Ορισμένες τροφές που θεωρούνται κοινές στο τραπέζι μας, φαίνεται ότι συνδέονται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Μια νέα μελέτη ρίχνει φως στις αρνητικές επιπτώσεις μιας συγκεκριμένης τροφής, αποκαλύπτοντας πώς ένας περιορισμός στη διατροφή μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο και να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν τη σχέση επεξεργασμένου κρέατος με την άνοια
Σύμφωνα με δύο ειδικούς από το Πανεπιστήμιο Loughborough —την καθηγήτρια Βιολογικής Ψυχολογίας Εύα Χόχερφορστ και τη λέκτορα Φυσιολογίας της Άσκησης Έμμα Ο’Ντόνελ— η μείωση της κατανάλωσης επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος θα μπορούσε να μειώσει δραστικά τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας. Όπως έγραψαν στον ιστότοπο The Conversation, το επεξεργασμένο κόκκινο κρέας σχετίζεται με πληθώρα προβλημάτων υγείας.
Πέρα από την άνοια, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη, καρδιοπάθειες και ορισμένους τύπους καρκίνου.
«Αυτές οι παθήσεις έχουν κοινούς παράγοντες κινδύνου με τη νόσο Αλτσχάιμερ, που είναι και ο πιο συνηθισμένος τύπος άνοιας. Η μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος ωφελεί όχι μόνο την προσωπική υγεία αλλά και το περιβάλλον και τα ζώα.
Στην Αλτσχάιμερ, τα προβλήματα μνήμης είναι από τα πρώτα σημάδια που γίνονται αντιληπτά, ενώ αργότερα επηρεάζονται έντονα και άλλες πτυχές της γνωστικής λειτουργίας, δυσκολεύοντας την καθημερινότητα και τις κοινωνικές σχέσεις».
Μελέτη μεγάλης κλίμακας επιβεβαιώνει τη σύνδεση
Μια μακροχρόνια έρευνα στις ΗΠΑ παρακολούθησε περισσότερους από 133.000 επαγγελματίες υγείας χωρίς διάγνωση άνοιας κατά την έναρξή της. Η μελέτη διήρκεσε πάνω από τέσσερις δεκαετίες και σε αυτό το διάστημα περισσότεροι από 11.000 συμμετέχοντες ανέπτυξαν άνοια.
Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: η τακτική κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων, όπως μπέικον, σαλάμι και λουκάνικα, συνδέθηκε με 16% αυξημένο κίνδυνο άνοιας και ταχύτερη γνωστική επιδείνωση.
Ακόμη και η κατανάλωση δύο μερίδων επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος την εβδομάδα αύξανε τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας κατά 14%, σε σύγκριση με όσους κατανάλωναν λιγότερες από τρεις μερίδες το μήνα.
Οφέλη για την καρδιά και πρόληψη πρόωρου θανάτου
Η μείωση στην κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος είχε και άλλες θετικές επιπτώσεις. Η ίδια μελέτη κατέληξε ότι η μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος μείωνε τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο ή καρδιακά νοσήματα. Οι επιστήμονες εκτίμησαν ότι σχεδόν 1 στους 10 θανάτους θα μπορούσε να είχε προληφθεί, αν όλοι κατανάλωναν λιγότερα από 42 γραμμάρια κόκκινου κρέατος την ημέρα — ποσότητα που αντιστοιχεί σε λιγότερη από μισή μερίδα.
Η προσωπική εμπειρία του Tim Spector με τη διατροφή και την υγεία
Τις ανησυχίες για το κόκκινο κρέας ενισχύει και η εμπειρία του καθηγητή Τιμ Σπέκτορ, ειδικού στη γενετική επιδημιολογία στο King’s College London και ιδρυτή της εφαρμογής διατροφικής παρακολούθησης Zoe. Ο ίδιος αποκάλυψε ότι διέκοψε το κόκκινο κρέας μετά από ένα μίνι εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη στα 50 του.
«Το κόκκινο κρέας έχει αποκτήσει κακή φήμη και αυτό είναι εν μέρει δικαιολογημένο. Εκτός από τις ηθικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες, υπάρχουν και σοβαρά ζητήματα υγείας. Παρόλα αυτά, αν κάποιος απολαμβάνει το κρέας, δεν χρειάζεται να το απορρίψει εντελώς», είπε.
Περιγράφοντας την προσωπική του εμπειρία, συμπλήρωσε: «Μετά το πρόβλημα υγείας, σταμάτησα το κρέας για περίπου έξι χρόνια, καθώς ήταν ένας εύκολος τρόπος να αλλάξω δραστικά τη διατροφή μου».
Ωστόσο, ανέφερε και ένα απρόσμενο πρόβλημα: «Δεν μου έλειψε το κρέας, αλλά ανέπτυξα έλλειψη βιταμίνης Β12, την οποία πάντα είχα σε χαμηλά επίπεδα. Έτσι, επέλεξα να καταναλώνω κρέας μία ή δύο φορές τον μήνα, αντί να παίρνω συμπληρώματα βιταμινών».
Πώς το επεξεργασμένο κρέας επηρεάζει τον οργανισμό
Σύμφωνα με τις καθηγήτριες Χόχερφορστ και Ο’Ντόνελ, το επεξεργασμένο κόκκινο κρέας συμβάλλει στην αύξηση των «κακών λιπαρών» στο αίμα λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη. Αυτό ενδέχεται να προκαλέσει συσσώρευση λίπους στα αγγεία και να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Ποιες τροφές προτείνουν οι ειδικοί αντί για επεξεργασμένο κρέας
Τα «καλά λιπαρά» που βρίσκονται σε τροφές όπως οι ξηροί καρποί, τα λιπαρά ψάρια, το ελαιόλαδο και το αβοκάντο μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία του εγκεφάλου. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτά τα λιπαρά βοηθούν στον περιορισμό των παραγόντων που συνδέονται με τη γνωστική εξασθένηση και τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η μελέτη αλλά και οι προσωπικές εμπειρίες υποδεικνύουν ότι ακόμα και μικρές αλλαγές στη διατροφή —όπως η αντικατάσταση επεξεργασμένων κρεάτων με φυτικές ή υγιεινότερες πηγές πρωτεΐνης— μπορούν να έχουν σημαντική επίδραση στη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου.