Ένα νέο αστρονομικό εύρημα φέρνει ξανά στο προσκήνιο την πιθανότητα ύπαρξης ζωής πέρα από τη Γη, καθώς οι επιστήμονες εντόπισαν έναν πλανήτη παρόμοιο με τον δικό μας, μόλις 40 έτη φωτός μακριά.
Ένας πλανήτης που μοιάζει με τη Γη
Ο πλανήτης Trappist-1e, σχεδόν στο ίδιο μέγεθος με τη Γη, θεωρείται πλέον από τους πιο σημαντικούς στόχους στην παγκόσμια αναζήτηση για κόσμους που θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή. Τα στοιχεία που συνέλεξε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb δείχνουν ότι ενδέχεται να διαθέτει υγρό νερό στην επιφάνειά του αλλά και ατμόσφαιρα πλούσια σε άζωτο – το βασικό αέριο που κυριαρχεί και στη δική μας ατμόσφαιρα.
Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί μέρος μιας μεγαλύτερης επιστημονικής προσπάθειας κατανόησης των εξωπλανητών, δηλαδή των πλανητών που βρίσκονται έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι βρισκόμαστε σε μία από τις πιο συναρπαστικές εποχές για την αστρονομία, καθώς διαθέτουμε πλέον τα εργαλεία για να ερευνήσουμε συνθήκες κατοικησιμότητας σε μακρινούς κόσμους.
Οι παρατηρήσεις του James Webb
Όπως εξήγησε ο Ryan MacDonald, συν-συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Astrophysical Journal Letters, ο Trappist-1e θεωρείται εδώ και χρόνια ένας από τους πιο ελπιδοφόρους εξωπλανήτες για την ανίχνευση ατμόσφαιρας και πιθανών βιολογικών ιχνών.
Με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου James Webb, που εκτοξεύτηκε το 2021 με αποστολή την κατανόηση της ιστορίας του σύμπαντος, οι επιστήμονες μελέτησαν τον τρόπο με τον οποίο το φως του άστρου του Trappist-1e μεταβάλλεται καθώς διαπερνά την πιθανή του ατμόσφαιρα. Έπειτα από έναν χρόνο διόρθωσης των δεδομένων ώστε να ληφθούν υπόψη οι παραμορφώσεις που προκαλούν τα μαγνητικά πεδία του άστρου, κατέληξαν ότι ο πλανήτης ίσως έχει ατμόσφαιρα που επιτρέπει την ύπαρξη νερού σε υγρή ή παγωμένη μορφή.
Ωστόσο, ο MacDonald τόνισε: «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι ο Trappist-1e είναι απλώς ένας γυμνός βράχος χωρίς ατμόσφαιρα». Η ομάδα αναμένει περισσότερες παρατηρήσεις από το Webb τα επόμενα χρόνια για να δοθεί μια πιο ξεκάθαρη εικόνα.
Η αναζήτηση για κατοικήσιμους κόσμους
Η ανίχνευση χιλιάδων εξωπλανητών έχει διευρύνει σημαντικά το κυνήγι για κατοικήσιμα περιβάλλοντα. Αν και οι γίγαντες όπως ο Δίας και ο Κρόνος δεν προσφέρουν τις σταθερές συνθήκες που χρειάζεται η ζωή, πλανήτες σαν τον Trappist-1e, με στερεή επιφάνεια και πιθανή ατμόσφαιρα, δίνουν αληθινές ελπίδες στους επιστήμονες.
Νωρίτερα φέτος, άλλη έρευνα προκάλεσε αίσθηση όταν εντοπίστηκαν πιθανά σημάδια βιολογικής δραστηριότητας στον πλανήτη K2-18b, που βρίσκεται 124 έτη φωτός μακριά. Αν και οι επιστήμονες δεν ανακοίνωσαν την ύπαρξη ζωής, εντόπισαν μόρια που ενδέχεται να συνδέονται με ζωντανούς οργανισμούς.
Οι προκλήσεις της επιστημονικής έρευνας
Ο Paul Rimmer, αστροχημικός στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, χαρακτήρισε τη μελέτη του Trappist-1e ιδιαίτερα σημαντική, επειδή εξετάζει την πιθανότητα ύπαρξης ατμόσφαιρας σε βραχώδεις πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από “ενεργά” άστρα. Το επόμενο βήμα, εφόσον επιβεβαιωθεί η παρουσία κατάλληλης ατμόσφαιρας, θα είναι η αναζήτηση «υπογραφών ζωής» — χημικών στοιχείων ή μορίων που μπορεί να δείχνουν βιολογική δραστηριότητα.
Ωστόσο, η διαδικασία αυτή είναι πολύπλοκη και οι τρέχουσες παρατηρήσεις δεν αρκούν για να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα. Όπως σημείωσε ο Rimmer: «Έχουμε λίγα δεδομένα για τους εξωπλανήτες και δεν μπορούμε να πάμε εκεί σύντομα για να δούμε αν υπάρχει ζωή».
Έτσι, οι επιστήμονες ίσως χρειαστεί να βγάλουν συμπεράσματα για ομάδες πλανητών συνολικά, παρά για μεμονωμένους κόσμους.
Με πληροφορίες από Financial Times