Ακόμα και μια φαινομενικά αθώα γρατζουνιά από γάτα μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, ειδικά αν η γάτα μεταφέρει βακτήρια ή αν η πληγή δεν καθαριστεί σωστά. Ας δούμε αναλυτικά τι μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια γρατζουνιά και πώς μπορούμε να προστατευτούμε.
Ποιες είναι οι συχνότερες επιπλοκές
Μια γατογρατζουνιά μπορεί να φαίνεται ασήμαντη, όμως υπάρχουν διάφορα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν, ανάλογα με την κατάσταση του ανοσοποιητικού σου και την καθαριότητα της πληγής.
Νόσος από γρατζουνιά γάτας (Bartonella henselae)
Η συγκεκριμένη λοίμωξη προκαλείται από το βακτήριο *Bartonella henselae*, που μεταδίδεται μέσω γρατζουνιάς ή δαγκώματος από μολυσμένη γάτα.
Συμπτώματα:
- Πρήξιμο των λεμφαδένων κοντά στην πληγή
- Ερυθρότητα και φλεγμονή στο σημείο της γρατζουνιάς
- Πυρετός, κόπωση, πονοκέφαλος
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα υποχωρούν χωρίς φαρμακευτική αγωγή, αλλά σε πιο σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται αντιβιοτική θεραπεία.
Τοπική μόλυνση
Όταν η πληγή δεν καθαριστεί επαρκώς, μπορεί να μολυνθεί από κοινά βακτήρια όπως ο σταφυλόκοκκος ή ο στρεπτόκοκκος.
Συμπτώματα:
- Ερυθρότητα και πρήξιμο
- Αίσθηση θερμότητας στο σημείο
- Πόνος και εμφάνιση πύου
- Πιθανός πυρετός αν η μόλυνση εξαπλωθεί
Αν και σπάνια, μια βαθιά γρατζουνιά μπορεί να προκαλέσει τετάνο – ιδιαίτερα αν το εμβόλιο είναι παλιό ή άγνωστης κατάστασης.
Συμπτώματα:
- Μυϊκές συσπάσεις
- Δυσκαμψία σε αυχένα ή γνάθο
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ίσως χρειαστεί αναμνηστική δόση του εμβολίου τετάνου.
Αλλεργική αντίδραση
Ορισμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν ήπια αλλεργική αντίδραση στην επαφή με το σάλιο ή τα νύχια της γάτας.
Συμπτώματα:
- Φαγούρα ή κοκκινίλα
- Τοπικό εξάνθημα
Τι είναι η νόσος από γρατζουνιά γάτας
Η λεγόμενη «νόσος εξ ονύχων γαλής» είναι μια λοίμωξη που μεταδίδεται κυρίως μέσω επαφής με μικρές ή αδέσποτες γάτες. Προσβάλλει πιο συχνά παιδιά και νεαρούς ενήλικες.
Μετάδοση της λοίμωξης
Η μόλυνση από το βακτήριο *Bartonella henselae* γίνεται:
- Μέσω γρατζουνιάς ή δαγκώματος από μολυσμένη γάτα
- Από γλείψιμο πληγής από τέτοια γάτα
Αν και οι ψύλλοι παίζουν ρόλο στη διάδοση του βακτηρίου ανάμεσα στις γάτες, δεν το μεταφέρουν στον άνθρωπο.
Πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα
Συνήθως 3 έως 10 ημέρες μετά την επαφή με το βακτήριο. Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Κοκκινίλα και πρήξιμο στο σημείο τραυματισμού
- Διογκωμένοι λεμφαδένες (ειδικά στον λαιμό, τη μασχάλη ή τη βουβωνική χώρα)
- Πυρετός, αίσθημα κόπωσης, πονοκέφαλος
Σπανιότερα, μπορεί να προκύψουν σοβαρές επιπλοκές, όπως:
- Φλεγμονή στον εγκέφαλο (εγκεφαλίτιδα)
- Μολύνσεις στα μάτια
- Λοίμωξη στην καρδιά (ενδοκαρδίτιδα) – κυρίως σε άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
Πώς γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία
Η νόσος διαγιγνώσκεται με αιματολογικές εξετάσεις που εντοπίζουν το βακτήριο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κατάσταση βελτιώνεται μόνη της μέσα σε μερικές εβδομάδες.
Ωστόσο, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις χορηγούνται αντιβιοτικά, όπως:
- Αζιθρομυκίνη
- Δοξυκυκλίνη
Αν σε γρατζουνίσει γάτα, ακολούθησε αμέσως τα εξής βήματα:
- Πλύνε καλά την πληγή με σαπούνι και νερό
- Απολύμανέ την με αντισηπτικό ή οξυζενέ
- Αν η πληγή είναι βαθιά ή αιμορραγεί, κάλυψέ την με αποστειρωμένη γάζα
- Παρατήρησε για σημάδια μόλυνσης (κοκκινίλα, πρήξιμο, πύον, πυρετός)
Αν εμφανιστούν έντονα συμπτώματα, απευθύνσου άμεσα σε γιατρό.
Συμβουλή: Αν έχεις εξασθενημένο ανοσοποιητικό (π.χ. λόγω HIV, διαβήτη, χημειοθεραπείας), φρόντισε να επικοινωνήσεις με γιατρό ακόμη και για ήπια συμπτώματα λοίμωξης.
Πώς να προφυλαχθείς
Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία. Μπορείς να περιορίσεις τον κίνδυνο ακολουθώντας μερικά απλά μέτρα:
- Μην παίζεις έντονα με γάτες που μπορεί να γρατζουνίσουν ή να δαγκώσουν
- Πλύνε τα χέρια σου μετά από κάθε επαφή με γάτα
- Αν σε γρατζουνίσει ή σε δαγκώσει, καθάρισε αμέσως την πληγή
- Φρόντισε η γάτα σου να αποπαρασιτώνεται τακτικά, ώστε να αποφεύγονται μολύνσεις από ψύλλους
Πότε να ανησυχήσεις
Αν και τις περισσότερες φορές η επαφή με γάτες είναι ακίνδυνη, μην αγνοήσεις τα παρακάτω:
- Συνεχιζόμενο πρήξιμο λεμφαδένων
- Πυρετός που δεν υποχωρεί
- Εξάνθημα ή πληγή που επιδεινώνεται
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η επίσκεψη στον γιατρό είναι απαραίτητη.