Σοκ για εργαζόμενους συνταξιούχους του ελληνικού Δημοσίου: Το κράτος ζητά πίσω τα δεδουλευμένα, ποιους αφορά η κλήση – Τι ζητούν οι θιγόμενοι

Αναστάτωση έχει προκαλέσει σε εργαζόμενους συνταξιούχους του Δημοσίου η απαίτηση του κράτους να επιστρέψουν μισθούς που έλαβαν κανονικά, ενώ είχαν λάβει έγκριση για να συνεχίσουν την εργασία τους μετά τη συνταξιοδότηση.

Απαιτήσεις επιστροφής δεδουλευμένων από το Δημόσιο

Δεκάδες υπάλληλοι υπουργείων και δήμων, που παρέμειναν στις θέσεις τους μετά τη λήψη πλήρους σύνταξης, βρίσκονται αντιμέτωποι με αιφνίδιες κλήσεις από το Δημόσιο για την επιστροφή των αμοιβών τους. Οι υπάλληλοι είχαν ενημερώσει για τη συνταξιοδότησή τους, κατέθεσαν αίτηση παραμονής στην εργασία, έλαβαν τη σχετική διοικητική έγκριση και υπέστησαν τις προβλεπόμενες περικοπές στη σύνταξή τους – αρχικά κατά 30% και έπειτα κατά 10%.

Ωστόσο, με επίκληση της διάταξης περί «αυτοδίκαιης απόλυσης» λόγω απονομής πλήρους σύνταξης, αποστέλλονται διαπιστωτικές πράξεις που χαρακτηρίζουν την εργασία τους παράτυπη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το Δημόσιο ζητά την επιστροφή ποσών που ξεπερνούν ακόμα και τις 130.000 ευρώ.

Ποιους αφορά η κλήση

Το φαινόμενο αφορά κυρίως υπαλλήλους Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ), οι οποίοι με την αίτηση συνταξιοδότησης υπέβαλαν ταυτόχρονα και αίτημα συνέχισης της εργασίας τους. Οι υπηρεσίες τούς ενέκριναν, ακόμη και μετά την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης από τον ΕΦΚΑ, και οι υπάλληλοι συνέχισαν να εργάζονται χωρίς καμία μεταβολή στο καθεστώς τους, παρά μόνο με αλλαγή στο μισθολογικό τους κλιμάκιο.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση υπαλλήλου του υπουργείου Τουρισμού που συνταξιοδοτήθηκε τον Ιούλιο του 2022 και την ίδια στιγμή υπέβαλε αίτημα να παραμείνει στην εργασία, το οποίο έγινε δεκτό. Η ίδια εργάστηκε κανονικά, με παρακρατήσεις στη σύνταξή της.

Τον Μάιο του 2025 της επιδόθηκε «Κλήση προς επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων», μαζί με πράξη αυτοδίκαιης απόλυσης βάσει του άρθρου 20 του Ν. 3801/2009. Η διοίκηση έκρινε ότι από 1η Αυγούστου 2022 δεν έπρεπε να εργάζεται και ότι τα χρήματα που της καταβλήθηκαν είναι μη νόμιμα.

Η υπάλληλος καλείται να επιστρέψει 28.937,61 ευρώ για την περίοδο 1/8/2022 – 31/1/2025, συμπεριλαμβανομένης και αναδρομικής διόρθωσης μισθολογικού βαθμού. Αν δεν καταβάλει το ποσό εντός μηνός σε οποιαδήποτε ΔΟΥ, θα κινηθεί καταλογιστική διαδικασία.

Η αντίδραση της υπαλλήλου

Σε επιστολή προς την υπηρεσία της, η υπάλληλος δηλώνει:
«Η κλήση που μου αποστείλατε για επιστροφή ποσού δεν πρέπει να αφορά εμένα, αλλά εσάς. Είχατε γνώση της συνταξιοδότησής μου και της αίτησης παραμονής, ενώ τα δεδουλευμένα που μου καταβλήθηκαν αντιστοιχούν σε εργασία που παρείχα κανονικά, ανελλιπώς και καθημερινά».
Και προσθέτει:
«Δεν αναγνώσατε -ή δεν κατανοήσατε- την πρόσφατη διάταξη του Άρθρου 64 του Ν. 5113/2024, η οποία προβλέπει ότι για ΙΔΑΧ υπαλλήλους που συνέχισαν να εργάζονται μετά την αίτηση συνταξιοδότησης τα ποσά που καταβλήθηκαν δεν καταλογίζονται και δεν αναζητούνται».

