Ανατροπή: Αλλάζουν τα δεδομένα εργασίας για ντελιβεράδες και κούριερ

Ανατροπή: Αλλάζουν τα δεδομένα εργασίας για ντελιβεράδες και κούριερ

Οι όροι και οι προϋποθέσεις εργασίας χιλιάδων εργαζομένων σε ψηφιακές πλατφόρμες delivery, περιλαμβάνονται σε σχετικά άρθρα του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Ο κλάδος του delivery στον οποίο απασχολούνται χιλιάδες, νέοι στην πλειοψηφία τους, εργαζόμενοι σε όλη τη χώρα, περνάει σε μια νέα εποχή με το νέο εργασιακό σχέδιο νόμου καθώς μπαίνουν όροι λειτουργίας στις ψηφιακές πλατφόρμες delivery.

Η κυβέρνηση υπό το βάρος των εξελίξεων σπεύδει να αποσαφηνίσει το καθεστώς λειτουργίας των πλατφορμών που λειτουργούν στην Ελλάδα και βάζει όρους στο καθεστώς απασχόλησης των εργαζομένων.

Στο σχέδιο νόμου ορίζονται ποιες είναι οι συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες, πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις η σύμβαση μεταξύ συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών δεν είναι εξαρτημένης εργασίας, η συνδικαλιστική εκπροσώπηση των εργαζομένων στις πλατφόρμες ακόμη κι αν απασχολούνται με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου, αλλά και πως εξασφαλίζεται η υγιεινή και η ασφάλεια των συγκεκριμένων απασχολούμενων.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, με το σχέδιο νόμου θεσμοθετούνται τα κριτήρια που έθεσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη διάκριση μεταξύ εργαζομένων και «αυτοαπασχολούμενων» (free lancers).

Συγκεκριμένα η διάταξη του νομοσχεδίου ορίζει ότι συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες καλούνται οι επιχειρήσεις που ενεργούν ως μεσάζοντες, οι οποίοι, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, συνδέουν παρόχους υπηρεσιών και χρήστες και διευκολύνουν τις μεταξύ τους συναλλαγές, κατά την έννοια της από 2.6.2016 Ανακοίνωσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, με τίτλο «Ευρωπαϊκή Ατζέντα για μια Συνεργατική Οικονομία.

Οι ως άνω πάροχοι υπηρεσιών χρησιμοποιούν από κοινού περιουσιακά στοιχεία, πόρους, χρόνο ή / και δεξιότητες και μπορεί να είναι ιδιώτες που παρέχουν υπηρεσίες ευκαιριακά ή πάροχοι υπηρεσιών που ενεργούν υπό την επαγγελματική τους ιδιότητα».

Με το νομοσχέδιο αναγνωρίζονται δύο τρόποι συνεργασίας των παρόχων υπηρεσιών με τις πλατφόρμες: συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή ανεξάρτητων υπηρεσιών/ έργου.
Ακόμη θεσπίζονται τέσσερις συγκεκριμένες προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν προκειμένου να τεκμαίρεται ότι η σύμβαση μεταξύ πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών δεν είναι εξαρτημένης εργασίας.

Οι προϋποθέσεις αυτές είναι:

– ο πάροχος να χρησιμοποιεί υπεργολάβους,

– να επιλέγει τα έργα που αναλαμβάνει,

– να παρέχει τις υπηρεσίες του σε οποιονδήποτε τρίτο και σε ανταγωνιστές της ψηφιακής πλατφόρμας

– να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του, προσαρμόζοντάς τον στις προσωπικές του ανάγκες.

Αν δεν συντρέχει καμία από αυτές τις προϋποθέσεις, τότε τεκμαίρεται ότι η σύμβαση μεταξύ συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών είναι εξαρτημένης εργασίας.

Η διάταξη αναφέρει ότι οι συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες συνδέονται με τους παρόχους υπηρεσιών με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου.

Η σύμβαση μεταξύ συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών τεκμαίρεται ότι δεν είναι εξαρτημένης εργασίας, εφόσον ο πάροχος υπηρεσιών δικαιούται, βάσει της σύμβασής του, όλα τα παρακάτω:

α) Να χρησιμοποιεί υπεργολάβους ή υποκατάστατους για να παρέχουν τις υπηρεσίες που έχει αναλάβει να προσφέρει. Η προϋπόθεση αυτή πληρούται, ακόμη κι αν η συνεργατική ψηφιακή πλατφόρμα αξιώνει οι υπεργολάβοι και υποκατάστατοι του παρόχου υπηρεσιών να έχουν υποβληθεί σε εκπαίδευση ή και να φέρουν στολή ή και να τηρούν τους όρους υγιεινής και ασφάλειας ή και να έχουν τύχει των κατάλληλων εξετάσεων υγείας, και γενικότερα να συμμορφώνονται προς τους γενικούς όρους παροχής υπηρεσιών, υγιεινής και ασφάλειας που ισχύουν για όλους τους παρόχους υπηρεσιών που συνδέονται συμβατικώς με τη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

β) Να επιλέγει τα διάφορα έργα που η συνεργατική ψηφιακή πλατφόρμα τού προτείνει να αναλάβει, ή να θέτει μονομερώς ο ίδιος τον μέγιστο αριθμό τέτοιων έργων που εκάστοτε θα αναλαμβάνει, ο οποίος μπορεί και να μεταβάλλεται, υπό την προϋπόθεση ότι πάντοτε καθορίζεται μονομερώς από τον ίδιο.

