Εορτολόγιο 30 Ιανουαρίου: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα – Μεγάλη μέρα για την Ορθοδοξια

Εορτολόγιο 30 Ιανουαρίου: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα – Σημαντική ημέρα για την Ορθοδοξία

Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, γιορτάζουν τα παρακάτω ονόματα:

– Αρχοντής, Αρχοντίων, Αρχοντίωνας, Αρχοντία, Αρχοντή, Αρχοντούλα, Αρχόντισσα, Αρχόντω *
– Μαύρος, Μαυρουδής, Μαυροειδής, Μαυρέτα
– Χρυσή, Χρύσα, Χρυσαλία, Χρυσαυγή, Χρυσούλα, Σήλια, Χρυστάλλα, Χρυσταλλία *
– Αύρα

*Σημείωση: Ορισμένα από αυτά τα ονόματα εορτάζουν και σε άλλες ημερομηνίες.

Οι Τρεις Ιεράρχες και η σημασία τους

Οι Τρεις Ιεράρχες είναι τρεις από τους σημαντικότερους Αγίους της Ορθοδοξίας και θεωρούνται προστάτες των γραμμάτων και των μαθητών. Πρόκειται για τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό.

Αναγνωρίζονται ως Πατέρες της Εκκλησίας και η διδασκαλία τους αποτελεί θεμέλιο της ορθόδοξης πίστης.

Η διαμάχη για την ανωτερότητα των Ιεραρχών

Στα χρόνια του Αυτοκράτορα Αλεξίου του Κομνηνού (1081–1118 μ.Χ.), ξέσπασε έντονη διαφωνία στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ λογίων και πιστών σχετικά με το ποιος από τους τρεις Ιεράρχες ήταν ανώτερος.

– Κάποιοι θεωρούσαν τον Μέγα Βασίλειο τον πιο φωτισμένο θεολόγο.
– Άλλοι υποστήριζαν τον Ιωάννη Χρυσόστομο ως τον μεγαλύτερο ρήτορα και διδάσκαλο.
– Μια τρίτη ομάδα πρόβαλε τον Γρηγόριο τον Θεολόγο ως τον πιο βαθυστόχαστο.

Η διαφωνία έφτασε σε τέτοιο σημείο που δημιουργήθηκαν ομάδες οπαδών, οι οποίες ονομάζονταν «Βασιλείτες», «Ιωαννίτες» και «Γρηγορίτες».

Η οπτασία που ένωσε τους πιστούς

Το ζήτημα έλυσε ο Μητροπολίτης Ευχαΐτων, Ιωάννης Μαυρόπους. Σύμφωνα με την παράδοση, είδε σε όραμα τους τρεις Αγίους να του λένε:

> «Εμείς είμαστε ένα μπροστά στον Θεό και δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσά μας. Ο καθένας έγραψε και δίδαξε σύμφωνα με τις περιστάσεις της εποχής του, αλλά όλοι υπηρετήσαμε τον ίδιο σκοπό. Δώσε εντολή στους πιστούς να σταματήσουν τις διαμάχες και θέσπισε μια κοινή εορτή για εμάς».

Με βάση αυτή την αποκάλυψη, ο Ιωάννης Μαυρόπους όρισε την 30ή Ιανουαρίου ως ημέρα εορτασμού των Τριών Ιεραρχών και συνέταξε κοινή ακολουθία για τη μνήμη τους.

Η σημασία της εορτής των Τριών Ιεραρχών

Η εορτή της Συνάξεως των Τριών Ιεραρχών συμβολίζει την ενότητα και την ισότητα των μεγάλων αυτών διδασκάλων της Εκκλησίας. Η διδασκαλία τους δεν αποτελεί απλώς προσωπικές σκέψεις, αλλά έκφραση της θεολογικής παράδοσης της Εκκλησίας.

Λόγω της σπουδαιότητάς τους, η Εκκλησία τους τιμά ως προστάτες της Παιδείας και των γραμμάτων. Από τον 19ο αιώνα, η 30ή Ιανουαρίου καθιερώθηκε ως ημέρα αφιερωμένη στην εκπαίδευση και τους δασκάλους.

Ο ναός των Τριών Ιεραρχών στην Κωνσταντινούπολη

Στις αρχές του 14ου αιώνα, ανεγέρθηκε ναός προς τιμήν των Τριών Ιεραρχών κοντά στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, δίπλα στη μονή της Παναχράντου. Ο ναός αυτός αποτελούσε σημείο αναφοράς για την τιμή και τη μνήμη των Αγίων.

Η εορτή τους παραμένει μέχρι σήμερα μια από τις πιο σημαντικές της Ορθοδοξίας, ενώ ο ρόλος τους στη διαμόρφωση της Χριστιανικής Θεολογίας είναι ανεκτίμητος.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α’.

Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου θεότητος, τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τούς μελιῤῥύτους ποταμούς τῆς σοφίας, τούς τήν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τόν μέγαν, καί τόν Θεολόγον Γρηγόριον, σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννη, τῷ τήν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν· αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι, ὑπέρ ὑμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.