Σείονται οι Κυκλάδες: Τι λένε οι σεισμολόγοι και το σενάριο αφύπνισης του ηφαιστείου στη Σαντορίνη
Η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες συνεχίζεται αδιάκοπα, με εκατοντάδες δονήσεις να καταγράφονται καθημερινά. Οι επιστήμονες, μετά από σεισμούς που ξεπέρασαν τα 5 Ρίχτερ, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ακόμα μεγαλύτερης δόνησης, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθούν στενά την ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Σαντορίνη.
Πάνω από 100 σεισμικές δονήσεις την ημέρα
Η σεισμική ακολουθία που πλήττει τη Σαντορίνη και τα γύρω νησιά προκαλεί ανησυχία, αλλά οι ειδικοί τονίζουν ότι δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την ασφάλεια των κατοίκων. Η καθημερινή καταγραφή περισσότερων από 100 δονήσεων επιβεβαιώνει τη συνεχιζόμενη δραστηριότητα στην περιοχή.
Τα ξημερώματα, ένας σεισμός μεγέθους 5 Ρίχτερ ξύπνησε την Αμοργό και τη Σαντορίνη, ενώ ακολούθησε ένας «χορός» δονήσεων, με μεγέθη από 4 έως 4,9 Ρίχτερ, που προκάλεσαν και μια μικρή κατολίσθηση.
«Είναι κάτι το οποίο κρατάει εβδομάδες συνήθως, σε κάποιες περιπτώσεις και μήνες, περισσότερους καμιά φορά και από δύο και τρεις μήνες. Η ακολουθία που μας απασχολεί είναι σεισμική ακολουθία που είναι στην Άνυδρο» τόνισε ο καθηγητής Σεισμολογίας Κώστας Παπαζάχος.
Μείωση στη συχνότητα των σεισμών, αλλά όχι στη δυναμική τους
Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, η σεισμική δραστηριότητα έχει περάσει στη δεύτερη φάση της, όπου οι δονήσεις είναι πιο αραιές. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι τα μεγέθη τους μειώνονται.
«Εμφανίζει πιο χαμηλούς ρυθμούς. Τις τελευταίες ημέρες μετά την Παρασκευή είχαμε πολύ πιο ήπια σεισμικότητα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα μεγέθη είναι μικρότερα, ως σμηνοσειρά διατηρεί τα μέγιστα μεγέθη στο 5.3-5.2» σημείωσε ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης.
Σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες: Υπάρχει κίνδυνος για μεγάλο σεισμό;
Η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες παρουσιάζει έντονη κινητικότητα, με τα επίκεντρα των δονήσεων να μετατοπίζονται διαρκώς. Αρχικά, οι σεισμοί σημειώνονταν κοντά στη Σαντορίνη, στη συνέχεια μετακινήθηκαν προς την Αμοργό και πλέον επιστρέφουν νοτιοανατολικά, ακολουθώντας το ίδιο ρήγμα.
Η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί στενά την κατάσταση, προσπαθώντας να κατανοήσει αν αυτή η σεισμική ακολουθία ενδέχεται να οδηγήσει σε έναν μεγαλύτερο σεισμό.
Προηγμένη παρακολούθηση των σεισμών
Η εγκατάσταση νέων σεισμογράφων έχει επιτρέψει στους επιστήμονες να λαμβάνουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, τα οποία αναλύονται από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.
Ο κ. Καραστάθης επισημαίνει: «Παρακολουθούμε με μεγαλύτερη ακρίβεια αν υπάρχει μετατόπιση των επικέντρων. Αυτό που μας απασχολεί είναι να μην ξεφύγει η σεισμικότητα από το συγκεκριμένο ρήγμα που έχει ήδη σπάσει. Δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενο ενός μεγαλύτερου σεισμού.»
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωλογίας, Δημήτρη Παπανικολάου, υπάρχει πιθανότητα η ενέργεια που εκλύεται στην περιοχή να επηρεάσει το μεγάλο ρήγμα της Ανύδρου, το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμό μεγέθους 6 Ρίχτερ.
Περιοχές με διαφοροποιημένο κίνδυνο
Οι επιστήμονες εξετάζουν διαφορετικά σενάρια για τις πιθανές συνέπειες ενός ισχυρού σεισμού.
