Κωνσταντίνος Παλαιολόγος: Ανακαλύφθηκε στο Αίγιο η μοναδική προσωπογραφία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου – ΦΩΤΟ

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος: Ανακαλύφθηκε μοναδική προσωπογραφία στο Αίγιο

Μια μοναδική προσωπογραφία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου, αποκαλύφθηκε στο καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας, κοντά στο Αίγιο. Πρόκειται για ένα σπάνιο εύρημα, που φέρνει στο φως ένα κομμάτι της βυζαντινής κληρονομιάς.

Η ιστορία της ανακάλυψης

Η ανακάλυψη έγινε κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης στο καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών, που απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα από το Αίγιο. Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού, ο ναός διατηρεί δύο στρώματα τοιχογραφιών υψηλής καλλιτεχνικής αξίας, χαρακτηριστικών της ύστερης βυζαντινής περιόδου, τα οποία αντικατοπτρίζουν τις αισθητικές επιρροές της Κωνσταντινούπολης.

Η αρχαιολόγος Δρ. Αναστασία Κουμούση, Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, εντόπισε στο δεύτερο στρώμα τοιχογράφησης τη μοναδική προσωπογραφία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Το στρώμα αυτό, βάσει τεχνοτροπικών κριτηρίων, χρονολογείται στα μέσα του 15ου αιώνα.

Η μοναδικότητα του πορτρέτου

Στην τοιχογραφία απεικονίζεται ένας ώριμος άντρας, που φέρει αυτοκρατορικά διακριτικά: χρυσοκέντητο μανδύα, πολυτελή λώρο, διάλιθο στέμμα και σταυροφόρο σκήπτρο. Το ένδυμά του διακοσμείται με μετάλλια που φέρουν δικέφαλους αετούς, το χαρακτηριστικό έμβλημα της δυναστείας των Παλαιολόγων. Αυτά τα στοιχεία ταυτοποιούν τον εικονιζόμενο ως τον Κωνσταντίνο ΙΑ΄ Παλαιολόγο.

Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, τόνισε: «Η προσωπογραφία αυτή αποτελεί την πρώτη εν ζωή απεικόνιση του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Φαίνεται ότι ο καλλιτέχνης απέδωσε τα χαρακτηριστικά του αυτοκράτορα από προσωπική εμπειρία, χωρίς να βασιστεί σε τυποποιημένες απεικονίσεις».

Ρεαλιστική απεικόνιση

Η προσωπογραφία παρουσιάζει τον Κωνσταντίνο ως μια γήινη και ήρεμη μορφή. Το πορτρέτο είναι ρεαλιστικό και εξατομικευμένο, αποδίδοντας την ευγένεια και την ωριμότητα του αυτοκράτορα, μακριά από την τυπική ιδεαλιστική τεχνοτροπία της εποχής.

Η ιστορική σύνδεση

Η μορφή του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου συνδέεται με τη Μονή μέσω των αδελφών του, Δημητρίου και Θωμά, που ήταν οι χορηγοί της ανακαίνισής της μετά τον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ τους. Ο Κωνσταντίνος, που ζούσε στον Μυστρά ως δεσπότης πριν γίνει αυτοκράτορας, είχε μεσολαβήσει για τη συμφιλίωση των δύο αδελφών.

Το πορτρέτο αυτό αποτελεί την τελευταία σωζόμενη προσωπογραφία βυζαντινού αυτοκράτορα στη μνημειακή ζωγραφική και μια πολύτιμη πηγή γνώσης για την κατανόηση της βυζαντινής τέχνης και ιστορίας.