Στην ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, αλλά όχι και στην πρόταση για νέα κοινή έκδοση χρέους, φαίνεται πώς καταλήγουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής των Βερσαλλιών, που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στις αποφάσεις τους, όπως μετέδωσε νωρίτερα το Reuters, με βάση το προσχέδιο συμπερασμάτων, περιλαμβάνεται η μείωση των εξαρτήσεων της ΕΕ από τη Ρωσία σε κάθε επίπεδο.
Με καθυστέρηση μίας ώρας, περί τις 23:00, οι ηγέτες διέκοψαν για δείπνο, στη διάρκεια του οποίου ωστόσο η συζήτηση για ενέργεια, άμυνα και Ουκρανία θα συνεχιστεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν τους επιτρέπεται να έχιυν μαζί τους τα κινητά τους τηλέφωνα.
Κύριο θέμα συζήτησης είναι η γαλλική πρόταση για ένα «ευρωομόλογο», δηλαδή ένα νέο κοινό χρέος της ΕΕ, που θα εκδίδεται, ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις της μετατόπισης από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας, στον αντίκτυπο των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Μόσχα για την Ουκρανία.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Reuters, η Γερμανία, η Ολλανδία και άλλες χώρες αντιτίθενται σθεναρά σε μια τέτοια κίνηση, λέγοντας ότι υπάρχουν πολλά ακόμη αχρησιμοποίητα χρήματα στο Ταμείο Ανάκαμψης, περίπου 800 δισ. ευρώ, της ΕΕ.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, το οποίο θα γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης έως τη λήξη της Συνόδου, τα 27 κράτη-μέλη υπογραμμίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας και των αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη μείωση των εξαρτήσεων όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας (ειδικά από το φυσικό αέριο της Ρωσίας), αλλά και γενικότερα σε τομείς όπως της βιομηχανίας, της υγείας και της τεχνολογίας, καθώς και την ανάγκη ισχυροποίησης της οικονομικής βάσης της ΕΕ και δημιουργίας ενός νέου αναπτυξιακού και επενδυτικού μοντέλου, με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στη δέσμη προτάσεων που προτείνεται να μελετήσει και να καταθέσει η Κομισιόν για την ενέργεια, συμπεριλαμβάνεται και η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη (σ.σ. Σχέδιο Έξι Σημείων) για την επιβολή προσωρινού πλαφόν στις τιμές χονδρικής φυσικού αερίου, όπως επίσης και στη μετακύλισή τους στις τιμές ηλεκτρισμού.
Παράλληλα, η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έθεσε επί τάπητος τον στόχο η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία να τελειώσει το 2027.
«Οι εθνικές μας δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις συνολικές επενδυτικές ανάγκες και να αντικατοπτρίζουν τη νέα γεωπολιτική κατάσταση», αναφέρεται στο προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής. «Θα ακολουθήσουμε υγιείς δημοσιονομικές πολιτικές, οι οποίες διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους για κάθε κράτος-μέλος, μεταξύ άλλων παρέχοντας κίνητρα για επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη και είναι κρίσιμες για τους στόχους μας για το 2030», αναφέρουν τα συμπεράσματα.
Μόνο 74 δισεκατομμύρια ευρώ από το συνολικό ταμείο της ΕΕ έχουν εκταμιευθεί μέχρι στιγμής, καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να προετοιμάσουν έργα που θα χρηματοδοτηθούν με επιχορηγήσεις και εξαιρετικά φθηνά δάνεια. «Έχουμε άλλα μέσα (εκτός από νέο κοινό χρέος), ας τα χρησιμοποιήσουμε πρώτα», είπε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης.
Το προσχέδιο της κοινής ανακοίνωσης των «27» έδειξε ότι οι ηγέτες της ΕΕ θέλουν να βρουν χρήματα για τις μελλοντικές προκλήσεις αξιοποιώντας δημόσιους πόρους για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων και διευκολύνοντας τα καινοτόμα έργα. «Θα χρησιμοποιήσουμε τον προϋπολογισμό και τις δυνατότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για να κεφαλαιοποιήσουμε τις ιδιωτικές επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης υψηλότερου κινδύνου για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία», ανέφεραν.
Καμία άμεση δέσμευση για την ένταξη της Ουκρανίας
Την ίδια ώρα, στο προσχέδιο δεν υπήρχε συγκεκριμένη δέσμευση για το αίτημα της Ουκρανίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πέρα από αναφορές για ενίσχυση των δεσμών και της εταιρικής σχέσης με τη χώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες και δημοσιεύματα, υπάρχει διαφωνία για τις δεσμεύσεις που μπορεί και πρέπει να λάβει η ΕΕ έναντι της χώρας, δεδομένου ότι ακόμα και αν η αίτηση γίνει αποδεκτή, η ίδια η διαδικασία για ένταξη αποτελεί μακροχρόνια διαδικασία. Άλλωστε, είχε προϊδεάσει για αυτό ο Εμμανουέλ Μακρόν, δηλώνοντας ότι οι διαδικασίες ένταξης μίας χώρας στην Ένωση είναι συγκεκριμένες.
Όσον αφορά το ζήτημα της άμυνας, τονίζεται πως η ενίσχυση της άμυνας της ΕΕ είναι συμπληρωματική ως προς το ΝΑΤΟ, καθώς και πως οι 27 συμφωνούν σε σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών και επενδύσεων, καθώς και ενθάρρυνση των κοινών επενδύσεων μεταξύ των κρατών μελών σε κοινά έργα και κοινές προμήθειες εξοπλισμού.
Όπως σημειώνεται, οι 27 θα προωθήσουν συνεργασίες με τους τομείς της καινοτομίας και της βιομηχανίας, καθώς και καλύτερη προετοιμασία απέναντι σε υβριδικές απειλές με την ενίσχυση μεταξύ άλλων της προετοιμασίας και της άμυνας στον κυβερνοχώρο και τις ψηφιακές υποδομές, και της προώθησης στρατηγικής κατά της παραπληροφόρησης.