Η εμπειρία ενός Σουηδού δασκάλου δείχνει ότι η πειθαρχία στα παιδιά μπορεί να καλλιεργηθεί χωρίς τιμωρίες ή φωνές, με ενσυναίσθηση και υποστήριξη. Το εκπαιδευτικό μοντέλο που εφαρμόζεται στα σχολεία της Σουηδίας είναι διαφορετικό από τα συνηθισμένα και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.
Καμία φωνή, κανένας κακός βαθμός για «συμπεριφορά»
Στα σουηδικά σχολεία, οι δάσκαλοι δεν χρησιμοποιούν τον φόβο για να επιβληθούν. Όταν ένα παιδί δεν ακολουθεί κανόνες, δεν ακούγονται φωνές ούτε του επιβάλλονται κακοί βαθμοί. Η αντίδραση είναι απλή και σταθερή: απομακρύνεται από τη δραστηριότητα που απολάμβανε. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο – «δεν συμμετέχεις αν δεν ακούς».
Δεν πρόκειται για τιμωρία, αλλά για συνέπεια. Το παιδί δεν νιώθει ταπείνωση, αλλά συνειδητοποιεί τη σχέση μεταξύ της επιλογής του και των αποτελεσμάτων της.
Υποστήριξη αντί για αποβολή
Όταν ένα παιδί συμπεριφέρεται έντονα ή δεν συνεργάζεται, δεν απομακρύνεται επιθετικά από την αίθουσα. Αντίθετα, κάθεται κοντά στον δάσκαλο, ήσυχα και χωρίς εντάσεις.
Μετά από περίπου 15 λεπτά, το παιδί ηρεμεί, καθώς μειώνεται η κορτιζόλη – η ορμόνη που σχετίζεται με το στρες. Τότε, μπορεί να επιστρέψει στην ομάδα.
Αυτή η προσέγγιση ονομάζεται «κοινωνική ρύθμιση», γιατί ο ενήλικας ρυθμίζει, με την παρουσία του, το νευρικό σύστημα του παιδιού χωρίς να το τρομάζει ή να το ντροπιάζει.
Συνέπειες με βάση την ενσυναίσθηση, όχι τον φόβο
Όταν ένα παιδί προκαλέσει πόνο σε κάποιο άλλο, δεν του ζητούν απλώς να ζητήσει συγγνώμη. Του ζητούν να κοιτάξει το άλλο παιδί στο πρόσωπο και να περιγράψει τι βλέπει:
- “Πώς είναι το βλέμμα του;”
- “Τι νιώθεις ότι σκέφτεται;”
- “Άλλαξαν τα μάτια του;”
Αυτή η στιγμή είναι βαθιά διδακτική. Ο εγκέφαλος του παιδιού κάνει τη σύνδεση ανάμεσα στη συμπεριφορά του και τα συναισθήματα του άλλου. Δεν πρόκειται για επιφανειακή μετάνοια, αλλά για αληθινή κατανόηση – και αυτό «πονάει» πιο πολύ από μια τυπική τιμωρία.
Δεν κυνηγούν την τελειότητα, ενθαρρύνουν τη συνείδηση
Τα λάθη δεν θεωρούνται ντροπή, αλλά ένδειξη ότι κάτι μέσα στο παιδί χρειάζεται φροντίδα. Οι δάσκαλοι δεν αντιδρούν με αποδοκιμασία, αλλά με ενδιαφέρον και κατανόηση.
Όταν τα παιδιά δεν φοβούνται να κάνουν λάθος:
- δεν νιώθουν την ανάγκη να αμυνθούν
- δεν ντρέπονται
- είναι πιο πρόθυμα να συνεργαστούν
Η πειθαρχία στηρίζεται στην εμπιστοσύνη, όχι στην επιβολή. Έτσι, τα παιδιά είναι λιγότερο επιθετικά – δεν έχουν κάτι να αποδείξουν για να γίνουν αποδεκτά.
Ο δύσκολος ρόλος του ενήλικα
Ίσως το πιο απαιτητικό κομμάτι είναι να αφήσεις το παιδί να νιώσει τις συνέπειες των πράξεών του, χωρίς να σπεύσεις να το προστατέψεις.
- Χωρίς να το δικαιολογήσεις.
- Χωρίς να κατηγορήσεις άλλους.
- Χωρίς να το υπερασπιστείς με θυμό.
Αρκεί η ήρεμη παρουσία ενός ενήλικα. Ένας ενήλικας που δεν ταράζεται από τα συναισθήματα του παιδιού, του μαθαίνει πώς να αντέχει αυτά τα συναισθήματα. Έτσι, η πειθαρχία δεν είναι κάτι που επιβάλλεται απ’ έξω, αλλά κάτι που γεννιέται μέσα του – μια εσωτερική σταθερότητα.
Εσείς θα δοκιμάζατε αυτό το μοντέλο;
Το συμπέρασμα είναι απλό και ανατρεπτικό: Τα παιδιά δεν χρειάζονται φόβο για να μάθουν να σέβονται όρια. Χρειάζονται ενήλικες που τα κατανοούν, και που είναι πρόθυμοι να μείνουν δίπλα τους ήρεμα, ακόμα κι όταν εκείνα φωνάζουν.
Τώρα όλες οι ειδήσεις του alldaynews.gr στο Google News.
To «alldaynews.gr» αποποιείται κάθε ευθύνη από τις αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων ιστοσελίδων, για τα οποία (άρθρα) την ευθύνη την έχει ο υπογράφων ως πηγή.
