Οι αστραπιαίες αποφάσεις στη ΜΕΘ, η απόλυτη εμπιστοσύνη μεταξύ γιατρών και νοσηλευτών, οι μέρες που επαναλαμβάνονται, ο άγνωστος κορονοϊός κι η πολύτιμη στιγμή της επανόδου.
Οι εικόνες συγκλονιστικές. Γιατροί και νοσηλευτές περιγράφουν στο News4Health, τις ημέρες σε μια από τις ΜΕΘ Covid-19 του «Σωτηρία».
Το Νοσοκομείο «Σωτηρία» ήταν εξ αρχής στην πρώτη γραμμή μάχης έναντι του νέου κορονοϊού. Δέχθηκε τα πρώτα ύποπτα περιστατικά και σταδιακά έγινε νοσοκομείο αναφοράς, νοσηλεύοντας περίπου το ¼ των ασθενών από Covid-19 στη χώρα, σε 9 κλινικές και 3 ΜΕΘ. Το News4Health βρέθηκε στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του Κέντρου Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, η οποία έχει νοσηλεύσει, μαζί με τη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) συνολικά 20 ασθενείς.
H πνευμονολόγος- εντατικολόγος Σοφία Πουρίκη ήρθε εκτάκτως στο « Σωτηρία» πριν από δύο εβδομάδες αφήνοντας την βάση της στο νοσοκομείο της Κορίνθου για να συνδράμει εδώ. Την πετύχαμε έξω από την ΜΕΘ να ψεκάζει σχολαστικά τα παπούτσια της και να αφαιρεί την μάσκα από το πρόσωπό της σχεδόν με κινήσεις ταχυδακτυλουργού. Όπως θα μας εξηγούσε αργότερα, η παραπάνω διαδικασία είναι ένα εντελώς νέο και νευραλγικό κομμάτι στην καθημερινότητα του υγειονομικού προσωπικού. Για να ντυθεί ένας γιατρός χρειάζεται ένα τέταρτο αλλά για να απορρίψει ρούχα και λοιπά σύνεργα χρειάζεται το διπλάσιο χρόνο.
Με την έξοδο της από την ΜΕΘ, η Σοφία ήθελε να βγει για λίγο έξω, στον ήλιο. «Όταν ήρθα στο Σωτηρία βρήκα μια μονάδα ‘στο κόκκινο’, γεμάτη από νοσηλευόμενους και με έντονη ανάγκη για προσωπικό. Σιγά σιγά άρχισε να στρώνει η κατάσταση. Στην καλή εικόνα συνετέλεσαν τα μέτρα που πήραν οι ιθύνοντες αλλά σε μεγάλο βαθμό η προσπάθεια όλων εσάς εκεί έξω, η πολύτιμη κοινωνική απομόνωση. Εμείς με τη σειρά μας, δουλεύουμε πάνω από τις δυνάμεις μας αλλά αντέχουμε. Θέλουμε το αποτέλεσμα. Αυτό μετράει μόνο».
«Η στιγμή της επανόδου είναι η πιο σημαντική»
Και ποιο είναι το πρωτόγνωρο κομμάτι του Covid-19 ακόμα και για μια έμπειρη εντατικολόγο; Η Σοφία λέει με απόλυτη σιγουριά πως είναι ο όγκος των κρουσμάτων, οι τόσοι πολλοί σε τόσο λίγο χρόνο αλλά κι η βαρύτητα της κατάστασης. «Πρέπει να παίρνουμε αποφάσεις σε αστραπιαίο χρόνο» λέει η ίδια χαρακτηριστικά.
Έπειτα, είναι κι η ζωή έξω από το νοσοκομείο. H Σοφία έχει δύο παιδιά, 9 και 7 χρονών αντίστοιχα. Ο σύζυγος της είναι και ο ίδιος γιατρός, καρδιολόγος στο νοσοκομείο της Θήβας. « Τα παιδιά μας τα έχουν οι γονείς μου. Μας λείπουν τα παιδάκια μας, αλλά είναι ο μόνος τρόπος που έχουμε για να τηρήσουμε την κοινωνική απομόνωση και να τα προφυλάξουμε» μας λέει.
Όσο για την πιο σημαντική στιγμή, αυτή που μένει….. «είναι αυτή που οι ασθενείς ξυπνάνε, που ρωτάνε : η οικογένεια μου; Όλα καλά; Τότε που τους λέμε: μην ανησυχείς, όλα είναι καλά, τα δύσκολα έχουν περάσει». Κι είναι φυσικά κι η διαχείριση του άγχους των συγγενών οι οποίοι τηλεφωνούν καθημερινά, μες στην αγωνία. Όπως εξηγεί, είναι κι αυτή μια νέα αποστολή των γιατρών αυτές τις ημέρες. Το ιατρικό και παρά-ιατρικό προσωπικό είναι όλοι ένα σώμα- μια ψυχή, με απόλυτη συνεργασία κι εμπιστοσύνη ανάμεσά τους, δεν αμελεί να υπογραμμίσει.
