Αυτό παραδέχτηκε ούτε λίγο ούτε πολύ χθες η εκπρόσωπος Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Προσφυγικό, Νατάσα Μπερτό, τονίζοντας ότι «μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016 η Ελλάδα αναμένεται να ενταχθεί πλήρως στην οικογένεια του Δουβλίνου».
Εάν ισχύσει αυτό, η Ελλάδα, ως πρώτη χώρα εισόδου, οφείλει να δεχτεί πίσω όσους αιτούντες διεθνούς προστασίας πέρασαν από το έδαφός της προτού βρεθούν σε χώρες όπως η Γερμανία.
Με τις προσφυγικές ροές να έχουν σχετικά αυξηθεί το τελευταίο διάστημα, το σύστημα μετεγκατάστασης (relocation) σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες να κινείται με ρυθμούς χελώνας και τις επιστροφές στην Τουρκία να παραμένουν αδύνατες λόγω των ενστάσεων και της πολιτικής κατάστασης της γείτονος, το… κοκτέιλ δεν μπορεί παρά να είναι εκρηκτικό. Εάν προστεθεί και η έλλειψη υποστήριξης από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ, καθώς και η περιορισμένη βοήθεια από εμπειρογνώμονες -ακόμη και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου (EASO) έχει στείλει μόλις 81 άτομα εξειδικευμένου προσωπικού-, η εικόνα χειροτερεύει.
Η έκθεση της Κομισιόν
Οπως επιβεβαίωσε η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «μέσα στον Σεπτέμβριο αναμένεται η έκθεση της Κομισιόν για την πρόοδο που έχει επιτελέσει η Ελλάδα στο σύστημα ασύλου και φιλοξενίας». Με απλά λόγια, η έκθεση θα καθορίσει εάν θα ανασταλεί η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του 2011, σύμφωνα με την οποία τα κράτη-μέλη δεν μπορούν μέχρι σήμερα να στείλουν αιτούντες διεθνούς προστασίας πίσω στην Ελλάδα, επειδή «η επιστροφή μεταναστών αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα».
Στο πλαίσιο αυτό διόλου τυχαία δεν πρέπει να θεωρηθεί η δήλωση του υπουργού Εσωτερικών της Γερμανίας, Τόμας ντε Μεζιέρ, στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας «Die Welt», ότι «κάναμε πολλά στην Ευρώπη για να βελτιώσουμε την κατάσταση στην Ελλάδα. Αυτό θα πρέπει να έχει συνέπειες και να οδηγήσει στο να μπορούν να σταλούν πίσω στην Ελλάδα πρόσφυγες σύμφωνα με τον Κανονισμό του Δουβλίνου».
Μετά την πρόσφατη εκλογική ήττα της Ανγκελα Μέρκελ στο κρατίδιο Μεκλεμβούργο της δυτικής Πομερανίας από το ακροδεξιό κόμμα AfD αλλά και εν όψει των γερμανικών εκλογών του 2017, η Γερμανίδα καγκελάριος αναμένεται να αφήσει πίσω της την πολιτική των «ανοιχτών θυρών» στο Προσφυγικό, ακολουθώντας σκληρή γραμμή – πιθανότατα εις βάρος του «εύκολου στόχου», δηλαδή της Ελλάδας.
Την ίδια στιγμή οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους σε σχέση με την ταχύτητα μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα σε άλλες χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με το φιλόδοξο σχέδιο της Κομισιόν. Οπως φαίνεται από τα επίσημα στοιχεία, έως τις 2 Σεπτεμβρίου είχαν πραγματοποιηθεί 3.493 μετακινήσεις – σταγόνα στον ωκεανό, εάν σκεφτεί κανείς ότι στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν η μετακίνηση 66.400 προσώπων! Οι περισσότεροι πρόσφυγες έχουν εγκατασταθεί στη Γαλλία (1.431), ενώ ακολουθούν με μεγάλη διαφορά η Ολλανδία (439) και η Φινλανδία (419).
