Η συνέντευξη του κορυφαίου νευροεπιστήμονα Γιώργου Παξινού προκαλεί συζήτηση γύρω από τον ρόλο του εγκεφάλου, την έννοια της ψυχής, την ελεύθερη βούληση, αλλά και τις προοπτικές της Ελλάδας στην Ευρώπη.
Όλα είναι αποτέλεσμα του εγκεφάλου, όχι της ψυχής
Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας νευροεπιστήμονας της διασποράς Γιώργος Παξινός, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό & Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, υποστηρίζει ότι η ιδέα της ύπαρξης ψυχής είναι απλώς μια ψευδαίσθηση. Όλα όσα βιώνουμε, ακόμα και τα συναισθήματα, είναι αποτέλεσμα λειτουργιών του εγκεφάλου.
Ο ίδιος δηλώνει άθεος, απορρίπτει την έννοια της ελεύθερης βούλησης και υπερασπίζεται με πάθος την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας.
Η διεθνής πορεία του Γιώργου Παξινού
Ο Παξινός είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 2012 και μέλος της Αυστραλιανής Ακαδημίας Επιστημών από το 2009. Έχει κερδίσει διεθνή αναγνώριση και βραβεία για τη συμβολή του στη νευροανατομία και τη χαρτογράφηση του εγκεφάλου ανθρώπων και ζώων. Τα έργα του αποτελούν βασικά εργαλεία στην έρευνα για ασθένειες όπως το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ.
Γεννημένος στην Ιθάκη το 1944, σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ και πήρε διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο ΜακΓκιλ. Μετά από μεταδιδακτορική έρευνα στο Γιέηλ, μετακόμισε μόνιμα στην Αυστραλία το 1974, όπου εργάζεται ως καθηγητής και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ.
Η έννοια της ψυχής έχει ξεπεραστεί από την επιστήμη
Ο Παξινός υποστηρίζει ότι η πλειονότητα των νευροεπιστημόνων δεν βρίσκει λόγο να χρησιμοποιεί τον όρο «ψυχή». Όπως λέει:
«Η ψυχολογία έχασε την ψυχή της το 1930, όταν οι ψυχολόγοι άρχισαν να μιλούν για συμπεριφορά και όχι για ψυχή.»
Παρόλο που δεν μπορεί να αποδειχτεί με βεβαιότητα η ανυπαρξία της ψυχής, δεν υπάρχει, όπως λέει, καμία επιστημονική ένδειξη που να καθιστά αναγκαία την ύπαρξή της για την ψυχολογική εργασία.
Ο μύθος της καρδιάς ως έδρα των συναισθημάτων
Αναφερόμενος στο πού εντοπίζονται τα συναισθήματα, ο Παξινός τονίζει ότι:
«Η καρδιά είναι σκλάβος του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος τα ελέγχει όλα. Όταν κάποιος κάνει μεταμόσχευση καρδιάς, δεν μεταφέρονται και τα αισθήματα του δότη.»
Η επιθετικότητα και οι εγκεφαλικές λειτουργίες
Ο Παξινός εξηγεί ότι υπάρχουν κυκλώματα στον εγκέφαλο τα οποία σχετίζονται με την επιθετικότητα. Στο Γιέηλ είχε μελετήσει σχετικές αντιδράσεις σε γάτες:
«Αν ερεθίσεις τον υποθάλαμο της γάτας, μπορεί να επιτεθεί σε αρουραίο. Αντίστροφα, υπάρχει περιοχή στον θάλαμο που όταν την ερεθίσεις, σταματά η επιθετικότητα.»
Αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, δείχνει ότι κάποια στιγμή μπορεί να ανακαλυφθεί χημική ουσία που να καταστέλλει την επιθετική συμπεριφορά.