Ο κ. Παπαζάχος αναφέρει: «Ακόμα κι αν ενεργοποιηθεί το μεγάλο τμήμα του ρήγματος, τα μοντέλα δείχνουν ότι η Σαντορίνη, η Ίος, η Ανάφη και η Αμοργός θα έχουν σχετικά περιορισμένες επιπτώσεις.»
Στη Σαντορίνη, οι ειδικοί έχουν χαρτογραφήσει τρεις ζώνες διαβαθμισμένου κινδύνου.
Ο κ. Παπανικολάου εξηγεί: «Το νότιο τμήμα του νησιού, που βασίζεται σε ένα συμπαγές αλπικό υπόβαθρο, θα επηρεαστεί λιγότερο. Αντίθετα, το βόρειο κομμάτι, από τα Φηρά μέχρι την Οία, αναμένεται να υποστεί ισχυρότερες δονήσεις.»
Η κατάσταση στις Κυκλάδες απαιτεί συνεχή παρακολούθηση, καθώς τα σενάρια εξελίσσονται διαρκώς. Οι επιστήμονες παραμένουν σε εγρήγορση για να κατανοήσουν καλύτερα τις πιθανές εξελίξεις και να ενημερώσουν το κοινό για τυχόν προληπτικά μέτρα.
Το ηφαίστειο της Σαντορίνης και η αλήθεια πίσω από τις φήμες
Τον τελευταίο καιρό, διάφορες πληροφορίες κυκλοφορούν για το ηφαίστειο της Σαντορίνης και το γειτονικό Κολούμπο, δημιουργώντας ερωτήματα σχετικά με το εάν βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα ηφαιστειακή δραστηριότητα. Οι ειδικοί, ωστόσο, είναι κατηγορηματικοί: δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας.
Τι λένε οι επιστήμονες
Παρά τις αναφορές σε μετακινήσεις μάγματος σε βάθος 5 χιλιομέτρων, οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν ότι αυτό δεν αποτελεί ένδειξη επικείμενης έκρηξης. Ο καθηγητής Γεωλογίας, Ευθύμης Παπανικολάου, ξεκαθαρίζει:
«Το ηφαίστειο της Σαντορίνης, αλλά και του Κολούμπο, δεν παρουσιάζουν αυτή τη στιγμή δραστηριότητα που να υποδηλώνει διέγερση.»
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο σεισμολόγος Κώστας Παπαζάχος δηλώνει:
«Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ηφαιστειακής δραστηριοποίησης του Κολούμπο που να μας ανησυχεί.»
Επιπλέον, ο ηφαιστειολόγος Γιώργος Βουγιουκαλάκης καθησυχάζει, λέγοντας:
«Δεν υπάρχει απολύτως κανένας κίνδυνος. Ακόμα κι αν υπήρχε διέγερση, θα μπορούσε να διαχειριστεί χωρίς προβλήματα για τους ανθρώπους ή την οικονομία του νησιού.»
Η αργή πορεία της φυσικής διεργασίας
Αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια πότε θα ολοκληρωθεί η παρούσα φάση της ηφαιστειακής δραστηριότητας, οι ειδικοί τονίζουν ότι μπορεί να χρειαστεί ακόμη και μέχρι το Πάσχα για να εκτονωθεί πλήρως. Πρόκειται για μια διαδικασία που εξελίσσεται αργά και απαιτεί υπομονή, ψυχραιμία και προσήλωση στους κανόνες ασφαλείας.
Η μετατόπιση της Καλντέρας
Ο Θανάσης Γκανάς, διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, αναφέρθηκε στις αλλαγές που καταγράφονται στην Καλντέρα:
«Έχουμε καταγράψει ανύψωση της Καλντέρας έως και 4 εκατοστά από τον Αύγουστο του 2024 μέχρι σήμερα. Παράλληλα, παρατηρήσαμε οριζόντιες μετακινήσεις της προς τα ανατολικά κατά περίπου 6 εκατοστά. Αυτές οι αλλαγές σχετίζονται με τη διέγερση, αλλά δεν θεωρούνται ανησυχητικές. Έχουμε δει παρόμοια φαινόμενα το 2011-2012, χωρίς να οδηγήσουν σε έκρηξη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να παρακολουθούμε προσεκτικά την εξέλιξη της κατάστασης.»
Οι επιστήμονες συνεχίζουν να παρακολουθούν την περιοχή, παρέχοντας συνεχή ενημέρωση. Για την ώρα, η κατάσταση δεν εμπνέει ανησυχία, αλλά επιβάλλεται η προσοχή και η τήρηση των προληπτικών μέτρων.