Η ίδια ξεκαθαρίζει πως προτίθεται να προσφύγει στη Δικαιοσύνη και ζητεί άμεση ακύρωση κάθε πράξης καταλογισμού.

Η νομική βάση του προβλήματος

Η βάση της υπόθεσης εντοπίζεται στον Νόμο 3801/2009, ο οποίος ορίζει ότι οι υπάλληλοι ΙΔΑΧ απολύονται αυτοδικαίως με την απονομή πλήρους σύνταξης. Ωστόσο, επί σειρά ετών, η διάταξη είτε δεν εφαρμόστηκε με συνέπεια είτε ερμηνεύθηκε με ευελιξία από τις υπηρεσίες, που ενέκριναν τη συνέχιση της απασχόλησης, κυρίως λόγω ελλείψεων προσωπικού.

Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο, σύμφωνα με τους εργαζόμενους, είναι ότι η εφαρμογή του νόμου έγινε με καθυστέρηση ετών. Δηλαδή, ενώ οι ίδιοι εργάζονταν με πλήρη γνώση και συναίνεση των υπηρεσιών, τρία χρόνια μετά θεωρείται ότι η παραμονή τους ήταν παράτυπη.

Καμία προειδοποίηση από το κράτος

Όπως καταγγέλλεται, καμία υπηρεσία δεν ενημέρωσε τους υπαλλήλους ότι υπάρχει νομικό κώλυμα για την παραμονή τους. Όλες οι εγκρίσεις είχαν χορηγηθεί εγγράφως και οι κρατήσεις στη σύνταξη γίνονταν κανονικά, επιβεβαιώνοντας επίσημα τον διπλό ρόλο τους.

Παρά τα παραπάνω, οι ίδιες οικονομικές διευθύνσεις που ενέκριναν και κατέβαλλαν τους μισθούς, τώρα απαιτούν την επιστροφή τους.

Η αλλαγή στην ερμηνεία του νόμου, με αφορμή τη διάταξη του Άρθρου 64 του Ν. 5113/2024, φαίνεται να χρησιμοποιείται για μια συνολική «εκκαθάριση» της κατάστασης. Πολλοί ωστόσο επισημαίνουν πως η επιστροφή των ποσών είναι ανέφικτη χωρίς μακροχρόνια ρύθμιση, ενώ εγείρονται και σοβαρά ηθικά ζητήματα.

«Δεν έκλεψα, δεν απέκρυψα τίποτα. Το κράτος με ενέκρινε, με πλήρωνε και μου κρατούσε μέρος της σύνταξης. Τώρα μου ζητά να πληρώσω για δικά του λάθη», αναφέρει χαρακτηριστικά υπάλληλος δήμου της Αττικής.

Τι ζητούν οι εργαζόμενοι

Οι εργαζόμενοι που πλήττονται από τις νέες πρακτικές ζητούν:

• Την άμεση αναστολή κάθε καταλογιστικής πράξης και τη διαγραφή των ποσών που χαρακτηρίζονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, αφού αυτά δόθηκαν με τη ρητή έγκριση των υπηρεσιών τους και αντιστοιχούν σε πραγματική εργασία.
• Νομοθετική παρέμβαση με αναδρομική ισχύ, ώστε να προστατεύονται όσοι εργάστηκαν με επίσημη έγκριση μετά τη συνταξιοδότηση.

Νομικοί κύκλοι χαρακτηρίζουν την υπόθεση ακραία άδικη και επισημαίνουν πως, αν δεν υπάρξει άμεσα πολιτική λύση, θα προκύψουν σωρεία προσφυγών στα διοικητικά δικαστήρια. Όπως τονίζουν:

«Όταν το κράτος ζητά από τον πολίτη να πληρώσει για τα δικά του λάθη, τότε το πρόβλημα δεν είναι νομικό. Είναι βαθιά θεσμικό».

Δημοσιεύθηκε στο ένθετο MoneyPro των Παραπολιτικών