Σε κίτρινο συναγερμό βρίσκεται η Αττική, καθώς στη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας τα αποθέματα νερού πέφτουν συνεχώς με τη λειψυδρία να «χτυπά την πόρτα».
Η Αττική που φιλοξενεί σχεδόν τον μισό πληθυσμό της χώρας και μετά από την παρατεταμένη ανομβρία των τελευταίων δύο ετών, την έλλειψη χιονοπτώσεων και τη συνεχιζόμενη ξηρασία, έχει αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες που αρκούν για τα επόμενα τρία χρόνια.
Η «Δαμόκλειος σπάθη» της λειψυδρίας χτυπά και την Αττική – και όλη τη χώρα- καθώς στην έκταση της τεχνητής Λίμνης του Μόρνου, παρατηρείται σημαντική μείωση τον τελευταίο μήνα λόγω της απουσίας βροχών, των υψηλών θερμοκρασιών αλλά και ως αποτέλεσμα του πολύ ήπιου χειμώνα με τις ελάχιστες χιονοπτώσεις στα ορεινά, όπου η τήξη τους δεν πρόσφερε τα μέγιστα στον υδροφόρο ορίζοντα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε το climatebook, από τον δορυφόρο Sentinel-2, στις 2 Ιουλίου 2023 (ένα χρόνο πριν) η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν ~16.5 km², ενώ στις 26 Ιουνίου 2024 υπολογίστηκε ~12.8 km². Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο η έκταση της λίμνης είναι κατά 15-20% συρρικνωμένη σε σχέση με την μέση τιμή από το 2010.
Η ΕΥΔΑΠ βρίσκεται ένα βήμα πριν την απάντληση και μεταφορά νερού στους ταμιευτήρες της Αττικής από τις πηγές της Μαυροσουβάλας που βρίσκεται κάτω από την Πάρνηθα και τις πηγές του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού, οι οποίες είναι κοντά στην Υλίκη.
Όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Φίλιππος Σαχίνης «όσο νερό μπαίνει στους ταμιευτήρες μας τόσο νερό βγαίνει, μπαίνουν 400 εκατομμύρια κυβικά και βγαίνουν 400 εκατομμύρια κυβικά. Αυτή τη στιγμή θα έλεγα ότι είμαστε σε έναν “κίτρινο συναγερμό”. Την τελευταία διετία οι ταμιευτήρες αδειάζουν. Τον Σεπτέμβριο του 2022, οι ταμιευτήρες είχαν 1100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αντί να μείνουν σταθερά τον Σεπτέμβριο του 2023 μειώθηκε στα 950 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, [χάσαμε 150 εκατομμύρια]. Τον Σεπτέμβριο του 2024 αναμένεται να πέσει στα 700 εκατομμύρια κυβικά μέτρα που θα αρκούν για τα επόμενα 3 χρόνια.»
Εφιάλτης η λειψυδρία: Μένουν από νερό τα νησιά -Στερεύει η λίμνη του Μόρνου
Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκονται και αρκετά νησιά.
Το ένα μετά το άλλο τα νησιά μας, χτυπούν το καμπανάκι της λειψυδρίας .Μετά την Λέρο, σείρα είχε η Κέρκυρα και η Σίφνος που δοκιμάζονται από το τέρας της έλλειψης νερού.
Πριν από μερικές ημέρες, ο Δήμος Λέρου έγινε ο πρώτος στο Νότιο Αιγαίο που μπήκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για έναν μήνα, λόγω λειψυδρίας, για να ακολουθήσει η Σίφνος όπου μέσω της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας κυρήχθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης έως την 22η Ιουλίου.
Οξύ πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Χίος, όπου στερεύει το φράγμα του Κατράρη στον νότο, ενώ ραγδαία είναι μείωση στο νερό των γεωτρήσεων.
Η λίμνη του Μόρνου συρρικνώνεται
Η έκταση της τεχνητής Λίμνης του Μόρνου για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο υπολογίζεται ως η μικρότερη από το 2010 που υπάρχουν δορυφορικές παρατηρήσεις πολύ υψηλής ανάλυσης. Σημειώνεται ότι η τεχνητή Λίμνη του Μόρνου αποτελεί τον κύριο ταμιευτήρα ύδρευσης της Αθήνας.
