Εορτολόγιο 20 Μαΐου: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα

Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:

Θαλλελαίος, Θαλής
Λυδία, Λήδα, Λύδα *

* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες έχει γιορτή αυτό το όνομα

Η ιστορία της Αγίας Λυδίας της Φιλιππησίας, της πρώτης Ελληνίδας που βαπτίστηκε χριστιανή, φωτίζει την απαρχή του χριστιανισμού στην Ευρώπη και αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για τις γυναίκες της πίστης μας. Η ζωή και η μεταστροφή της συνδέονται άρρηκτα με την αποστολική δράση του Παύλου και τη θεϊκή καθοδήγηση που έλαβε για να κηρύξει στη Μακεδονία.

Το όραμα του Παύλου και το ταξίδι στη Μακεδονία

Ο Απόστολος Παύλος βρίσκεται στην Τρωάδα μαζί με τους συνεργάτες του όταν βλέπει ένα όραμα: ένας Μακεδόνας τον παρακαλεί λέγοντας «Διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησαν ημίν» (Πράξ. 16,9). Ο Παύλος αναγνωρίζει το όραμα ως θεϊκή πρόσκληση να κηρύξει στην Ελλάδα. Μαζί με τους συντρόφους του Τιμόθεο, Σίλα και Λουκά επιβιβάζονται σε πλοίο και φθάνουν στην Νεάπολη (σημερινή Καβάλα), από όπου συνεχίζουν το ταξίδι τους στους Φιλίππους.

Η αναζήτηση της Λυδίας για την αλήθεια

Στους Φιλίππους κατοικεί μια γυναίκα από τα Θυάτειρα της Μικράς Ασίας, ονόματι Λυδία. Επαγγελματίας έμπορος πορφύρας, κερδίζει τα προς το ζην αλλά η ψυχή της διψά για κάτι πιο υψηλό. Αν και ειδωλολάτρισσα, η καθαρή της καρδιά την απομακρύνει από τους θεούς και τις θεές των εθνών, που περιγράφονται ως ατελείς και αμαρτωλοί.

Αναζητώντας μια πιο πνευματική πίστη, στρέφεται στον Ιουδαϊσμό. Πηγαίνει συχνά στη συναγωγή και μαθαίνει τον Νόμο και τους Προφήτες που προαναγγέλλουν τον ερχομό του Μεσσία. Προσεύχεται στις όχθες του ποταμού Ζυγάκτου μαζί με άλλους Ιουδαίους. Παρότι ασχολείται με τις εμπορικές της υποχρεώσεις, παραμένει πιστή στην πνευματική της πορεία και περιμένει τον Μεσσία με λαχτάρα.

Η συνάντηση με τον Παύλο στον Ζυγάκτη

Όταν ο Παύλος και οι συνοδοί του φθάνουν στους Φιλίππους, επιλέγουν να κηρύξουν αρχικά στους Ιουδαίους, καθώς είναι μονοθεϊστές και πνευματικά πιο κοντά στον χριστιανισμό. Ένα Σάββατο πηγαίνουν στις όχθες του Ζυγάκτου ποταμού, εκεί όπου συνηθίζουν να προσεύχονται οι Ιουδαίοι. Ο Παύλος μιλά για τον Χριστό και δείχνει μέσα από τις Γραφές ότι Αυτός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας.

Η Λυδία συγκινείται βαθιά. Όσα έχει διαβάσει και ακούσει στη συναγωγή ζωντανεύουν μπροστά της μέσα από τα λόγια του Παύλου. Η καρδιά της φλέγεται από πίστη και ζητά αμέσως να βαπτιστεί. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς περιγράφει τη σκηνή:

«Και τις γυνή ονόματι Λυδία, πορφυρόπωλις πόλεως Θυατείρων, σεβόμενη τον Θεόν, ήκουεν, ης ο Κύριος διήνοιξε την καρδίαν προσέχειν τοις λαλουμένοις υπό του Παύλου, ως δε έβαπτίσθη και ο οίκος αυτής, παρεκάλεσε λέγουσα, ει κεκρίκατέ με πιστήν τω Κυρίω είναι, εισελθόντες εις τον οίκον μου μείνατε και παρεβιάσατο ημάς» (Πράξ. 16,14-15).

