Τα σπίτια στην αρχαία Ελλάδα αντιμετώπιζαν τις ίδιες ανάγκες με τα σημερινά, ειδικά όσον αφορά την προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Οι λύσεις που εφάρμοζαν τότε, όχι μόνο ήταν αποτελεσματικές, αλλά και εξαιρετικά φιλικές προς το περιβάλλον.
Πώς πετύχαιναν θερμομόνωση χωρίς τσιμέντο
Οι τοίχοι χτίζονταν κυρίως με πέτρα και λάσπη. Επειδή δεν υπήρχε ακόμα το τσιμέντο, για να δώσουν μεγαλύτερη συνοχή στο υλικό, ανακάτευαν μέσα αυγά και τρίχες κατσίκας. Ο βόρειος τοίχος γινόταν πάντα πιο παχύς και είχε όσο το δυνατόν λιγότερα ανοίγματα για να περιορίζεται το κρύο. Αντίθετα, η είσοδος τοποθετούταν στην ανατολική ή, πιο σπάνια, στη νότια πλευρά του σπιτιού.
Φυτά που λειτουργούν σαν φυσικά air-condition
Στη βόρεια πλευρά φύτευαν συχνά αειθαλή δέντρα, όπως ελιές, για να εμποδίζουν τους παγωμένους ανέμους του χειμώνα. Αντίστοιχα, στη νότια πλευρά προτιμούσαν φυλλοβόλα δέντρα που το καλοκαίρι πρόσφεραν σκιά, ενώ το χειμώνα, όταν δεν είχαν φύλλα, επέτρεπαν στον ήλιο να ζεστάνει τον χώρο.
Αν και σήμερα γίνονται προσπάθειες για επαναφορά τέτοιων πρακτικών, οι περισσότερες παραμένουν σε πειραματικό στάδιο. Η χρήση των φυτών συμβάλλει επίσης στην ηχομόνωση.
Έξυπνος σχεδιασμός για ελεγχόμενο ηλιακό φως
Επιπλέον, χρησιμοποιούσαν μια προέκταση της στέγης πάνω από τα νότια ανοίγματα, με τέτοιο μήκος ώστε το καλοκαίρι να κόβει τον ήλιο, ενώ τον χειμώνα –που είναι χαμηλότερα– να αφήνει τις ακτίνες να μπαίνουν στο σπίτι.
Μια άλλη έξυπνη επιλογή ήταν η κληματαριά, η οποία προσέφερε σκιά και σταφύλια.
Το λευκό χρώμα ως θερμική ασπίδα
Όπως φαίνεται ακόμα και σήμερα στα νησιά, οι τοίχοι παραδοσιακά είναι βαμμένοι λευκοί. Ο λόγος είναι απλός: το λευκό αντανακλά το φως και μειώνει τη ζέστη.
Ο ασβέστης, πέρα από την ανακλαστικότητα, έχει και άλλες χρήσεις: απολυμαίνει, απορροφά υγρασία, απωθεί έντομα. Αντί να επενδύσουμε σε φυσικές λύσεις, προτιμούμε τα κλιματιστικά, τα οποία επιβαρύνουν τόσο το περιβάλλον όσο και την τσέπη μας.
Ένα λευκό αυτοκίνητο, για παράδειγμα, μπορεί να έχει έως και 10 βαθμούς χαμηλότερη εσωτερική θερμοκρασία από ένα μαύρο. Το ίδιο ισχύει και για τα κτήρια.
Η ανακλαστικότητα εξαρτάται όχι μόνο από το χρώμα αλλά και από την ικανότητα του υλικού να αντανακλά την υπέρυθρη ακτινοβολία, που μεταφέρει μεγάλη ποσότητα ενέργειας και διακρίνεται μόνο με υπέρυθρες κάμερες.
Προχωρημένο δίκτυο ύδρευσης στην Κνωσό
Η Κνωσός διέθετε το πρώτο γνωστό σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης πόλης. Το νερό έφτανε μέσω πήλινων σωλήνων από μακρινές περιοχές όπως οι Αρχάνες και οι Κουνάβοι, καταλήγοντας στο υδραγωγείο και από εκεί στα σπίτια.
Τα σπίτια ήταν κατασκευασμένα με ξύλο, πέτρα και μάρμαρο και κάποιες κατοικίες είχαν μέχρι και πέντε ορόφους! Δημόσια κτήρια όπως οι αποθήκες είχαν κεραμικά πλακίδια στους τοίχους.
Προσεγμένος σχεδιασμός σωληνώσεων
Οι σωλήνες ήταν κατασκευασμένοι από ψημένο πηλό και διέθεταν πριονωτά άκρα για ασφαλέστερη σύνδεση και ελάχιστο στροβιλισμό. Είναι πιθανό να χρησιμοποιούσαν καλούπια για τυποποίηση και γρήγορη κατασκευή.
Κάποια σημεία του δικτύου είχαν σχεδιαστεί ώστε να αυξάνεται η πίεση ή η ταχύτητα του νερού με τη βοήθεια στροβιλισμού. Η συντήρηση γινόταν από ειδικά φρεάτια.
