Ένα «σιωπηλό εγκεφαλικό» μπορεί να περάσει απαρατήρητο αλλά να έχει σημαντικές συνέπειες στην υγεία. Οι ειδικοί εξηγούν τι ακριβώς είναι, ποια είναι τα σημάδια που μπορεί να το προδώσουν και τι μπορείτε να κάνετε για να προστατευθείτε.
Η μεγαλύτερη μελέτη για την εγκεφαλική υγεία
Η Cleveland Clinic διεξάγει μια πολυετή έρευνα για την υγεία του εγκεφάλου, διάρκειας 20 ετών και με συμμετοχή 3.857 ατόμων, με σκοπό την καλύτερη πρόληψη και θεραπεία των εγκεφαλικών παθήσεων.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι μαγνητικές τομογραφίες αποκάλυψαν ότι αρκετοί από τους υγιείς συμμετέχοντες είχαν περάσει ένα «σιωπηλό εγκεφαλικό», χωρίς ποτέ να το αντιληφθούν. Το εύρημα αυτό προκάλεσε ανησυχία στους επιστήμονες, καθώς πρόκειται για ένα φαινόμενο που περνά απαρατήρητο, αλλά δεν είναι ακίνδυνο.
Τι ακριβώς είναι το σιωπηλό εγκεφαλικό
Ο Dr. Ken Uchino, νευρολόγος στο Cleveland Clinic, αναφέρει στο [Parade](https://parade.com/health/silent-stroke-symptoms-according-to-neurologists) ότι τα εγκεφαλικά επεισόδια διακρίνονται σε ισχαιμικά και αιμορραγικά. Τα πρώτα είναι πιο συχνά και προκύπτουν όταν διακόπτεται η ροή του αίματος στον εγκέφαλο, ενώ τα δεύτερα προκαλούνται από αιμορραγία λόγω ρήξης αγγείου.
Το «σιωπηλό» εγκεφαλικό είναι διαφορετικό: προκαλεί καταστροφή εγκεφαλικών κυττάρων χωρίς να υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, όπως δυσκολία στην ομιλία ή παράλυση. Συνήθως αποκαλύπτεται τυχαία σε κάποια απεικονιστική εξέταση, όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία, που γίνεται για άλλους λόγους.
Το πρόβλημα είναι ότι τέτοιες εξετάσεις δεν αποκαλύπτουν πότε ακριβώς συνέβη το επεισόδιο, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να το συνειδητοποιούν εκ των υστέρων, ψάχνοντας πίσω για ενδείξεις που ίσως είχαν αγνοήσει.
Οι μορφές εγκεφαλικού και γιατί έχει σημασία
Η βασική διαφορά μεταξύ των τριών τύπων (ισχαιμικό, αιμορραγικό, σιωπηλό) βρίσκεται στον τρόπο εμφάνισης και στον αντίκτυπο. Το σιωπηλό μπορεί να μην σας «χτυπήσει» άμεσα, αλλά μπορεί να αφήσει σημάδια που επηρεάζουν τη μνήμη, τη συγκέντρωση ή τη συμπεριφορά.
Τα πιθανά σημάδια που ίσως αγνοήσατε
Ο νευρολόγος Jeffrey Quinn από το Torrance Memorial Medical Center εξηγεί ότι μερικά σιωπηλά εγκεφαλικά συνοδεύονται από αιφνίδιες αλλαγές στη μνήμη, στις γνωστικές δεξιότητες ή ακόμα και στην κοινωνική συμπεριφορά.
Ο γιατρός Mill Etienne συμπληρώνει: «Η “ομίχλη εγκεφάλου” – δηλαδή η δυσκολία στη συγκέντρωση και η θολή μνήμη – μπορεί να είναι ένδειξη ότι έχει προηγηθεί κάποιο σιωπηλό επεισόδιο».
Ωστόσο, επειδή τέτοια συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται με πολλές άλλες αιτίες, ο μόνος ασφαλής τρόπος για να εντοπιστεί ένα σιωπηλό εγκεφαλικό είναι μέσα από απεικονιστικές εξετάσεις.
Είναι σοβαρό ή όχι τελικά;
Όπως τονίζει ο Dr. Uchino, δεν υπάρχει λόγος πανικού. Τα σιωπηλά εγκεφαλικά είναι πιο συχνά απ’ όσο νομίζουμε. «Περίπου το 10% των ανθρώπων στα 60 τους έχουν περάσει ένα τέτοιο επεισόδιο, ποσοστό που φτάνει το 40% μετά τα 80».
Ο εγκέφαλος μπορεί συχνά να προσαρμοστεί σε τέτοια επεισόδια, χωρίς σοβαρές συνέπειες. Όμως το σιωπηλό εγκεφαλικό δεν πρέπει να αγνοείται, γιατί αποτελεί προειδοποιητικό σήμα: όσοι το έχουν περάσει διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για πιο σοβαρό εγκεφαλικό στο μέλλον. Αν και ο συνολικός κίνδυνος παραμένει χαμηλός, είναι μια ευκαιρία για να ληφθούν μέτρα.
Αν νομίζετε ότι είχατε σιωπηλό εγκεφαλικό
Αν νιώθετε ότι έχετε εμφανίσει συμπτώματα που μπορεί να συνδέονται με σιωπηλό εγκεφαλικό, το πρώτο βήμα είναι να συμβουλευτείτε γιατρό. Αν επιβεβαιωθεί με εξετάσεις, τότε πρέπει να προχωρήσετε σε αλλαγές στον τρόπο ζωής: διακοπή καπνίσματος, καλύτερη διατροφή, άσκηση.
Ο Mill Etienne τονίζει ότι ο γιατρός μπορεί να προτείνει και φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση των πιθανοτήτων ενός νέου επεισοδίου:
«Βλέπω τα σιωπηλά εγκεφαλικά ως ένα προειδοποιητικό καμπανάκι ότι ένα πιο σοβαρό επεισόδιο ίσως πλησιάζει. Γι’ αυτό είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση. Ο γιατρός σας θα πρέπει να ελέγξει τις καρωτίδες, την καρδιά και άλλες πιθανές αιτίες».
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η συσσώρευση πολλών σιωπηλών εγκεφαλικών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για άνοια στο μέλλον.
Τρόποι πρόληψης και τι μπορείτε να αλλάξετε
Ο νευρολόγος Wengui Yu από το UCI Health τονίζει ότι η πρόληψη είναι εφικτή με καθημερινές και απλές αλλαγές: κόψτε το κάπνισμα, περιορίστε το αλκοόλ, ελέγξτε τη χοληστερίνη και προλάβετε χρόνιες παθήσεις όπως διαβήτη και υπέρταση μέσω σωστής διατροφής και άσκησης.
Η καλή υγεία του εγκεφάλου ξεκινά από επιλογές που είναι υπό τον έλεγχό σας. Αν έχετε περάσει ήδη ένα σιωπηλό εγκεφαλικό, αυτό είναι ένα καθαρό μήνυμα: ήρθε η ώρα να δώσετε προτεραιότητα στην υγεία σας – και αυτό αρχίζει με τις καθημερινές σας συνήθειες.