Ο Παύλος τη βαπτίζει στα νερά του Ζυγάκτου, που καθίστανται νέος Ιορδάνης για την Ευρώπη. Η χαρά της είναι απερίγραπτη, γεμάτη ουράνια ευφροσύνη και δάκρυα ευγνωμοσύνης.

Το σπίτι της Λυδίας γίνεται πρώτη εκκλησία

Η Λυδία, με φλογερή πίστη, επιμένει να φιλοξενήσει στο σπίτι της τον Παύλο και τους συνοδούς του. Εκεί βαπτίζονται και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της. Ο Παύλος τελεί και το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ολοκληρώνοντας έτσι την είσοδό τους στην Εκκλησία. Το σπίτι της Λυδίας μετατρέπεται στην πρώτη χριστιανική Εκκλησία της Ευρώπης, φιλοξενώντας τη νεοσύστατη κοινότητα των Φιλίππων.

Η τιμή και η αγιοκατάταξή της

Δεν έχουν διασωθεί περισσότερες λεπτομέρειες από τη ζωή της Αγίας Λυδίας. Το γεγονός όμως ότι ανακηρύχθηκε Αγία και Ισαπόστολος σημαίνει πως συνέβαλε καθοριστικά στο έργο της Εκκλησίας, βοήθησε τους συνανθρώπους της και έζησε οσιακά.

Το όραμα του Παύλου στην Τρωάδα και η μεταστροφή της Λυδίας και του δεσμοφύλακα στους Φιλίππους, αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την εξάπλωση του χριστιανισμού στην Ευρώπη. Η Αγία Λυδία είναι η πρώτη Ελληνίδα και ευρωπαία που βαπτίστηκε ορθόδοξη χριστιανή, αποτελώντας τιμή για όλες τις Ελληνίδες.

Το θαύμα με την ανιψιά του Πατριάρχη Δημητρίου

Η αγιοκατάταξή της έγινε το 1972, στις 2 Οκτωβρίου, και η μνήμη της καθιερώθηκε να εορτάζεται στις 20 Μαΐου. Λίγο μετά την ανακήρυξή της ως Αγίας, ο Πατριάρχης Δημήτριος έλαβε τηλεφώνημα από την αδελφή του στην Αθήνα, η οποία του εξέφρασε τη θλίψη της για την κόρη της, που δεν μπορούσε να τεκνοποιήσει.

Ο Πατριάρχης προσευχήθηκε στην νεοανακηρυχθείσα Αγία Λυδία. Δεν πέρασαν πολλές ημέρες και έλαβε το χαρμόσυνο νέο: η ανιψιά του κυοφορούσε. Η συγκίνηση ήταν μεγάλη και το θαύμα φανερό. Η γυναίκα γέννησε ένα υγιές κοριτσάκι στις 20 Μαΐου, την ημέρα που τιμάται η μνήμη της Αγίας. Το παιδί βαπτίστηκε Λυδία, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης.

Η σημερινή τιμή και προσκύνηση

Η Αγία Λυδία τιμάται ως Ισαπόστολος. Στο σημείο όπου βαπτίστηκε, ανεγέρθηκε υπαίθριο Βαπτιστήριο. Στην Καβάλα χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός και τοπικό βαπτιστήριο, καθιστώντας την περιοχή σημαντικό προσκυνηματικό προορισμό. Η μακεδονική αυτή πόλη έχει συνδεθεί για πάντα με την αγία γυναίκα που άνοιξε τον δρόμο του χριστιανισμού στην Ευρώπη.
Απολυτίκιον

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης

Τὸν Θεὸν σεβόμενη διανοίας εὐθύτητι, τὸ τῆς χάριτος φέγγος διὰ Παύλου εἴσδεδεξαι, καὶ πρώτη ἐν Φιλίπποις τῷ Χριστῷ, ἔπιστευσας θεόφρον πανοικεῖ, διὰ τοῦτο σὲ τιμῶμεν ἀσματικῶς, Λυδία Φιλιππησία. Δόξα τῷ εὔδοκησαντι ἐν σοῖ, δόξα τῷ σὲ καταυγάσαντι, δόξα τῷ χορηγούντι διὰ σοῦ, ἠμὶν τὰ κρείττονα.