Το περιστατικό στο Τζάνειο με την 62χρονη που έλαβε λανθασμένη μονάδα αίματος φέρνει στο φως τις σοβαρές συνέπειες που μπορεί να έχει μια ασύμβατη μετάγγιση. Ας δούμε τι πραγματικά συμβαίνει στο σώμα σε τέτοιες περιπτώσεις και γιατί είναι τόσο κρίσιμο να γίνεται σωστός έλεγχος ομάδας αίματος πριν από κάθε μετάγγιση.
Το λάθος στο Τζάνειο και οι άμεσες επιπτώσεις
Σοκ έχει προκαλέσει το περιστατικό στο Τζάνειο Νοσοκομείο, όπου ασθενής με αιμορραγικό εγκεφαλικό υπέστη λάθος μετάγγιση, καθώς της χορηγήθηκε μονάδα αίματος προορισμένη για άλλο ασθενή. Σύμφωνα με τη διοίκηση του νοσοκομείου, η λανθασμένη μετάγγιση συνέβη τα ξημερώματα της Τετάρτης (4/6/2025), προκαλώντας επιδείνωση της εγκεφαλικής αιμορραγίας.
Η γυναίκα οδηγήθηκε εσπευσμένα στο χειρουργείο για αντιμετώπιση του αιματώματος και νοσηλεύεται διασωληνωμένη στην εντατική, σε σοβαρή αλλά σταθερή κατάσταση.
Τι γίνεται όταν χορηγείται λάθος ομάδα αίματος;
Όταν ένα άτομο λαμβάνει αίμα που δεν είναι συμβατό με τη δική του ομάδα, το σώμα του αντιδρά έντονα. Αυτό συμβαίνει διότι το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τα ξένα κύτταρα ως απειλή και επιτίθεται για να τα καταστρέψει, σε μία διαδικασία που λέγεται αιμόλυση.
Το πρόβλημα μπορεί να προκύψει είτε από ασύμβατα ερυθρά αιμοσφαίρια είτε από ασύμβατα προϊόντα αίματος, όπως πλάσμα ή αιμοπετάλια. Η αντίδραση είναι γνωστή ως οξεία αιμολυτική και σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί με καθυστέρηση, ακόμα και μέρες μετά.
Πώς καθορίζονται οι ομάδες αίματος;
Για να κατανοηθεί γιατί μια μετάγγιση μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις βασικές ομάδες αίματος. Υπάρχουν τέσσερις κύριες: Α, Β, ΑΒ και Ο. Οι ομάδες αυτές εξαρτώνται από την παρουσία ή απουσία των αντιγόνων Α και Β στα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Επιπλέον, εξετάζεται και η ύπαρξη του παράγοντα Rh (ρέζους). Αν υπάρχει, τότε η ομάδα χαρακτηρίζεται ως Rh θετική (π.χ. Α+), ενώ αν απουσιάζει, είναι Rh αρνητική (π.χ. Ο-). Συνεπώς, για να είναι ασφαλής μια μετάγγιση, πρέπει να ταιριάζουν και τα τρία βασικά χαρακτηριστικά: Α, Β και Rh.
Η αμερικανική Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής επισημαίνει ότι, αν και υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, οι σημαντικότεροι για τη μετάγγιση είναι αυτοί.
Παράδειγμα ασυμβατότητας
Αν κάποιος έχει ομάδα Ο- και του δοθεί αίμα Α+, το ανοσοποιητικό του θα επιτεθεί στα νέα κύτταρα. Αυτή η ανοσολογική σύγκρουση οδηγεί σε αιμόλυση και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες σε ζωτικά όργανα.
Συμπτώματα μιας ασύμβατης μετάγγισης
Η αντίδραση του οργανισμού σε μία λάθος μετάγγιση μπορεί να είναι έντονη και να εκδηλωθεί αμέσως ή λίγο αργότερα. Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Υψηλό πυρετό
- Πόνο στα πλευρά
- Κόκκινα ή καφέ ούρα (αιματουρία)
- Ρίγη
- Έντονο πόνο στη μέση
- Ερυθρότητα στο πρόσωπο
- Ναυτία και εμετούς
- Ταχυκαρδία
- Γρήγορη αναπνοή
- Δύσπνοια
- Πόνο ή πίεση στο στήθος
Πιθανές σοβαρές επιπλοκές
- Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
- Αιμολυτική αναιμία
- Καταπληξία (shock)
Το shock είναι εξαιρετικά επικίνδυνο καθώς σημαίνει πως τα όργανα δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες ή ακόμα και θάνατο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, περίπου 1 στους 5 ασθενείς που εμφανίζουν shock μπορεί να μην τα καταφέρει.
Πώς αντιμετωπίζεται και τι πρόγνωση υπάρχει;
Όταν εντοπιστεί λάθος μετάγγιση, πρέπει να διακοπεί αμέσως. Ακολουθεί έλεγχος συμβατότητας και ανάλογη φαρμακευτική υποστήριξη. Συνήθως χορηγούνται:
- Αντιπυρετικά
- Ενδοφλέβια υγρά
- Φάρμακα για πρόληψη νεφρικής ανεπάρκειας και shock
Η πρόγνωση εξαρτάται από τη βαρύτητα της αντίδρασης και την ταχύτητα αντιμετώπισης. Γι’ αυτό είναι κρίσιμη η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων.
Πηγή: iatropedia.gr