Ο Βίκτωρ Σάουμπεργκερ, Αυστριακός επιστήμονας, μελέτησε αργότερα τις ιδιότητες του νερού με εξαιρετικά –αν και μυστηριώδη– αποτελέσματα.
Οι ανασκαφές έφεραν στο φως εξελιγμένα αποχετευτικά, λουτρά και εγκαταστάσεις για άρδευση.
Σύστημα αποχέτευσης με σιφώνια
Η Κνωσός χρησιμοποίησε για πρώτη φορά σιφώνια στην αποχέτευση, αποτρέποντας τις δυσάρεστες οσμές. Οργανωμένο σύστημα συναντάμε και στη Θήρα. Σε αντίθεση, στην Αγγλία το καζανάκι εμφανίστηκε μόλις το 1589, ενώ το παλάτι των Βερσαλλιών δεν διέθετε καν αποχέτευση!
Ενδοδαπέδια θέρμανση στην αρχαία Ελλάδα
Κάποια δωμάτια στο παλάτι της Κνωσού θερμαίνονταν με σωλήνες κάτω από το δάπεδο, μέσω των οποίων κυκλοφορούσε ζεστό νερό. Αντίστοιχη μέθοδος χρησιμοποιείται σήμερα σε πολλά σπίτια και δημόσιες εγκαταστάσεις, ακόμα και για να λιώσει πάγος από γέφυρες!
Κατά την ακμή της, η Κνωσός είχε περίπου 100.000 κατοίκους, ενώ σε τοιχογραφία απεικονίζονται λευκοί αξιωματικοί με μαύρους στρατιώτες, υποδεικνύοντας την πολυπολιτισμικότητα και τη δύναμή της.
Πολυτελείς θολωτές κατασκευές
Στις Μυκήνες συναντάμε τον περίφημο «Θησαυρό του Ατρέα», έναν τεράστιο θολωτό τάφο με ύψος 13,4 μέτρα και διάμετρο 14,6 μέτρα. Οι πέτρες δεν έχουν καθόλου συνδετικό υλικό, κρατούνται μόνο από την πίεση του εδάφους. Αν αφαιρεθεί το έδαφος από πάνω, μπορεί να καταρρεύσει.
Πάνω από την είσοδο υπάρχει ογκόλιθος 122 τόνων και ένα τρίγωνο ανακούφισης για να μην μεταφέρεται το βάρος στην πόρτα. Η τεχνογνωσία που απαιτήθηκε για κάτι τέτοιο προκαλεί δέος.
Τοξωτές κατασκευές, που πολλοί πιστεύουν λανθασμένα ότι είναι ρωμαϊκή επινόηση, υπήρχαν ήδη από τη Μυκηναϊκή περίοδο, κυρίως σε υπόγειες κατασκευές.
Οι Ρωμαίοι τις έφεραν στην επιφάνεια, αλλά το Πάνθεον της Ρώμης, φτιαγμένο 1350 χρόνια αργότερα, ξεπέρασε σε μέγεθος τον Θησαυρό του Ατρέα.
Η αρχαιότερη τοξωτή πύλη στην Παλαιομάνινα
Η πόλη της Παλαιομάνινας διαθέτει αρχαία τοξωτή πύλη 5.000 ετών. Τα τείχη της είχαν μήκος 5 χιλιομέτρων, με δύο ακροπόλεις, πύργους και πέτρινο δρόμο που την ένωνε με τον Αχελώο.
Αρχαία θέατρα με άψογη ακουστική
Τα αρχαία θέατρα σχεδιάζονταν με εξαιρετική ακουστική, ώστε όλοι οι θεατές να ακούν καθαρά. Τα μεγαλύτερα ήταν της Εφέσου, Μεγαλόπολης, Άργους και Κορίνθου.
Το θέατρο της Επιδαύρου είχε 55 σειρές καθισμάτων. Η αναλογία των διαζωμάτων αποτυπώνει τον Χρυσό Αριθμό Φ. Κάποια θέατρα είχαν ειδικές σήραγγες για «εμφάνιση» πνευμάτων ή «θεών», άλλες σκηνές ήταν τροχήλατες και μεταφέρονταν. Σε κάποιες περιπτώσεις, γίνονταν ακόμα και ναυμαχίες!
Μυκηναϊκή οδοποιία και γέφυρες
Οι Μυκηναίοι ανέπτυξαν δίκτυο δρόμων και γεφυρών. Οι δρόμοι είχαν πλάτος 5 μέτρων και αυλακώσεις για να καθοδηγούνται τα οχήματα. Πλούσιοι πολίτες χορηγούσαν συχνά έργα υποδομής.
Η γέφυρα της Βαλύρας, του Αρκαδικού και άλλες στο Γαλούση και στην Ελεύθερνα μαρτυρούν την πρόοδο της εποχής. Οι τεράστιοι ογκόλιθοι που χρησιμοποιήθηκαν τις κατατάσσουν στα κυκλώπεια έργα.
Πηγή: ellasellas.wordpress.com