Το ενδιαφέρον του Ντόναλντ Τραμπ για το Κυπριακό επανέρχεται στο προσκήνιο, με δημοσίευμα από τις ΗΠΑ να αναφέρει ότι ίσως επιχειρήσει να αναλάβει πρωτοβουλία για την επίλυσή του. Παράλληλα, η αμερικανική διπλωματία φαίνεται να κινείται παρασκηνιακά με επαφές τόσο στην Αθήνα όσο και στην Άγκυρα.
Σπάνια συγκυρία για το Κυπριακό, σύμφωνα με την Ουάσινγκτον
Σύμφωνα με ανάλυση του Washington Examiner, η εκλογή νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη στα Κατεχόμενα αλλά και η ενίσχυση των σχέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη Δύση, δημιουργούν μια μοναδική συγκυρία για να ξεπεραστεί το διαχρονικό αδιέξοδο στο Κυπριακό.
Το δημοσίευμα αναφέρεται στη δυνατότητα του Τραμπ να αξιοποιήσει την εμπειρία του από την προώθηση περιφερειακών συμφωνιών, όπως εκείνη μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, ώστε να ασκήσει πίεση στην Άγκυρα. Το κίνητρο, όπως τονίζεται, θα μπορούσε να είναι η προσφορά στρατηγικών ανταλλαγμάτων προς την Τουρκία, με στόχο την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο.
«Κάθε πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Τζίμι Κάρτερ και μετά έχει σε μεγάλο βαθμό αγνοήσει την Κύπρο. Ο ΟΗΕ έχει φιλοξενήσει αμέτρητους γύρους ειρηνευτικών συνομιλιών που δεν οδήγησαν πουθενά. Η διαίρεση έχει παγιωθεί, με τις δύο πλευρές να δείχνουν όλο και λιγότερο πρόθυμες να βρουν λύση. Οι προηγούμενες προσπάθειες επανένωσης της Κύπρου έχουν καταρρεύσει επανειλημμένα».
Η αποτυχία του 2004 και το ναυάγιο του 2017
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο δημοψήφισμα του 2004 για το σχέδιο Ανάν, όπου, αν και οι Τουρκοκύπριοι το ενέκριναν, οι Ελληνοκύπριοι το απέρριψαν με συντριπτικό ποσοστό. Βασικός λόγος ήταν οι ανησυχίες για ζητήματα ασφάλειας και η συνέχιση της τουρκικής επιρροής στο νησί.
Η τελευταία σοβαρή προσπάθεια έγινε το 2017 στην Ελβετία. Εκεί, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και των δύο πλευρών της Κύπρου κατέρρευσαν λόγω της επιμονής της Άγκυρας για παραμονή στρατευμάτων και διατήρηση των εγγυητικών δικαιωμάτων. Αυτά τα δύο ζητήματα εξακολουθούν να εμποδίζουν κάθε πιθανότητα συμφωνίας ακόμη και σήμερα.
Αναβαθμίζεται η αμερικανική διπλωματική παρουσία
Η χρονική συγκυρία δείχνει πως οι ΗΠΑ σκοπεύουν να αυξήσουν τη διπλωματική τους δραστηριότητα στην περιοχή. Σε δέκα ημέρες αναμένεται στην Αθήνα η νέα πρέσβης των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, ενώ μόλις χθες ανακοινώθηκε η πρόθεση του Τραμπ να διορίσει νέο πρεσβευτή στην Κυπριακή Δημοκρατία τον Τζον Μπρέσλοου.
Ο Μπρέσλοου είναι Αμερικανός επιχειρηματίας, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στον βιομηχανικό τομέα και στη συνέχεια στράφηκε στη φιλανθρωπία και την κοινωνική προσφορά. Αυτή θα είναι η πρώτη του διπλωματική αποστολή.
Στο προσκήνιο και ο Μασάντ Μπούλος
Παράλληλα, έντονη φημολογία υπάρχει για αυξημένη δραστηριότητα του Μασάντ Μπούλος στην περιοχή. Πρόκειται για έναν από τους πιο στενούς ανθρώπους του Τραμπ, με καταγωγή από τον Λίβανο και οικογένεια ελληνορθόδοξη.
Ο Μπούλος είχε συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και της υφυπουργού Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου.
Επιπλέον, τον Αύγουστο επισκέφθηκε την Άγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, ενώ παρών ήταν και ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, ο οποίος είναι επίσης στενός φίλος του Αμερικανού προέδρου.
Πιθανά σενάρια για διεθνή διαιτησία
Αν και το περιεχόμενο των διερευνητικών συνομιλιών δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί επίσημα, πηγές αναφέρουν ότι ίσως ανοίξει μια διαδικασία που να οδηγεί στη διεθνή διαιτησία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Καμία πρόταση δεν έχει κατατεθεί στην Αθήνα
Από το Μέγαρο Μαξίμου πάντως διαμηνύεται ότι δεν έχει κατατεθεί καμία επίσημη πρόταση για διαμεσολάβηση. «Δεν υφίσταται τέτοιος λόγος και δεν τίθεται θέμα παρεκκλίσεων από τις πάγιες ελληνικές θέσεις».
Η κυβέρνηση τονίζει ότι οι ελληνικές θέσεις για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ βασίζονται αποκλειστικά στο Διεθνές Δίκαιο και οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση είναι εκτός συζήτησης.