Το 2025 καταγράφεται σημαντική αύξηση στις ανακλήσεις φρούτων, κυρίως σταφυλιών, εξαιτίας υπερβολικών συγκεντρώσεων φυτοφαρμάκων που υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας. Η πιο πρόσφατη υπόθεση από τη Γαλλία ενισχύει την ανησυχία για την ασφάλεια των τροφίμων στα ράφια των ευρωπαϊκών σούπερ μάρκετ.
Ανάκληση σταφυλιών στη Γαλλία με υπέρβαση ορίων φυτοφαρμάκου
Η εταιρεία SITAL ανακοίνωσε την ανάκληση χύμα σταφυλιών με την ονομασία Raisin Italia vrac 11kg, τα οποία διανέμονταν από την εταιρεία Ribeprim σε καταναλωτές της περιοχής Hauts-de-France. Τα προϊόντα πωλήθηκαν μεταξύ 21 και 30 Οκτωβρίου 2025 και περιείχαν την ουσία Lambda-Cyhalothrine σε συγκέντρωση 0,14 mg/kg — 75% υψηλότερη από το νόμιμο όριο των 0,08 mg/kg που έχει θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τι είναι η Lambda-Cyhalothrine και ποιος είναι ο κίνδυνος
Η Lambda-Cyhalothrine ανήκει στα πυρεθροειδή εντομοκτόνα, τα οποία επηρεάζουν το νευρικό σύστημα των εντόμων. Όμως, σε υψηλές συγκεντρώσεις, μπορούν να προκαλέσουν τοξικές επιδράσεις και στον άνθρωπο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και άλλων οργανισμών, η συγκεκριμένη ουσία ενδέχεται να προκαλέσει ναυτία, έμετο, μυϊκή αδυναμία και ταχυκαρδία. Η χρόνια έκθεση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος στα παιδιά, καθώς και να επηρεάσει το ενδοκρινικό και αναπαραγωγικό σύστημα.
Για τον λόγο αυτό, η ανάκληση των σταφυλιών στη Γαλλία έγινε προληπτικά, με τις αρχές να συνιστούν στους καταναλωτές να μην τα καταναλώσουν και να τα επιστρέψουν ή να τα καταστρέψουν.
Συνεχιζόμενο κύμα ανακλήσεων με επικίνδυνες ουσίες
Το περιστατικό αυτό δεν είναι μεμονωμένο. Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης τάσης ανακλήσεων το 2025. Στις 3 και 4 Νοεμβρίου, ανακλήθηκαν σταφύλια Red Globe από την Ιταλία λόγω ανίχνευσης της ουσίας Acetamiprid. Το προϊόν κυκλοφόρησε σε μεγάλες αλυσίδες λιανικής όπως Leclerc, Coop U Barbier και MB Primeur.
Το Acetamiprid έχει ενοχοποιηθεί για πιθανές νευροτοξικές επιδράσεις κατά την ανάπτυξη (developmental neurotoxicity – DNT). Η EFSA έχει εκφράσει ανησυχία για τις επιπτώσεις της ουσίας σε εγκύους και παιδιά και προτείνει περαιτέρω επιστημονική αξιολόγηση.
Νέα δεδομένα και ανησυχίες για την ουσία Acetamiprid
Μια πρόσφατη έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης PAN Europe υπογραμμίζει ότι το Acetamiprid μπορεί να διαπεράσει τον πλακούντα και να επηρεάσει τον εγκέφαλο του εμβρύου. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις για επιδράσεις στο ενδοκρινικό σύστημα και στη γονιμότητα.
Αν και τα περιστατικά ανθρώπινης δηλητηρίασης από Acetamiprid είναι σπάνια, επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα: «ναυτία, έμετοι, μυϊκή αδυναμία, ταχυκαρδία, υπόταση, ακόμη και επιληπτικές κρίσεις».
Πολυουσίες σε σταφύλια και ακραίες υπερβάσεις
Στις 21 Οκτωβρίου 2025, μέσα από το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τρόφιμα και Ζωοτροφές (RASFF), κοινοποιήθηκε άλλη μια ανησυχητική υπόθεση. Σε σταφύλια ελήφθησαν δείγματα στις 6 Οκτωβρίου και βρέθηκαν πέντε διαφορετικές δραστικές ουσίες: Omethoate, Dimethoate, Lufenuron, Methomyl και Chlorpyrifos. Οι συγκεντρώσεις ξεπερνούσαν τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια έως και 8.800%.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το Chlorpyrifos δεν είναι εγκεκριμένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το εύρος των ουσιών και τα υπερβολικά ποσοστά παραβίασης των ορίων δημιουργούν σημαντικές ανησυχίες για τον κίνδυνο συνδυαστικής έκθεσης του καταναλωτή σε πολλαπλά φυτοφάρμακα.
Ανάγκη για ενισχυμένους ελέγχους και διασυνοριακή συνεργασία
Τα πρόσφατα περιστατικά αναδεικνύουν την ανάγκη για αυστηρότερους ελέγχους στα φρούτα που εισάγονται και διανέμονται στην Ευρώπη. Η ενεργοποίηση μηχανισμών όπως το INFOSAN (Διεθνές Δίκτυο Αρχών Ασφάλειας Τροφίμων) και οι δημόσιες προειδοποιήσεις επιδιώκουν να προστατέψουν την υγεία των καταναλωτών και να διασφαλίσουν την ασφάλεια των τροφίμων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Πηγή: cibum.gr