθιερωμένη αργία, της οποίας η παράβαση θεωρούνταν σοβαρό αμάρτημα, με τον λαό να αναφέρεται συχνά σε θεία τιμωρία για όσους δεν σεβάστηκαν τη μέρα αυτή.
Το απολυτίκιο της εορτής
Ἦχος βαρύς
Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός,
δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου,
καθὼς ἠδυναντο.
Λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς,
τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον,
πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου,
φωτοδότα δόξα σοι.
Τώρα όλες οι ειδήσεις του alldaynews.gr στο Google News.
To «alldaynews.gr» αποποιείται κάθε ευθύνη από τις αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων ιστοσελίδων, για τα οποία (άρθρα) την ευθύνη την έχει ο υπογράφων ως πηγή.
