Αυτό το μικρό πλάσμα σε προστατεύει χωρίς να το ξέρεις
Το σαμιαμίδι είναι ένας παλιός γνώριμος των ελληνικών σπιτιών, ένας αθόρυβος φύλακας που κάποτε θεωρούνταν καλός οιωνός. Πολλοί το αντιμετωπίζουν με τρόμο, όμως η παρουσία του έχει ιδιαίτερη σημασία και παράδοση.
Ο μικρός φύλακας του σπιτιού
«Μηηηη! Μη το σκοτώσεις!»
Αυτή ήταν η κραυγή της μάνας ή της γιαγιάς όταν κάποιο παιδί επιχειρούσε να χτυπήσει το σαμιαμίδι με μια παντόφλα ή ένα ξύλο. Αυτά τα μικρά, σχεδόν διάφανα πλασματάκια που περπατούσαν στον τοίχο, στο ταβάνι ή στο πάτωμα δεν ήταν απλώς σαύρες – ήταν οιωνοί καλής τύχης, σύμφωνα με τη λαϊκή σοφία.
«Αυτό είναι η τύχη του σπιτιού! Φυλάει το σπίτι!» έλεγαν οι παλιοί, και εμείς σταματούσαμε, παρατηρώντας πώς εξαφανιζόταν μέσα σε μια χαραμάδα ή κάτω από κάποιο έπιπλο.
Ένας παλιός φίλος των σπιτιών
Το σαμιαμίδι ήταν πάντα εκεί, στις γωνιές των σπιτιών μας, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Με το ξεθωριασμένο δέρμα του, τα μεγάλα συμπαθητικά του μάτια και τα μικροσκοπικά νύχια του, γλιστρούσε πάνω στους τοίχους με ευκολία. Πολλά παιδιά το παρατηρούσαν ξαπλωμένα στα κρεβάτια τους, χαζεύοντάς το να κυνηγά μικροσκοπικά έντομα.
Υπήρχαν μάλιστα γιαγιάδες και παππούδες που έδιναν ονόματα στα σαμιαμίδια του σπιτιού τους, τους μιλούσαν και ένιωθαν μια ιδιαίτερη χαρά όταν τα έβλεπαν.
Ένας αόρατος σύμμαχος
Κανείς δεν ήξερε ακριβώς από πού εμφανίζονταν τα σαμιαμίδια ή πού εξαφανίζονταν. Ο δάσκαλος στη Φυσική Ιστορία μάς είχε εξηγήσει πως ήταν ωφέλιμα, καθώς έτρωγαν βλαβερά έντομα, όπως κουνούπια, μύγες και αράχνες. Μας είχε πει επίσης ότι γεννούσαν μικροσκοπικά αυγά σε σχισμές και πως το χειμώνα έπεφταν σε χειμερία νάρκη.
Το πιο συναρπαστικό όμως ήταν όταν μας εξηγούσε πως αν το σαμιαμίδι έχανε την ουρά του, αυτή ξαναμεγάλωνε! Αυτή η πληροφορία μας γοήτευε τόσο πολύ, που πολλές φορές τα κυνηγούσαμε για να επιβεβαιώσουμε το θαύμα της φύσης. Μόλις το καταφέρναμε, βλέπαμε την κομμένη ουρίτσα να συνεχίζει να κινείται μόνη της, ενώ το μικρό σαμιαμίδι έτρεχε να κρυφτεί, σα να πονούσε.
Το στοιχειό που λείπει από τα σημερινά σπίτια
Σήμερα, το σαμιαμίδι έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τα σπίτια. Αν κάποιο εμφανιστεί, οι περισσότεροι αντιδρούν με τρόμο, λες και βλέπουν ένα τρομακτικό πλάσμα.
Ίσως γι’ αυτό τα σύγχρονα σπίτια έχουν χάσει λίγη από τη ζεστασιά τους. Έχοντας απομακρύνει το μικρό φύλακα, το καλό στοιχειό του σπιτιού, έχουν χάσει μια παράδοση που κάποτε έφερνε τύχη και χαμόγελα.
Πηγή: Βαγγέλης Μητράκος