γ) Να παρέχει τις ανεξάρτητες υπηρεσίες του προς οποιονδήποτε τρίτο ή να εκτελεί έργα για οποιονδήποτε τρίτο, συμπεριλαμβανομένων ανταγωνιστών της συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας.

δ) Να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του, εντός δεδομένων χρονικών πλαισίων, προσαρμόζοντάς τον στις προσωπικές του ανάγκες και όχι με βάση τα συμφέροντα της συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας. Η προϋπόθεση αυτή πληρούται, ακόμη κι αν η ζήτηση υπηρεσιών μέσω της συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας είναι αυξημένη σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, ημερών της εβδομάδας, εβδομάδων του μήνα ή και μηνών του έτους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κατ’ ανάγκη δεδομένα χρονικά πλαίσια, εντός των οποίων ο πάροχος καθορίζει μονομερώς τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του.

Με το σχέδιο νόμου δίνεται η δυνατότητα στους εργαζόμενους με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου να συστήνουν οργανώσεις, με σκοπό την προώθηση των επαγγελματικών συμφερόντων τους, να προκηρύσσουν και να συμμετέχουν σε απεργία, αλλά και να διαπραγματεύονται συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Το σχέδιο νόμου υιοθετεί τις βέλτιστες πρακτικές του ILO και του ΟΟΣΑ, αναγνωρίζοντας στους αυτοαπασχολούμενους αντίστοιχα συνδικαλιστικά δικαιώματα όπως και στους εργαζομένους.

Ειδικότερα πάροχοι υπηρεσιών – φυσικά πρόσωπα, που συνδέονται με συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου, δικαιούνται να συστήνουν οργανώσεις, με σκοπό την προώθηση των επαγγελματικών συμφερόντων τους.

Επίσης πάροχοι υπηρεσιών – φυσικά πρόσωπα, που συνδέονται με συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου, έχουν δικαίωμα απεργίας, το οποίο ασκούν οι οργανώσεις της παρ. 1. Τα άρθρα 19 επ. του ν. 1264/1982 εφαρμόζονται αναλογικώς.

Στο πλαίσιο της οι οργανώσεις της παρ. 1 δικαιούνται να διαπραγματεύονται συλλογικώς και να καταρτίζουν συλλογικές συμφωνίες, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 1876/1990».

Επιπλέον, ορίζεται ότι οι πλατφόρμες έχουν αντίστοιχες υποχρεώσεις υγιεινής και ασφάλειας έναντι των αυτοαπασχολούμενων με εκείνες που θα είχαν, αν ήταν εργοδότες τους και αυτοί εργαζόμενοι τους.

Οι συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες υπέχουν έναντι των παρόχων υπηρεσιών – φυσικών προσώπων, που συνδέονται μαζί τους με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου, τις ίδιες υποχρεώσεις πρόνοιας, υγιεινής και ασφάλειας που θα υπείχαν έναντι τους, αν συνδέονταν μαζί τους με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, των σχετικών διατάξεων εφαρμοζομένων αναλογικώς.

Οι διατάξεις του άρθρου 56 του Ν. 4611/2019 (Α΄ 75) εφαρμόζονται αναλογικά και στους παρόχους υπηρεσιών – φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με συνεργατικές πλατφόρμες με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών.

Πριν από την έναρξη της παροχής των υπηρεσιών, οι συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες οφείλουν να παραδίδουν στους παρόχους των υπηρεσιών, που συνδέονται μαζί τους με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου, σε ψηφιακή ή έγγραφη μορφή, ακόμη και μέσω διαδικτύου, αντίγραφο της μεταξύ τους σύμβασης, η οποία θα πρέπει να περιέχει, πέραν των άλλων, ρητή αναφορά στα χαρακτηριστικά της παροχής των υπηρεσιών που πρόκειται να παράσχουν, τα δικαιώματα συλλογικής οργάνωσης και τις υποχρεώσεις της πλατφόρμας για την υγιεινή και ασφάλεια των παρόχων που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία.

Η σύμβαση περιλαμβάνει, επιπλέον, τα μέτρα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των παρόχων υπηρεσιών, που λαμβάνει η συνεργατική ψηφιακή πλατφόρμα.