Περισσότεροι από 100 σεισμοί καταγράφηκαν στις 11 Φεβρουαρίου στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού
Συνεχίζει να καταγράφει τη σεισμική δραστηριότητα στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού, το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του εργαστηρίου (χωρίς χρήση μεθόδων μηχανικής μάθησης), κατά την 11η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί πάνω από 100 σεισμοί, εκ των οποίων 16 με μεγέθη M≥4.0 και 4 με Μ≥4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός σημειώθηκε στις 09:17:20 τοπική ώρα και είχε μέγεθος 4.8.
Σύμφωνα με τη σημερινή ανακοίνωση της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ, από την έναρξη της σεισμικής δραστηριότητας στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου έως και τις 10 Φεβρουαρίου 2025, το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά, με αυστηρά κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων, περισσότερους από 15.300 σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης, εκ των οποίων άνω των 13.200 με μεγέθη Μ³1.0.
Στις 10 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1.200 σεισμοί, με ~240 να έχουν μέγεθος Μ³2.5, 13 σεισμούς με Μ³4.0, και 4 σεισμούς με Μ³4.5, με τον μεγαλύτερο σεισμό να έχει μέγεθος 5.2.
Σημειώνεται επίσης ότι νωρίς το πρωί σήμερα, Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου (03:14:55 τοπική ώρα) εκδηλώθηκε νέος σεισμός μεγέθους 5.0 με χειρακτική λύση επικέντρου περίπου 5,5 km νοτιοδυτικά της νησίδας Ανύδρου. Σε σχέση με τις 9 Φεβρουαρίου, τα αποτελέσματα για την 10η Φεβρουαρίου δείχνουν μετανάστευση της σεισμικότητας προς τα βορειοανατολικά, ενδεχόμενα σε διαφορετικό τμήμα ρήγματος, με επίκεντρα ανατολικά από την Άνυδρο, ενώ οι μεγαλύτεροι σεισμοί εκδηλώθηκαν βόρεια από την Άνυδρο.
Όπως μετέδωσε ο Κώστας Νούσης από τη Σαντορίνη: «στις 3 τα ξημερώματα είχαμε μία ισχυρή δόνηση της τάξεως των 5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ και το πρωϊ είχαμε σεισμικές δονήσεις ειδικά για μία ώρα από τις 10:30 μέχρι τις 11:30 άνω των τεσσάρων βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ με μεγαλύτερο τα 4,9. Είναι μία περίοδος πολύ ψυχοφθόρα για τους κατοίκους και το υπουργείο Οικογένειας έρχεται με συγκεκριμένες δράσεις να υποστηρίξει παιδιά και οικογένειες.
Στο πλαίσιο αυτό βρίσκεται στο νησί και η αρμόδια υπουργός Σοφία Ζαχαράκη, η οποία έχει συνάντηση με τον δήμαρχο του νησιού. Μαζί της και συγκεκριμένη Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων του ΕΚΠΑ. Οι δράσεις αυτές, οι οποίες ξεκίνησαν σήμερα και θα κρατήσουν για τουλάχιστον ένα μήνα, περιλαμβάνουν εβδομαδιαίες συνεδρίες, δίνοντας στα παιδιά και τους φροντιστές τους την δυνατότητα να διαχειριστούν αυτή την πρόκληση που περνάνε».
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύσσεται ο Δήμος Αμοργού με απόφαση του ΓΓ Πολιτικής Προστασίας
Ο ΓΓ Πολιτικής Προστασίας με απόφασή του προχώρησε στην κήρυξη σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Αμοργού της Περιφερειακής Ενότητας Νάξου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τη σεισμική δραστηριότητα που εκδηλώνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα στην παραπάνω περιοχή.
Από τις 2 Φεβρουαρίου μέχρι και σήμερα έχουν φτάσει στο νησί κλιμάκια της Πυροσβεστικής, τμήματα της ΕΜΑΚ, ομάδα της ΕΜΟΔΕ, διασώστες του ΕΚΑΒ με ασθενοφόρο, εθελοντές διασώστες και κοινωνικοί λειτουργοί του Ερυθρού Σταυρού και τέλος ιατρικό προσωπικό. Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει αποστείλει εξοπλισμό έτσι ώστε να υπάρχει ρευματοδότησης στο νησί σε περίπτωση ανάγκης αλλά και συνεργείο για την αποκατάσταση και συντήρηση.