Η υπεραπόδοση του φετινού προϋπολογισμού δίνει ισχυρό πλεονέκτημα στην κυβέρνηση, ενισχύοντας τα σενάρια για κατάργηση ή μεγάλη μείωση του ΕΝΦΙΑ από το 2026. Το οικονομικό επιτελείο ξεκινά τη μάχη για το 2025 από θέση ισχύος, έχοντας στη διάθεσή του σημαντικό δημοσιονομικό χώρο.
ισχυρό πλεόνασμα και πρόσθετο «μαξιλάρι»
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να φτάσει το 3% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας κατά 0,6 μονάδες τον στόχο του 2,4% που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2025-2028. Αυτό σημαίνει πως δημιουργείται ένα πρόσθετο «μαξιλάρι» άνω του 1 δισ. ευρώ, προσφέροντας στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να προχωρήσει σε νέες φοροελαφρύνσεις και παροχές.
Αρμόδιες πηγές τονίζουν ότι με αυτά τα δεδομένα η χώρα έχει περιθώριο να ξεπεράσει το «ατσάλινο πλαφόν» του 3,6% στις πρωτογενείς δαπάνες, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δημοσιονομική σταθερότητα. Αντίστοιχη υπεραπόδοση είχε σημειωθεί και το 2024, όταν, σύμφωνα με τη Eurostat, καταγράφηκε πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% έναντι στόχου 2,5%, δίνοντας στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να εφαρμόσει μόνιμα μέτρα στήριξης σε συνταξιούχους και ενοικιαστές.
το νέο πακέτο μέτρων που προετοιμάζεται
Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι το νέο πακέτο μέτρων που θα παρουσιάσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ θα είναι μεγαλύτερο από το περσινό. Οι βασικές προτάσεις περιλαμβάνουν μειώσεις φορολογικών συντελεστών, κυρίως για τη μεσαία τάξη, αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης και πιθανή μείωση ή ακόμα και κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, ενός φόρου που αποφέρει κάθε χρόνο περίπου 2,3 δισ. ευρώ.
Εναλλακτικά, εάν δεν προχωρήσει η πλήρης κατάργηση, εξετάζονται ουσιαστικές παρεμβάσεις στους συντελεστές και την κλίμακα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, που θα μειώσουν σημαντικά το βάρος για τους ιδιοκτήτες με χαμηλή και μεσαία ακίνητη περιουσία.
πιθανά σενάρια ελάφρυνσης στον ΕΝΦΙΑ
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι βρίσκονται δύο βασικές προτάσεις:
Αύξηση της έκπτωσης στον φόρο έως 10% για περιουσίες μέχρι 250.000 ευρώ (σήμερα η έκπτωση είναι 30% για περιουσίες έως 100.000 ευρώ, 25% για 100.000-150.000 ευρώ και 20% για 150.000-250.000 ευρώ).
Μείωση του βασικού φόρου για ιδιοκτησίες που βρίσκονται σε ζώνες με τιμές 1.500-2.000 ευρώ ανά τ.μ.
Οι αλλαγές αποσκοπούν στην ανακούφιση εκατοντάδων χιλιάδων ιδιοκτητών που έχουν επιβαρυνθεί ιδιαίτερα μετά την τελευταία αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών.
οι δημοσιονομικές αντοχές και τα ανοιχτά μέτωπα
Η συνολική αξία των ακινήτων 6.164.976 φορολογουμένων ανέρχεται σε περίπου 770 δισ. ευρώ, με τον ΕΝΦΙΑ για το 2025 να υπολογίζεται στα 2,3 δισ. ευρώ. Λόγω της σημασίας του ποσού για τον προϋπολογισμό, κάθε αλλαγή στον ΕΝΦΙΑ εξαρτάται από τις αντοχές του κρατικού προϋπολογισμού και τους περιορισμούς που θέτει το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκονται και άλλα μέτρα όπως η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς για παλιούς συνταξιούχους και αλλαγές στις φορολογικές κλίμακες, όπως έχει αναφέρει αναλυτικά η «Απογευματινή». Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν στις αρχές Σεπτεμβρίου, ανάλογα με τα δεδομένα για τον δημοσιονομικό χώρο.
Καθοριστικό ρόλο θα παίξουν τόσο η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού όσο και οι ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις για τη ρήτρα διαφυγής στις αμυντικές δαπάνες, από τις οποίες η Ελλάδα επιδιώκει να εξαιρεθούν κονδύλια όπως τα 900 εκατ. ευρώ για την παραλαβή φρεγατών Belharra.
θετικά μηνύματα από τα πρώτα στοιχεία του 2025
Τα πρώτα δημοσιονομικά στοιχεία ενισχύουν την αισιοδοξία της κυβέρνησης. Στο πρώτο τρίμηνο του έτους, το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 4,5 δισ. ευρώ, πενταπλάσιο του στόχου των 616 εκατ. ευρώ, χάρη:
στην καλύτερη φορολογική συμμόρφωση,
στη γενική αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας,
και στις υψηλές τιμές προϊόντων και υπηρεσιών που εκτόξευσαν τις εισπράξεις από τον ΦΠΑ.
Τα φορολογικά έσοδα του πρώτου τριμήνου ξεπέρασαν τον στόχο κατά 1,8 δισ. ευρώ, φτάνοντας τα 16,9 δισ. ευρώ. Η δυναμική αυτή συνεχίστηκε και τον Απρίλιο, ενισχυμένη από την αυξημένη κατανάλωση λόγω του Πάσχα και την εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών. Για τον μήνα Απρίλιο, ο στόχος για τα έσοδα έχει τεθεί στα 5,6 δισ. ευρώ, ποσό που εκτιμάται πως θα υπερκαλυφθεί.
ρεαλιστικοί στόχοι για το 2025
Η αισιοδοξία παραμένει και για τους επόμενους μήνες. Ο στόχος για 30 δισ. ευρώ σε φορολογικά έσοδα το πρώτο εξάμηνο του 2024 θεωρείται πλέον εφικτός και πιθανό να ξεπεραστεί. Αν δεν υπάρξουν σοβαρές διεθνείς ανατροπές, όπως κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου της Ουάσινγκτον που θα επηρεάσει και την ελληνική οικονομία, αναμένεται υπέρβαση και στο δεύτερο εξάμηνο, όπου οι εισπράξεις προβλέπεται να φτάσουν τα 39,5 δισ. ευρώ.
Συνολικά, για το 2025, τα δημόσια έσοδα εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 69,5 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,49 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024. Καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη αυτών των στόχων θα παίξει η οικονομική ανάπτυξη, η οποία αναμένεται να κινηθεί στο 2,3%, με κινητήριες δυνάμεις:
την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος,
την ενίσχυση των επενδύσεων,
και την άνοδο της κατανάλωσης.
Ένα πρώτο στίγμα για την πορεία του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2025 αναμένεται να δώσει η ΕΛΣΤΑΤ στις 6 Ιουνίου.