Ειρήνη Παπά: Όταν έψαλε κρυφά «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ» μέσα στην Αγιά Σοφιά

Η συγκλονιστική στιγμή που η Ειρήνη Παπά έψαλλε τον βυζαντινό ύμνο «Τη Υπερμάχω» μέσα στην Αγιά Σοφιά, έγινε στο πλαίσιο μιας εκπομπής το 1983 και παραμένει μια από τις πιο δυνατές εικόνες στη μνήμη των Ελλήνων.

Μια τολμηρή αποστολή στην Κωνσταντινούπολη

Λίγο πριν από το Πάσχα του 1983, η Ειρήνη Παπά ταξίδεψε μαζί με τον δημοσιογράφο Κώστα Χαρδαβέλλα στην Κωνσταντινούπολη, στα πλαίσια της εκπομπής «Ρεπόρτερς» της ΕΡΤ. Σκοπός του ταξιδιού ήταν μια παράτολμη και μυστική αποστολή: να ψάλει η Παπά το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ» μέσα στην Αγιά Σοφιά.

Το εγχείρημα ήταν ριψοκίνδυνο, αφού η Αγιά Σοφιά δεν είχε φιλοξενήσει ξανά από την Άλωση της Πόλης τέτοιου είδους χριστιανική ψαλμωδία. Παρ’ όλα αυτά, το σχέδιο πραγματοποιήθηκε χωρίς εμπόδια και η σκηνή καταγράφηκε για την εκπομπή.

Η στιγμή της ψαλμωδίας μέσα στο ναό

Η Παπά εισήλθε διακριτικά στην Αγιά Σοφιά, φορώντας ένα κόκκινο μαντήλι στο κεφάλι. Η παρουσία της απέπνεε δέος και σεβασμό. Στάθηκε με σταθερότητα και ξεκίνησε να ψέλνει τον βυζαντινό ύμνο «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ». Ήταν μια συγκλονιστική στιγμή – ένας ύμνος που είχε να ακουστεί στον ναό από τον καιρό της Άλωσης.

Η εικόνα της, επιβλητική και σχεδόν ιερή, έμεινε χαραγμένη στο μυαλό όσων την παρακολούθησαν. Δεν ήταν μια απλή καλλιτεχνική πράξη, αλλά μια συμβολική νίκη της μνήμης και της ιστορίας.

Μια πράξη ψυχής και πολιτισμού

Χρόνια αργότερα, η ίδια η Ειρήνη Παπά θυμάται εκείνη τη στιγμή και λέει στον Κώστα Χαρδαβέλλα:
«Ήταν σαν να νικάει κανείς, χωρίς να νικάει με τα πράγματα».

Η φράση αυτή αποτυπώνει το νόημα της πράξης της. Δεν επρόκειτο για μια πρόκληση ή επίδειξη, αλλά για έναν φόρο τιμής, μια πνευματική παρουσία που δήλωνε αθόρυβα την πολιτισμική κληρονομιά του τόπου.

Η σκηνή αυτή έχει μείνει στη μνήμη ως μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές ελληνικής παρουσίας στην Αγιά Σοφιά και συνεχίζει να προκαλεί ρίγη συγκίνησης κάθε φορά που προβάλλεται.