Η ΕΕ εξετάζει την απαγόρευση της αιθανόλης στα απολυμαντικά χεριών: Φόβος για καρκίνο και επιπλοκές στην εγκυμοσύνη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σκέφτεται σοβαρά να απαγορεύσει την αιθανόλη στα απολυμαντικά χεριών, καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για πιθανές επιπτώσεις στην υγεία όπως ο καρκίνος και οι επιπλοκές στην εγκυμοσύνη.

Η αιθανόλη στο στόχαστρο των αρχών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μελετά το ενδεχόμενο να απαγορεύσει τη χρήση αιθανόλης στα απολυμαντικά χεριών, έπειτα από σύσταση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA), ο οποίος χαρακτήρισε την ουσία ως τοξική. Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξακολουθεί να τη θεωρεί ασφαλή, η τελική απόφαση για τη συνέχιση ή όχι της χρήσης της στην ΕΕ αναμένεται να ληφθεί στο τέλος Νοεμβρίου.

Η ECHA προειδοποιεί για αυξημένο κίνδυνο καρκίνου αλλά και για πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην εγκυμοσύνη. Παράλληλα, ο ΠΟΥ έχει κατατάξει τόσο την αιθανόλη όσο και την ισοπροπανόλη ως ασφαλείς ουσίες για την υγιεινή των χεριών.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, υπάρχει ενδεχόμενο η αιθανόλη να συνεχίσει να επιτρέπεται σε συγκεκριμένες βιοκτόνες χρήσεις, αρκεί αυτές να θεωρηθούν ασφαλείς με βάση τα επίπεδα έκθεσης ή να μην υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές.

Η κρίσιμη συνεδρίαση στα τέλη Νοεμβρίου

Η Επιτροπή Βιοκτόνων του ECHA θα συνεδριάσει μεταξύ 25 και 28 Νοεμβρίου για να αποφασίσει αν θα ταξινομήσει την αιθανόλη ως επιβλαβή για τον άνθρωπο. Εφόσον καταλήξει σε αρνητική γνωμοδότηση, η σύστασή της θα σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία και θα πάρει την τελική απόφαση.

Όπως ανέφερε ο Οργανισμός στο Reuters, η αξιολόγηση της αιθανόλης ως βιοκτόνου βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Αν η επιστημονική επιτροπή κρίνει ότι η ουσία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο ή να βλάψει την ανθρώπινη αναπαραγωγή, τότε θα προτείνει την αντικατάστασή της.

Παράλληλα, ο ΠΟΥ διατηρεί την αιθανόλη και την ισοπροπανόλη στον κατάλογο των ασφαλών ουσιών για την υγιεινή των χεριών. Τα αλκοολούχα καθαριστικά είναι εγκεκριμένα στην ΕΕ από τη δεκαετία του 1990 και συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των βασικών φαρμάκων του Οργανισμού.

Η σύσταση για χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών

Τον Μάιο, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων προέτρεψε τις εθνικές υγειονομικές αρχές να καθιερώσουν το αλκοολούχο αντισηπτικό ως βασική μέθοδο καθαρισμού των χεριών. Η σύσταση αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πιθανή απαγόρευση της αιθανόλης, που αποτελεί το βασικό συστατικό των περισσότερων αντισηπτικών.

Οι επιπτώσεις για τα νοσοκομεία

Η Αλεξάνδρα Πίτερς, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και μέλος του δικτύου «Καθαρά Νοσοκομεία», εκφράζει έντονη ανησυχία:

«Ο αντίκτυπος στα νοσοκομεία θα είναι τεράστιος».

Όπως αναφέρει στους Financial Times:

«Οι λοιμώξεις που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους παγκοσμίως κάθε χρόνο απ’ ό,τι η ελονοσία, η φυματίωση και το AIDS μαζί. Η υγιεινή των χεριών, ειδικά με το αλκοολούχο αντισηπτικό, σώζει 16 εκατομμύρια λοιμώξεις παγκοσμίως ετησίως».

Οι εναλλακτικές έχουν σοβαρούς περιορισμούς

Η Πίτερς τονίζει ότι οι εναλλακτικές λύσεις στην αιθανόλη, όπως η ισοπροπανόλη, μπορεί να είναι ακόμα πιο τοξικές. Η χρήση σαπουνιού, παρότι ασφαλής, έχει άλλα προβλήματα: απαιτεί περισσότερο χρόνο και επιβαρύνει το δέρμα.

«Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι νοσοκόμες αφιέρωναν 30 λεπτά για κάθε ώρα μιας επέμβασης πλένοντας τα χέρια τους, εάν δεν υπάρχει απολυμαντικό», σημειώνει η Πίτερς.

Ένα δίλημμα δημόσιας υγείας

Το ζήτημα της αιθανόλης θέτει σε αντιπαράθεση την ανάγκη για αυστηρή χημική αξιολόγηση με την πρακτική ανάγκη αποτελεσματικής πρόληψης των λοιμώξεων. Η απόφαση που θα ληφθεί στα τέλη Νοεμβρίου θα καθορίσει όχι μόνο τη χρήση της αιθανόλης στην ΕΕ αλλά και την καθημερινή λειτουργία των νοσοκομείων, ιδίως μετά την εμπειρία της πανδημίας.

Με πληροφορίες από Financial Times, Reuters