Η διαδικασία μετεγκατάστασης, όπως σημείωσε η κυρία Μπερτό, επιδιώκει να ανακουφίσει την Ελλάδα, αλλά αυτό που επιθυμεί η Επιτροπή είναι ένα «ομαλό σύστημα και μια συγκεκριμένη σειρά στη διαδικασία χορήγησης ασύλου, η οποία προβλέπει ότι η αίτηση χορήγησης από πλευράς των προσφύγων θα πρέπει να γίνεται στη χώρα άφιξης».
Σχετικά με την απάντηση του Γιάννη Μουζάλα στον Γερμανό ΥΠΕΣ, η εκπρόσωπος της Κομισιόν υπογράμμισε ότι η Επιτροπή ενθαρρύνει διαρκώς τα κράτη-μέλη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και επαναλαμβάνει την έκκλησή της για μεγαλύτερο αριθμό μετεγκαταστάσεων και πιο γρήγορους ρυθμούς σε κάθε Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών.
Επιπλέον, ο αρμόδιος Επίτροπος Μετανάστευσης, Δημήτρης Αβραμόπουλος, έχει επανειλημμένα στείλει επιστολές στους υπουργούς Εσωτερικών της ΕΕ, εκφράζοντας την ανάγκη για αύξηση της προόδου στις μετεγκαταστάσεις. Σθεναρή είναι η αντίδραση πολλών χωρών, όπως η Ουγγαρία, που έχει εξαγγείλει δημοψήφισμα για το θέμα. Χαρακτηριστική είναι και η διαμάχη Σουηδίας – Ουγγαρίας, καθώς η πρώτη θέλησε να ξεκινήσει την επιστροφή στη δεύτερη προσφύγων που είχαν καταθέσει αίτημα ασύλου εκεί. Ομως η Βουδαπέστη διεκδικεί την επιστροφή των συγκεκριμένων στην… Ελλάδα επειδή από εκεί πέρασαν προτού φτάσουν στο έδαφός της!
Οι επιστροφές στην Τουρκία
Ελάχιστες είναι και οι επιστροφές από την Ελλάδα στην Τουρκία, που θα ακολουθούσαν την κοινή συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για το Προσφυγικό. Παρότι το πρόγραμμα είχε αρχίσει «δυναμικά» με 386 άτομα, οι πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία και το αποτυχημένο πραξικόπημα έφτασε κατ’ αρχάς να μηδενίσει τον αριθμό τον Ιούλιο, ο οποίος τον Αύγουστο είναι μόλις… 16. Εάν προστεθεί και η εκκρεμότητα των δευτεροβάθμιων επιτροπών ασύλου -που κρίνουν τις προσφυγές των προσφύγων στις «καταδικαστικές» πρωτόδικες αποφάσεις- τα αποτελέσματα μοιάζουν σχεδόν μηδενικά…
Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί και σε σχέση με την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου, η οποία φέρνει μικρές αλλαγές στο ζήτημα της χώρας πρώτης εισόδου. Σύμφωνα με την πρόταση αναθεωρημένου Κανονισμού, η χώρα της πρώτης εισόδου έχει την υποχρέωση εξέτασης της δυνατότητας του ατόμου για αίτημα ασύλου. Σε περίπτωση που το άτομο δεν έχει το δικαίωμα, προβλέπεται η επιστροφή του στην Τουρκία.
Επίσης, σύμφωνα με την πρόταση, ενεργοποιείται αυτόματος και υποχρεωτικός μηχανισμός κατανομής αιτούντων στα κράτη-μέλη όταν κάποια χώρα φτάσει σε ένα συγκεκριμένο, προβλεπόμενο αριθμό αιτημάτων, ο οποίος είναι ιδιαίτερα μικρός εάν αναλογιστεί κανείς το βάρος που έχει επωμιστεί η χώρα μας.
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ: ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΑ
ethnos