Όσο για τον αν φοβάται, η Σοφία λέει με ειλικρίνεια: « Όταν είσαι έξω από το νοσοκομείο η κατάσταση εδώ μέσα σε φοβίζει, όταν μπαίνεις μέσα το ξεχνάς, ο φόβος ως δια μαγείας εξαφανίζεται». Για την ίδια η δοκιμασία αυτή μας ωφέλησε και σε ατομικό επίπεδο, γιατί όπως είπε «ξαναγίναμε άνθρωποι. Εκτιμάμε πια περισσότερο αυτό που με τον κορονοϊό ονομάστηκε… ‘κοινωνικές επαφές’ ».
«Κανείς μας εδώ δεν μπορεί να κοιμηθεί ολόκληρο το βράδυ»
«Το πρώτο περιστατικό το πήραμε 14 Μαρτίου. Όταν ξεκινήσαμε, φανταζόμασταν ότι θα δεχόμαστε ασθενείς τρίτης ηλικίας που έχουν υποκείμενα νοσήματα, κι ήρθε αμέσως η πραγματικότητα και μας διέψευσε» μας λέει λίγο αργότερα η Φωτεινή Αντωνιάδη, προϊσταμένη του τμήματος των νοσηλευτών στην ΜΕΘ και προσθέτει: «οι ασθενείς που νοσηλεύονται αυτή τη στιγμή στην ΜΕΘ είναι στην πλειονότητα 40 και 50 ετών».
Τώρα πια βέβαια οι νοσηλευτές έχουν εξοικειωθεί λίγο πολύ με όλα: τα πρακτικά ζητήματα, τις επιπλοκές, τον μεγάλο όγκο δουλειάς. Παρ’ όλα αυτά όπως μας λέει κι η Αλεξία Μαρία, αναπληρώτρια διευθύντρια νοσηλεύτρια στην ίδια ΜΕΘ, «κανείς μας δεν κοιμάται τα βράδια, τουλάχιστον όχι ολόκληρο το βράδυ. Αυτό είναι το κοινό θέμα συζήτησης».«Ξυπνάω στις 3 ή στις 4 πρωί και δεν μπορώ να κοιμηθώ μέχρι να έρθω στο νοσοκομείο», μας λέει η κ. Μαρία, με την κ. Αντωνιάδη να συμφωνεί. «Είναι το στρες που παραμένει υψηλό, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε τις ώρες της δουλειάς», συμπεραίνουν από κοινού.
Ο χρόνος στις ΜΕΘ αποδεικνύεται σχετικός. Όλα γίνονται γρήγορα όταν υπάρχει ανάγκη, όταν όλοι σπεύδουν να φροντίσουν έναν ασθενή. Οι μέρες εναλλάσσονται με ταχύτητα, αλλά την ίδια στιγμή μοιάζουν να επαναλαμβάνονται. «Σαν να είναι η ίδια μέρα, “Η μέρα της μαρμότας”» αναφέρει χαμογελώντας η κ. Αντωνίου.
Οι δύο νοσηλεύτριες μας εξηγούν πως το διάστημα που έβλεπαν πόσο μη διαχειρίσιμη ήταν η κατάσταση στην Ιταλία ήταν τρομοκρατημένες. « Στην αρχή είπαμε ‘Παναγία μου πως θα τα βγάλουμε πέρα;’. Στη χώρα μας όμως, εμπειρικά και μόνο αν το δούμε, η κατάσταση είναι απόλυτα διαχειρίσιμη. Η δουλειά μας έχει αντίκρισμα- οι άρρωστοι πάνε καλά ακόμα όταν αντιμετωπίζουν αυτοάνοσα νοσήματα».
Όσο για τους δικούς τους φόβους, όπως μας λένε αυτό που αντιμετωπίζουν είναι αυτό για το οποίο έχουν εκπαιδευτεί. Έχουν άλλωστε σημαντική εμπειρία. Το Νοσοκομείο «Σωτηρία», διαχρονικά έχει κληθεί να μπει στην πρώτη γραμμή στη διαχείριση ασθενών με λοιμώδη νοσήματα. Έχει συνδέσει το όνομα του με τη φυματίωση, έχει δεχθεί περιστατικά MERS, το έμπειρο προσωπικό έχει διαχειριστεί ασθενείς με HIV ή ηπατίτιδα. Οπότε και σε αυτή την πανδημία, με με έναν άγνωστο ιό, εμπειρία και γνώσεις, ήταν τα πολύτιμα «εφόδια».
