Η μη τήρηση των υποσχέσεων για το κλείσιμο των ανεξέλεγκτων χώρων διάθεσης απορριμμάτων φέρνει την… Ελλάδα αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο δεύτερης καταδίκης από το Ευρωπαϊκο δικαστήριο.
Τη στιγμή που η χώρα μας δεν έχει κλείσει δεκάδες παράνομες χωματερές, η γενική εισαγγελέας Juliane Kokott, εισηγήθηκε την επιβολή ημερήσιου προστίμου 54.450 ευρώ, με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να εξετάζει σχετική προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το εν λόγω βασικό ποσό θα πρέπει να απομειούται κατά 150 ευρώ κάθε φορά που η Ελλάδα αποδεικνύει στην Επιτροπή την παύση της λειτουργίας ενός παράνομου χώρου ταφής, καθώς και την ύπαρξη και αξιοποίηση επαρκών μέσων για την κατάλληλη διαχείριση ή διάθεση των αποβλήτων ή την αποκατάσταση ενός παράνομου χώρου ταφής που έχει παύσει τη λειτουργία του. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προτείνει επίσης την επιβολή κατ’ αποκοπήν ποσού 22 εκατομμυρίων ευρώ.
Το ύψος του προστίμου υπολογίστηκε με βάση συντελεστή που σχετίζεται με την ικανότητα πληρωμής της χώρας (3,87) και σοβαρότητας της παράβασης (7,5). Το πρόστιμο των 22 εκατ. ευρώ προέκυψε πολλαπλασιάζοντας το βασικό πόσο των 220 ευρώ με τις 3.258 ημέρες παράβασης της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα σύρεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις παράνομες χωματερές τις οποίες είχε δεσμευθεί πως θα κλείσει εδώ και χρόνια. Οι παραβάσεις αφορούν την παλαιά οδηγία για τα απόβλητα (75/442/ΕΟΚ).
Η χώρα μας είχε καταδικαστεί το 2005 για τη λειτουργία 1.125 παράνομων χωματερών και της δόθηκε παράταση χρόνου έως το 2011 προκείμενου να συμμορφωθεί, κάτι το οποίο δεν έκανε επαρκώς. Σημερα εκτιμάται ότι λειτουργούν ακόμη 60-70 χωματερές, κυρίως στα νησιά. Τα πρόστιμα θα επιμερισθούν στις τοπικές κοινωνίες οπου λειτουργούν χωματερές με βάση νόμο του 2011 που τέθηκε σε εφαρμογή με ΚΥΑ του 2014.
Με ανάλογες βαρύτατες οικονομικες ποινές, απειλείται και η Ιταλία. Η περίπτωσή της αφορά επίσης την οδηγία για τα επικίνδυνα απόβλητα (91/689/ΕΟΚ) και την οδηγία για την υγειονομική ταφή.
Κατά της Ελλάδας (υπόθεση C-378/13) το αντικείμενο της διαδικασίας είναι πιο περιορισμένο από αυτό της διαδικασίας κατά της Ιταλίας. Η παράβαση καταλαμβάνει τόσο τη λειτουργία παράνομων χώρων ταφής όσο και την αποκατάστασή τους.
Η Επιτροπή ζήτησε από το Δικαστήριο να υποχρεώσει την Ελλάδα να της καταβάλει:
* προτεινόμενη χρηματική ποινή ύψους 71 193,60 ευρώ ανά ημέρα καθυστερήσεως στην εκτέλεση της αποφάσεως Επιτροπή κατά Ελλάδας του 2005 από την ημέρα εκδόσεως της αποφάσεως στην υπό κρίση υπόθεση μέχρι την ημέρα που θα εκτελεστεί η απόφαση του 2005·
* ημερήσιο κατ’ αποκοπήν ποσό ύψους 7 786,80 ευρώ ανά ημέρα από την ημέρα εκδόσεως της αποφάσεως του 2005 έως την ημέρα εκδόσεως της αποφάσεως στην υπό κρίση υπόθεση ή την ημέρα εκτελέσεως της αποφάσεως του 2005.
Η γενική εισαγγελέας προτείνει, πάντως, την επιβολή χαμηλότερου προστίμου έναντι της εισηγήσεως από την Κομισιόν.