Η έλλειψη αξιόλογων βροχοπτώσεων, η επιμονή των πολύ υψηλών θερμοκρασιών αλλά και οι λιγοστές χιονοπτώσεις του χειμώνα αυξάνουν τον κίνδυνο λειψυδρίας για την συνέχεια του καλοκαιριού σε περιοχές της χώρας.
Η ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και η τουριστική ανάπτυξη δημιουργούν μεγάλες πιέσεις, μία εκ των οποίων είναι η μεγάλη ανάγκη σε πόσιμο νερό.
«Είναι πολύ θετικό να αυξάνεται κάθε χρόνο η επισκεψιμότητα της χώρας, πολύ καλό και για την οικονομία και για τους ανθρώπους που επισκέπτονται την χώρα, αλλά αυτό δημιουργεί έξτρα πίεση. Έχουμε τη μείωση των βροχοπτώσεων από την άλλη όμως έχουμε αύξηση των αναγκών», σημείωσε ο πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων, Φώτης Μάρης, στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Φόρουμ για το Νερό.
Πρόσθεσε ότι χρειάζεται κατά τόπους, στα μικρά, στα μεγαλύτερα νησιά, στις περιοχές που είναι με χαμηλές ροχοπτώσεις ή άνυδρες προσαρμοσμένα σχέδια για να υπάρξει η δυνατότητα κάλυψης όλων αυτών των αναγκών και ταυτόχρονα να γίνουν βελτιώσεις στην κατεύθυνση της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων.
Οι μειωμένες βροχοπτώσεις τη χρονιά που διανύουμε αποτελούν επίσης έναν παράγοντα που επιβαρύνει το ζήτημα της λειψυδρίας κυρίως, όπως εξηγεί ο κ. Μάρης, για το Νότιο Αιγαίο, την Κρήτη και την Νότια Πελοπόννησο, περιοχές που ήδη έχει καταγραφεί το πρόβλημα αλλά και σε μεγάλες πόλεις οι οποίες βασίζονται στην επιφανειακή απορροή.
Η Μεσόγειος στερεύει
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η επιστημονική κοινότητα σχετικά με τις συνθήκες λειψυδρίας και ξηρασίας στη Μεσόγειο. Η συνεχής αύξηση της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις αποτελούν τους βασικούς λόγους ανησυχίας των επιστημόνων για τη διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων.
Ειδικότερα, στο μικροσκόπιο τίθενται οι περιοχές που κατά την τουριστική περίοδο δέχονται μεγάλο αριθμό επισκεπτών με αποτέλεσμα η ζήτηση για νερό να αυξάνεται σημαντικά.
Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ οι χώρες της Νοτίου Μεσογείου και ειδικότερα η περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (MENA) βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της κρίσης λειψυδρίας καθώς φιλοξενεί 15 από τις 20 χώρες με τη μεγαλύτερη λειψυδρία στον κόσμο.
Επιπλέον, έκθεση του JRC της Κομισιόν για την ξηρασία στη Μεσόγειο που δημοσιεύθηκε τον φετινό Φεβρουάριο σχετικά με τις συνεχιζόμενες ξηρασίες και τις επιπτώσεις τους στην ευρύτερη περιοχή, ανέφερε ότι οι μακροχρόνιες θερμοκρασίες άνω του μέσου όρου, οι θερμές περίοδοι και οι ανεπαρκείς βροχοπτώσεις έχουν οδηγήσει σε σοβαρές συνθήκες ξηρασίας στην περιοχή της Μεσογείου, επηρεάζοντας πολυάριθμες περιοχές στη νότια Ιταλία, τη νότια Ισπανία, τη Μάλτα, το Μαρόκο, την Αλγερία και την Τυνησία.
Επιπλέον επεσήμανε ότι με βάση τις εποχικές προβλέψεις αναμενόταν μία θερμότερη άνοιξη στη νότια Ιταλία, την Ελλάδα, τα νησιά της Μεσογείου και τη βόρεια Αφρική και προσέθετε ότι καθώς η σοβαρότητα της ξηρασίας αναμένεται να συνεχιστεί, αυξάνονται οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις της στη γεωργία, τα οικοσυστήματα, τη διαθεσιμότητα πόσιμου νερού και την παραγωγή ενέργειας.