Χρυσίζων σταφυλόκοκκος: Πόσο εύκολα μεταδίδεται το μικρόβιο που σκότωσε τον Δημήτρη Σούρα;
Ο θάνατος του Δημήτρη Σούρα έχει συγκλονίσει την ιατρική κοινότητα και το ευρύτερο κοινό. Ο γνωστός ψυχίατρος έχασε τη ζωή του εξαιτίας σηψαιμίας, η οποία προκλήθηκε από ένα απόστημα στην ιερολαγόνια άρθρωση. Αιτία της μόλυνσης ήταν ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος, ένα κοινό μικρόβιο που υπό προϋποθέσεις μπορεί να αποβεί μοιραίο.
Ξαφνική και τραγική απώλεια
Ο Δημήτρης Σούρας εισήχθη στο νοσοκομείο λόγω έντονων πόνων στη μέση. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών, η λοίμωξη εξελίχθηκε σε σηψαιμία, μια κατάσταση κατά την οποία η μόλυνση περνά στο αίμα και επηρεάζει ολόκληρο το σώμα. Η μάχη που έδωσαν οι συνάδελφοί του για να τον σώσουν ήταν άνιση.
Η Ματίνα Παγώνη, πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, μιλώντας για το γεγονός, εξέφρασε τα συλλυπητήριά της στην οικογένεια του εκλιπόντος. «Ήταν ένας εξαιρετικός συνάδελφος που είχε βοηθήσει πολύ κόσμο. Ένας γλυκύτατος άνθρωπος», ανέφερε. Επιπλέον, υπογράμμισε πως ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος είναι ένα μικρόβιο που, παρόλο που είναι κοινό, μπορεί να αντιμετωπιστεί αν διαγνωστεί εγκαίρως.
Πώς προκλήθηκε η μόλυνση
«Το μικρόβιο αυτό πιθανότατα υπήρχε ήδη σε κάποιο σημείο του οργανισμού. Εισήλθε στο αίμα και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στα όργανα», εξήγησε η κα Παγώνη σε δηλώσεις της στο OPEN. Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος είναι ένα βακτήριο που βρίσκεται φυσιολογικά στο δέρμα ή στους βλεννογόνους, αλλά όταν μπει στο αίμα μέσω τραυματισμών ή άλλων παραγόντων, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις.
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Η σήψη είναι μια σοβαρή κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση. Στην περίπτωση του Δημήτρη Σούρα, οι γιατροί έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αντιμετωπίσουν τη λοίμωξη, αλλά η κατάσταση είχε ήδη επιδεινωθεί.
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος, παρότι κοινός, μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτική θεραπεία. Ωστόσο, ορισμένα στελέχη του είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την αντιμετώπισή τους. Η καλή υγιεινή, η άμεση αντιμετώπιση τραυματισμών και η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμες για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών.
Δείτε το video:
Τι είναι ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος
Χρυσίζων σταφυλόκοκκος (επιστημονική ονομασία: Staphylococcus aureus) είναι βακτήριο, είδος Gram θετικού κόκκου, το οποίο ανήκει στο γένος των σταφυλοκόκκων.
Βρίσκεται στο δέρμα και σε βλεννογόνους στο άνω αναπνευστικό σύστημα – κυρίως στην μύτη. Αν και συχνά δεν επιφέρει επιπτώσεις, ενίοτε προκαλεί δερματικές και συστηματικές λοιμώξεις.
Συχνά είναι καταλάση-θετικός και θετικός στην απονιτροποίηση, ενώ επίσης είναι προαιρετικά αναερόβιος οργανισμός που μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς την παρουσία οξυγόνου.
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος έχει αναπτύξει πολλούς μηχανισμούς με τους οποίους ξεγελά το ανοσοποιητικό μας σύστημα, πολλαπλασιάζεται και εξαπλώνεται σε διάφορα όργανα προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές. Το παθογόνο αυτό μικρόβιο εκκρίνει μία σειρά πρωτεϊνών που θέτουν εκτός λειτουργίας το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Είναι από τα πλέον συχνά αίτια λοιμώξεων σε βρέφη και παιδιά, ειδικά το καλοκαίρι.
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος παράγει:
- Κοαγκουλάση (πηκτάση), ένα ένζυμο που πήζει το πλάσμα.
- Χρυσίζουσα χρωστική.
- Εξωτοξίνες με αιμολυτικές και νεκρωτικές ιδιότητες και υαλουρονιδάση.
Ο σταφυλόκκοκος προκαλεί ποικιλία λοιμώξεων με την εξής κατανομή:
- Λοιμώξεις του δέρματος (εικόνα) και των μαλακών μορίων (39%).
- Λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού (23%).
- Βακτηριαιμία-ενδοκαρδίτιδα (22%).
- Άλλες λοιμώξεις όπως του ουροποιητικού, ΚΝΣ, κοιλίας, οστών κλπ. (15%).
