Η ογκώδης δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που έφτασε στη Βουλή, φέρνει στο προσκήνιο πιθανές ποινικές ευθύνες για πρώην υπουργούς και ανάβει φωτιές στο πολιτικό σκηνικό.
Προς διερεύνηση οι ευθύνες Βορίδη και Αυγενάκη
Με την επίσημη διαβίβαση της δικογραφίας την Τετάρτη 25 Ιουνίου 2025 στη Βουλή, ξεκίνησε και τυπικά η διαδικασία για τη διερεύνηση της υπόθεσης των παράνομων ευρωπαϊκών επιδοτήσεων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η κυβέρνηση μελετά προσεκτικά το υλικό, το οποίο περιλαμβάνει 3.000 σελίδες, προκειμένου να αποφασίσει αν θα κινηθεί προς την κατεύθυνση συγκρότησης Προανακριτικής Επιτροπής.
Το επίκεντρο είναι οι πρώην υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκης Βορίδης και Λευτέρης Αυγενάκης, για τους οποίους εξετάζεται αν υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις που να θεμελιώνουν ποινικές ευθύνες, πέραν των πολιτικών. Εφόσον δεν διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, υπάρχει το ενδεχόμενο σύστασης εξεταστικής επιτροπής που θα επεκτείνει την έρευνα και στις περιόδους διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Μια υπόθεση με ρίζες από τη δεκαετία του ’80
Η κυβέρνηση υποστηρίζει πως το πρόβλημα στον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι καινούργιο αλλά διαχρονικό. Κάνει λόγο για μια «πληγή» που ξεκινά από τη δεκαετία του ’80, και δεν αφορά μόνο τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, αλλά επεκτείνεται και στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με στοιχεία, τα πρόστιμα που έχει καταβάλει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση γι’ αυτή την υπόθεση ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, όπως προκύπτει από τις πρώτες πληροφορίες, αποδίδει στους Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη το αδίκημα της απιστίας, αν και δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί αν πρόκειται για πλημμέλημα ή κακούργημα.
Η θέση της κυβέρνησης και τα επόμενα βήματα
«Με τον γνώμονα της πλήρους διαφάνειας και σύμφωνα με την πάγια θέση της κυβέρνησης, η δικογραφία που διαβιβάσθηκε σήμερα στη Βουλή ως προς τη διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών σε σχέση με την υπό εξέλιξη έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, θα μελετηθεί ενδελεχώς προς περαιτέρω αξιολόγηση.
Απόλυτη προτεραιότητα του πρωθυπουργού ήταν και είναι η πλήρης εξυγίανση των διαχρονικών παθογενειών στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ» δήλωσαν κυβερνητικές πηγές.
Οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν ότι από το 2024, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει τεθεί υπό επιτήρηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την καθιέρωση συγκεκριμένου σχεδίου δράσης για να διασφαλιστεί η διαφάνεια στις αγροτικές πληρωμές.
Ταυτόχρονα, έχει ξεκινήσει η διαδικασία κατάργησης του ΟΠΕΚΕΠΕ και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων πληρωμών και ελέγχου στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές: «Η ανεξαρτησία και οι σημαντικές επιτυχίες της ΑΑΔΕ διασφαλίζουν την αναμόρφωση του συστήματος αγροτικών ενισχύσεων και πληρωμών υπέρ του πρωτογενούς τομέα και της χώρας».
Ο ρόλος των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων
Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μπήκε σε βάθος όταν δόθηκε άρση τηλεφωνικού απορρήτου και ξεκίνησαν οι νόμιμες επισυνδέσεις σε βάρος υψηλόβαθμων στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η αφορμή δόθηκε από τον πρώην πρόεδρο του Οργανισμού, Γρηγόρη Βάρρα (θητεία 2019-2020), που είχε ζητήσει τον έλεγχο 3.480 ύποπτων ΑΦΜ.
Το 2021 και 2022 ακολούθησαν καταγγελίες από υπαλλήλους στην υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων, με σοβαρές αναφορές για εμπλοκή υψηλόβαθμων στελεχών σε σκάνδαλα διαφθοράς, σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες.
Ένα σκάνδαλο με δομή και «καθοδήγηση»
Όπως μεταδίδει το newsit.gr, η δικογραφία αποτυπώνει ένα οργανωμένο σχέδιο κατασπατάλησης των ευρωπαϊκών πόρων, μέσα από τεχνικούς συμβούλους, ιδιώτες και στελέχη του κρατικού μηχανισμού, με σαφή καθοδήγηση.
Καταγράφονται τηλεφωνικές συνομιλίες ανάμεσα σε ιδιώτες, τοπικούς παράγοντες και κρατικούς λειτουργούς, που σύμφωνα με την Εισαγγελία τεκμηριώνουν «δόλιες συναλλαγές» και παράνομη παροχή επιδοτήσεων, κατά παράβαση των ευρωπαϊκών κανόνων.
Σημαντική είναι και η πληροφορία ότι σε αυτές τις καταγραφές φέρονται να εμπλέκονται και βουλευτές – όχι μόνο της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και ένας από το ΠΑΣΟΚ και ένας από τον ΣΥΡΙΖΑ – οι οποίοι φέρεται να ζητούσαν ρουσφέτια για πελατειακούς λόγους.
Τι αναζητούν τα κόμματα και ποια στάση κρατούν
Οι βουλευτές έχουν πλέον πρόσβαση στην ογκώδη δικογραφία και θα μπορούν να τη μελετήσουν για όσο διάστημα απαιτηθεί. Οι πολιτικές δυνάμεις επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους κυρίως στο αν οι Μάκης Βορίδης και Λευτέρης Αυγενάκης προχώρησαν ή όχι στην κατάργηση της λεγόμενης «τεχνητής λύσης». Πρόκειται για μια πρακτική κατά την οποία οποιοσδήποτε μπορούσε να δηλώσει εκτάσεις ή ζώα που δεν κατείχε, προκειμένου να λάβει επιδοτήσεις.
Παράλληλα, διερευνάται από την ελληνική Δικαιοσύνη αν οι παράνομες επιδοτήσεις συνδέονταν απλώς με ρουσφέτια ή αν υπήρχαν και χρηματικές συναλλαγές σε οποιοδήποτε επίπεδο.
Ήδη το ΠΑΣΟΚ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα καταθέσει πρόταση για τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής, ενώ κι άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν δηλώσει ότι θα στηρίξουν μια τέτοια πρωτοβουλία.