«Δεν αντιμετωπίζουμε τους ασθενείς μας σαν μελλοθάνατους. Αντιθέτως, έχουμε την ελπίδα ότι οι περισσότεροι από αυτούς θα θεραπευτούν και θα φύγουν», μας λένε ενώ κλείνει η σύντομη συνέντευξη.
«Όταν ξεκίνησε η επιδημία δεν ξέραμε τι θα συναντήσουμε»
«Η εντατική θεραπεία έχει και τα άσχημα, έχει απογοητεύσεις. Φτάνεις στο σημείο να εξοικειώνεσαι με δύσκολες καταστάσεις, ακόμη και με το θάνατο. Δύσκολο αυτό, δύσκολο, άσχημο», μας περιγράφει με μια ηρεμία στη φωνή ο Ιωάννης Νικολόπουλος Πνευμονολόγος Εντατικολόγος και Προϊστάμενος Διευθυντής των ΜΕΘ και ΜΑΦ του Κέντρου Αναπνευστικής Ανεπάρκειας. Λίγα λεπτά πριν είχε βγει από την ΜΕΘ, για να βγάλει την ειδική στολή χρειάστηκε τουλάχιστον 30 λεπτά και προσεχτικές, αν και πλέον μάλλον αυτόματες, κινήσεις.
Συνομιλώντας μαζί του στο γραφείο του δίπλα από την είσοδο της ΜΕΘ, αναρωτηθήκαμε όπως μπορεί να νιώθει ένας εντατικολόγος με μακρά εμπειρία. «Δε φτάνεις ποτέ να εξοικειώνεσαι με το θάνατο σε νέες ηλικίες ή με τον απρόσμενο θάνατο. Είναι μερικά πράγματα που δε συνηθίζονται, η αλήθεια είναι», μας ξεκαθαρίζει.
Από τους 20 ασθενείς που έχουν νοσηλευτεί στις μονάδες δυστυχώς απεβίωσαν 6. Οι περισσότεροι από αυτούς, όμως, με ήδη βεβαρημένη υγεία, με άλλα χρόνια νοσήματα, τα οποία συνέβαλαν στην άσχημη εξέλιξή τους.
«Αλλά, έχουμε και τα ευχάριστα στη δουλειά μας γιατί από αυτούς τους 20 έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα και έχουν εξέλθει από τη ΜΕΘ 7, με πολύ καλές προϋποθέσεις να έχουν και τελική έκβαση καλή, να καταφέρουν δηλαδή να πάνε σπίτι τους. Αυτοί οι 7, έχουν εξέλθει της εντατικής, έχουν πάει σε κλινικές και μάλιστα από αυτούς τους 7, ένας 43χρονος εχθές πήγε και στο σπίτι του», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Με αυτή τη νόσο και ιδίως της βαριάς μορφής της, που έρχεται ΜΕΘ, όταν ξεκίνησε δεν ξέραμε τι θα συναντήσουμε. Είναι μια νέα νόσος, έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που την ξεχωρίζουν. Αν και έχει και πολλά κοινά με άλλες που γνωρίζουμε, δεν παύει να έχει άγνωστες πλευρές τις οποίες τις μάθαμε σιγά σιγά και εμπειρικά, όπως η πολύ υψηλή μολυσματικότητα. Και μόνο ότι μπορεί να μεταδίδεται από ασθενή που δεν έχει συμπτώματα, δηλαδή αυτό είναι κάτι πρωτοφανές», τόνισε ο κ. Νικολόπουλος.
Η ταχύτητα των κινήσεων, η εγρήγορση στη λήψη αποφάσεων και η ετοιμότητα επανέρχονται και σε όσα μας περιγράφει ο κ. Νικολόπουλος.
«Μεταδοτικότητα και βαρύτητα επιβάλουν να υπάρχει μέσα στην εντατική και από το ιατρικό και από το νοσηλευτικό προσωπικό μια συνεχής εγρήγορση. Μη σας πω, μια συνεχής παρουσία κοντά στον άρρωστο, ώστε να προλάβεις συμβάματα ή αν δεν μπορείς να τα αποφύγεις να αντιμετωπιστούν γρήγορα για να έχει καλή έκβαση ο άρρωστος. Δεν είναι ο άρρωστος που μπορεί να περιμένει πότε θα βγούνε πολλές εξετάσεις, πότε θα είναι έτοιμος ο γιατρός, πότε θα είναι έτοιμος ο νοσηλευτής. Πρέπει να είναι παρόντες εκείνη τη στιγμή γιατί απαιτείται πολύ συχνά άμεση παρέμβαση, αλλιώς μπορεί να χαθεί, μπορεί να χαθεί εύκολα», μας ανέφερε χαρακτηριστικά.
Βίντεο του news4heath μέσα από το Σωτηρία:
