Δηλητηριασμένο νερό: Ποιες περιοχές κινδυνεύουν…
Δηλητήριο φαίνεται πως είναι το νερό που πίνουμε σε τουλάχιστον 15 περιοχές της Ελλάδας, καθώς η υπερβολική χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες «αχρηστεύει» τις πηγές και τον υδροφόρο ορίζοντα της χώρας μας.
Σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα» σε πολλές αγροτικές περιοχές το νερό δεν είναι πλέον πόσιμο λόγω της νιτρορρύπανσης, που προέρχεται από την υπερβολική χρήση λιπασμάτων με μεγάλη περιεικτικότητα σε νιτρικά ιόντα.
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα επιβάρυνσης του νερού, που έχει κάνει την εμφάνισή του ήδη από τη δεκαετία του ’80 σε όλη την Ευρώπη και την Ελλάδα.
Ως ανώτατο όριο νιτρικών έχει οριστεί η συγκέντρωση 50 mg/l, ωστόσο, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, ακόμα και σε μικρότερες συγκεντρώσεις (μεγαλύτερες από 25 mg/l) δημιουργείται προβληματισμός για μακροχρόνια χρήση του νερού για πόση.
Τουλάχιστον 15 περιοχές της Ελλάδας έχουν συγκεντρώσεις νιτρικών αλάτων πάνω από 20 mg/l.
Για παράδειγμα, στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης τα όρια χτύπησαν κόκκινο. Στη Λητή Συγκρότημα Καμάρη έφτασαν τα 113 mg/l, στην Ξερή Βρύση Μελισσοχωρίου έφτασαν τα 74,3. Στα Ρίζια στον Έβρο άγγιξε τα 42,2, ενώ παρόμοιο ήταν και το ποσοστό στον Άγιο Μάμα στο Μυλοπόταμο Ρεθύμνου. Στην Κομοτηνή στη ΔΕ Νέου Σιδηροχωρίου Παγούρια η συγκέντρωση έφτασε τα 40,3 mg/l.
Tι πρέπει να κάνουν οι γεωργοί
Τον περασμένο Ιούλιο δημοσιεύτηκε σχετική δράση για τις περιοχές που είναι ευάλωτες σε νιτρορρύπανση.
Οι γεωργοί μεταξύ άλλων απαγορεύεται να χρησιμοποιούν αζωτούχα λιπάσματα ή κτηνοτροφικά απόβλητα κοντά σε υδάτινους όγκους ή να προβαίνουν σε υδροληψίες υπόγειου νερού. Επιπλέον, απαγορεύεται η απευθείας απόρριψη αζωτούχων λιπασμάτων και κτηνοτροφικών αποβλήτων σε επιφανειακά και υπόγεια νερά ενώ σε κτηνοτροφικά απόβλητα απαγορεύεται να διατίθενται στους εδαφικούς αποδέκτες σε ανεπεξέργαστη μορφή.
Στο πλαίσιο της δέσμευσης οι δικαιούχοι δεσμεύονται ετησίως να θέτουν σε αγρανάπαυση γεωργική έκταση η οποία αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης έκτασης στη δέσμευση. Ωστόσο το ποσοστό αυτό δύναται να αυξηθεί ετησίως έως 50%. Παράλληλα, οι γεωργοί δεσμεύονται να εναλλάσσουν τις καλλιέργειες στα χωράφια τους σε ποσοστό 30% επί των εκτάσεων που κατέχουν.
Οι ευάλωτες περιοχές από την νιτρορρύπανση
Οι 30 περιοχές που είναι πιο ευάλωτες στην νιτρορρύπανση είναι οι:
Δυτική και Ανατολική Θεσσαλία, Κωπαϊδικό και Αργολικό πεδίο,
λεκάνη Πηνειού Ηλείας,
κάμπος Θεσσαλονίκης – Πέλλας – Ημαθίας,
λεκάνη Στρυμώνα, πεδιάδα Άρτας – Πρέβεζας,
λεκάνη Ασωπού Βοιωτίας, νότιο τμήμα ποταμού Έβρου,
πεδιάδα ανατολικά και δυτικά της λίμνης Βιστωνίδας,
λεκάνη απορροής Αγγίτη, Βόρεια Κορινθία,
οροπέδιο Τρίπολης, Λιλιατρά Κυπαρισσίας,
λεκάνη απορροής ποταμού Λαρισσού Αχαΐας,
Μαραθώνας Αττικής, Μεσόγεια Αττικής,
βόρειο τμήμα ποταμού Έβρου,
Σπερχειός Φθιώτιδας, Πάμισος Μεσσηνίας,
Τροιζηνία, Άστρος – Άγιος Ανδρέας Αρκαδίας,
Μέγαρα – Αλεποχώρι Αττικής,
Αταλάντη Φθιώτιδας, Αλμυρός Μαγνησίας,
Πτολεμαΐδα Κοζάνης, Επανομή Μουδανιών Χαλκιδικής,
υπολεκάνη Γεροποτάμου Μεσσαράς Κρήτης και Αρτάκη Εύβοιας.
Σημειώνεται πως 15 από αυτές εμφανίζουν συγκέντρωση σε νιτρικά άλατα πάνω από 20 mg/l.
Τι προκαλούν τα νιτρικά άλατα στον οργανισμό
Σύμφωνα με τον Δημήτρη Μπιλάλη – καθηγητής Γεωργίας και Βιολογικής Γεωργίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – τα νιτρικά προκαλούν στον ανθρώπινο οργανισμό: «Αιματολογικά προβλήματα, ειδικά στα παιδιά ή στα νεογνά (στα βρέφη μπορεί να προκληθεί ακόμα και θάνατος). Ειδικότερα, μπορεί να προκαλέσει μεθαιμοσφαιριναιμία που εμποδίζει την κανονική μεταφορά οξυγόνου από το αίμα στους ιστούς με συνέπεια να προκαλείται κυάνωση και σε υψηλότερες συγκεντρώσεις ασφυξία που μπορεί να αποδειχθεί θανάσιμη για τα βρέφη».
Την ίδια ώρα, μελέτες καταλήγουν ότι υπάρχουν ενδείξεις πως τα νιτρικά άλατα συνδέονται με καρκινογένεση, ενώ παράλληλα έχουν συνδεθεί με προβλήματα στον μεταβολισμό και το θυρεοειδή αδένα. Μελέτη του 2018 (που δημοσιεύτηκε στο «Enviromental Research and Public Health») συνδέει τα νιτρικά με τον καρκίνο στομάχου, της ουροδόχου κύστης, του παχέος εντέρου και του θυρεοειδούς…