Το βακτήριο υπάρχει πολύ συχνά στο δέρμα και στη μύτη υγιών ατόμων. Περίπου το 20% του γενικού πληθυσμού είναι χρόνιοι φορείς του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου, ενώ ακόμη 30-60% είναι περιστασιακοί, παροδικοί φορείς.
Μέχρι και 35% του πληθυσμού φέρει σταφυλόκοκκο στη μύτη κάτι που έχει ιδιαίτερη επιδημιολογική σημασία έχει διότι ο αποικισμός στον βλεννογόνο της μύτης είναι σημαντική πηγή μετάδοσης. Από την μύτη, με ευκολία, το μικρόβιο μεταφέρεται σε μαντίλια, τσέπες, πετσέτες, ρούχα και ει δικά στα χέρια, και όταν δοθεί η ευκαιρία προκαλεί λοιμώξεις – από ένα σπυράκι μέχρι πνευμονία, ενδοκαρδίτιδα, ή ακόμη και θανατηφόρα σηψαιμία.
Οι συνήθεις θέσεις αποικισμού του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου είναι τα ρουθούνια της μύτης, αλλά και οι μασχαλιαίες κοιλότητες, ο λάρυγγας, το περίνεο και η περιπρωκτική περιοχή, τα χέρια και τα νύχια. Mε τις συμβατικές μεθόδους καλλιεργειών, η συχνότητα ανέρχεται περίπου στο 35% για τη μύτη, 20% για το περίνεο και τα γεννητικά όργανα και 5-10% για τις μασχάλες και τα μεσοδακτύλια διαστήματα των ποδιών.
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος έχει ευρεία οικολογική κατανομή στο περιβάλλον (έδαφος, ιματισμός, αντικείμενα κ.ά.) όπου επιβιώνει για αρκετές ημέρες. Είναι ευαίσθητος σε πολλά αντισηπτικά (π.χ. οινόπνευμα 70%, διαλύματα ιωδίου) και απολυμαντικά (π.χ. διάλυμα οικιακής χλωρίνης 1ο%). Το μικρόβιο καταστρέφεται σε υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. 120 βαθμοί Κελσίου για 15 λεπτά). Η εντεροτοξίνη που παράγει αντέχει στη θερμοκρασία βρασμού.
Ποιες ασθένειες προκαλεί
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος (αλλά και άλλοι σταφυλόκοκκοι) προκαλεί πολλές λοιμώξεις από τις οποίες οι συνηθέστερες είναι: οι τοπικές δερματικές, όπως ο δοθιήνας, η θυλακίτιδα, το μολυσματικό κηρίο, η παρωνυχία, το ερυσίπελας, το απόστημα, η κυτταρίτιδα και οι μετεγχειρητικές ή μετατραυματικές λοιμώξεις.
Οι δερματικές λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο μπορεί να προκαλέσουν μια σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται “σύνδρομο εγκαύματος του δέρματος”, η οποία παρατηρείται πιο συχνά στα παιδιά, αλλά μπορεί να συμβεί και σε ενήλικες. Η μόλυνση προκαλεί την κατάρρευση των ανώτερων στρωμάτων του δέρματος, όπου δημιουργούνται φουσκάλες και στη συνέχεια διαλύονται αφήνοντας πίσω τους πληγές που μοιάζουν με ένα σοβαρό έγκαυμα.
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος ευθύνεται επίσης για σοβαρές, συστηματικές λοιμώξεις, συχνά απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς. Οι γυναίκες που θηλάζουν μπορεί να πάθουν μια λοίμωξη στο στήθος που ονομάζεται μαστίτιδα, η οποία μπορεί να απελευθερώσει βακτήρια στο γάλα της μητέρας.
Τα βακτήρια σταφυλόκοκκου στους πνεύμονες μπορεί να προκαλέσουν πνευμονία. Όταν το βακτήριο εισέρχεται στα οστά μπορεί να προκαλέσει οστεομυελίτιδα.
Τα συμπτώματα της σταφυλοκοκκικής νόσου του δέρματος περιλαμβάνουν αποστήματα με πύον, ενώ ο πόνος, το πρήξιμο και η ερυθρότητα στην περιοχή της μόλυνσης είναι αρκετά συχνή. Εάν η μόλυνση από σταφυλόκοκκο περάσει στο αίμα (βακτηριαιμία ή σηψαιμία) τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, ρίγη και χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση). Η λοίμωξη από σταφυλόκοκκο στο αίμα μπορεί να μολύνει την καρδιά ή τις καρδιακές βαλβίδες (ενδοκαρδίτιδα).
Η σήψη μπορεί να οδηγήσει σε καταπληξία ή πολλαπλή κατάρρευση οργάνων, η οποία μπορεί γρήγορα να οδηγήσει σε θάνατο.