Τον λένε Γκόγκα Λεντιάν. Είναι Αλβανός. Είναι ο άνδρας που βούτηξε στον ποταμό Άραχθο και έσωσε τα δύο ανήλικα παιδιά

Ο τίτλος της ιστορίας αφορά τον Γκόγκα Λεντιάν, έναν Αλβανό που βούτηξε στον ποταμό Άραχθο και έσωσε δύο ανήλικα παιδιά. Όμως, η προβολή της πράξης του δεν ήταν απλώς συγκινητική – ανέδειξε και κάτι βαθύτερο: τη δύναμη των στερεοτύπων και πώς αυτά επιλέγουν πότε θα θυμηθούν την «ταυτότητα» κάποιου.

«Αν ήταν δράστης, θα ήταν Αλβανός. Τώρα που είναι ήρωας, έγινε απλώς “ένας άνδρας”»

Μια φράση που εμφανίστηκε στο διαδίκτυο τα είπε όλα: «Αν ήταν δράστης, θα ήταν Αλβανός. Τώρα που είναι ΗΡΩΑΣ, έγινε απλώς “ένας άνδρας”». Αυτό το σχόλιο, το οποίο πολλοί μοιράστηκαν, συμπυκνώνει με ακρίβεια πώς λειτουργεί η δημόσια ρητορική γύρω από την εθνικότητα. Όταν πρόκειται για κάτι αρνητικό, προβάλλεται με ένταση. Όταν όμως κάποιος αλλοδαπός κάνει μια γενναία πράξη, η ιδιότητά του αυτή εξαφανίζεται ή αθόρυβα παραγκωνίζεται.

Το πώς αναφέρεται κανείς στην εθνικότητα ενός ανθρώπου –είτε έχει διαπράξει κάτι κακό είτε κάτι εξαιρετικά γενναίο– δεν είναι τυχαίο. Λειτουργεί ως ένα «καμπανάκι»: είτε για να ενισχύσει προκαταλήψεις, είτε για να τις ρίξει κάτω από το βάρος μιας πράξης που δεν χωράει σε στερεότυπα.

Έβαλε τα κλάματα ο ήρωας που έσωσε τα δύο παιδιά:

Η λέξη «Αλβανός» έγινε trend, αλλά όχι για τους λόγους που νομίζεις

Το πρωί, ανοίγοντας το Twitter, είδα να τρεντάρει η λέξη «Αλβανός». Δεν είχα ιδέα τι είχε συμβεί. Δεν ήξερα ποιος ήταν αυτός που βούτηξε στα παγωμένα νερά του Άραχθου για να σώσει δύο παιδιά που παλεύουν ακόμη για τη ζωή τους. Πάτησα στο hashtag και κατάλαβα: ήταν Αλβανός. Και όπως γίνεται πάντα, αυτό υπογραμμίστηκε με έντονο τρόπο από τους χρήστες της πλατφόρμας.

Όταν η ταυτότητα γίνεται clickbait

Δεν είναι τυχαίο. Η λέξη «Αλβανός», ή γενικότερα η λέξη «αλλοδαπός», γίνεται viral στην Ελλάδα κυρίως όταν συνδέεται με φόβο, εγκληματικότητα ή στερεοτυπική προβολή. Σπάνια ανεβαίνει στην επιφάνεια για κάτι θετικό. Σπάνια κάποιος που δεν είναι Έλληνας αποκτά θετική αναγνωρισιμότητα χωρίς η εθνικότητά του να «παίζει» στον τίτλο, εκτός κι αν πρόκειται για κάτι εξαιρετικά μεγάλο – όπως μια ηρωική διάσωση.

Ο κόσμος τον στήριξε, αλλά δεν ξέχασε να κάνει και την παρατήρηση

Μαζέψαμε μερικά από τα πολλά tweets που κυκλοφόρησαν και εξήραν την πράξη του. Άνθρωποι από διάφορους πολιτικούς και ιδεολογικούς χώρους τόνισαν πόσο συγκινητική ήταν η κίνησή του, αλλά και πόσο υποκριτικά αντιμετωπίζουμε τέτοια περιστατικά όταν το πρόσωπο της ιστορίας δεν είναι «δικό μας».

Δεν στάθηκαν μόνο στο θάρρος και την αυταπάρνηση, αλλά και στο πώς διαχειριζόμαστε τη δημόσια εικόνα ενός ανθρώπου όταν αυτή δεν «βολεύει» τα προκατασκευασμένα σχήματα.