Ο εγκέφαλος των ανθρώπων και των ζώων
Παρατηρεί ότι δεν υπάρχουν σοβαρές ανατομικές διαφορές ανάμεσα στους εγκεφάλους ανθρώπων και πιθήκων. Παρόλα αυτά, υπογραμμίζει πως:
«Είναι επικίνδυνο να βγάζεις συμπεράσματα μόνο από τις ομοιότητες. Μπορεί να έχουμε ακόμη τον εγκέφαλο των ερπετών, αλλά δεν ξέρουμε τι θα χάσουμε αν τον καταστείλουμε.»
Η συνείδηση παραμένει άλυτο μυστήριο
Παρόλο που η επιστήμη έχει προχωρήσει πολύ, η συνείδηση παραμένει μυστήριο:
«Κανείς δεν έχει δώσει ακόμη τον κατάλληλο ορισμό. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε και γιατί είμαστε εδώ.»
Θεός και επιστήμη: δύο διαφορετικές προσεγγίσεις
Ο Παξινός δηλώνει ξεκάθαρα άθεος και δεν θεωρεί ότι χρειάζεται η έννοια του Θεού για την ερμηνεία των λειτουργιών του εγκεφάλου:
«Δεν κάνω προσευχές, αλλά πειράματα. Δεν έχω δει καμία ένδειξη ύπαρξης του Θεού, αν και δεν μπορείς να αποδείξεις ότι δεν υπάρχει.»
Η ελεύθερη βούληση είναι ψευδαίσθηση
Αμφισβητεί πλήρως την ύπαρξη ελεύθερης βούλησης:
«Ο νους είναι η ενέργεια των νευρώνων. Στην πραγματικότητα, οι αποφάσεις μας είναι αποτέλεσμα εγκεφαλικών διεργασιών και όχι συνειδητής επιλογής.»
«Δεν είσαι παρά ένας φελλός πάνω στα κύματα του εγκεφάλου και όχι το ίδιο το κύμα.»
Η νευροεπιστήμη δεν πρέπει να ιδεολογικοποιείται
Ο Παξινός αναγνωρίζει ότι υπάρχει υπερβολή γύρω από τη νευροεπιστήμη:
«Ο κόσμος αναφέρεται σε σεροτονίνη ακόμη και σε άσχετα ζητήματα. Η νευροεπιστήμη παραχρησιμοποιείται γιατί προσφέρει φαινομενικά εύκολες απαντήσεις.»
Ο έλεγχος του νου και τα ηθικά όρια της επιστήμης
Οι χάρτες του ανθρώπινου και ζωικού εγκεφάλου ανοίγουν δρόμους για νέες θεραπείες, αλλά και για πιθανά ρίσκα. Ωστόσο, ο Παξινός δεν ανησυχεί ιδιαίτερα:
«Η πιθανότητα να υπάρξει κατάχρηση είναι μικρότερη από τις θετικές δυνατότητες.»
Όσο για τις μυστικές υπηρεσίες:
«Παλαιότερα έγιναν πειράματα, αλλά τώρα δεν έχω ακούσει κάτι σχετικό.»
Ο φανατικός ποδηλάτης και η απογοήτευση από την πολιτική
Ο Παξινός έχει υπάρξει μέλος και υποψήφιος με το Αυστραλιανό Κόμμα Ποδηλατών:
«Πήραμε 0,1%. Είχα υποστηρίξει τους Εργατικούς αλλά απογοητεύτηκα. Το ποδήλατο λύνει τα κυκλοφοριακά προβλήματα των πόλεων.»
Πηγαίνει καθημερινά στη δουλειά και για ψώνια με ποδήλατο, ενώ τονίζει:
«Η σωματική άσκηση είναι το μόνο που καθυστερεί την άνοια και το Αλτσχάιμερ.»
Τώρα όλες οι ειδήσεις του alldaynews.gr στο Google News.
To «alldaynews.gr» αποποιείται κάθε ευθύνη από τις αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων ιστοσελίδων, για τα οποία (άρθρα) την ευθύνη την έχει ο υπογράφων ως πηγή.
