«Παιχνίδι με τη φωτιά» μοιάζει να παίζει ανοικτά πλέον το καθεστώς Ερντογάν, στήνοντας σκηνικό παρατεταμένης κρίσης τόσο στο Αιγαίο, όσο και στην κυπριακή ΑΟΖ.
Τουρκικά πολεμικά πλοία επιμένουν να διατηρούν εδώ και δέκα ημέρες.τον αποκλεισμό του πλωτού γεωτρύπανου της ΕΝΙ, «Saipem 12000», μη επιτρέποντάς του να προχωρήσει σε γεώτρηση, στον στόχο «Σουπιά», λόγω μιας παράνομης NAVTEX που είχε εκδώσει η Άγκυρα, αποκλείοντας την περιοχή περιμετρικά του στόχου έως τις 22/02.
Σύμφωνα με τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, η ιταλική ΕΝΙ, η οποία πραγματοποιεί τη γεώτρηση, έχει δηλώσει πως το ζήτημα είναι διπλωματικό και πέρα από τον έλεγχο της. Το γεωτρύπανο θα πρέπει να μετακινηθεί τέλος του μηνός στο Μαρόκο.
Στο μεταξύ, σε ισχύ τίθενται από την Δευτέρα, δύο νέες «Navtex», τις οποίες εξέδωσε η Κυπριακή Δημοκρατία για ασκήσεις με πραγματικά πυρά.
Η πρώτη είναι για λογαριασμό της UNIFIL (Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ για τον Λίβανο) σε περιοχή νοτίως του τεμαχίου 3 της κυπριακής ΑΟΖ και η δεύτερη για λογαριασμό της Ρωσικής Ομοσπονδίας βορείως του ίδιου τεμαχίου.
Τα τρία σενάρια που καθορίζουν τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με δημοσίευμα της κυπριακής εφημερίδας «Φιλελεύθερος», Τουρκία είναι αποφασισμένη «να τραβήξει στα άκρα τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ, μέχρι δηλαδή να εξασφαλίσει αυτά που επιδιώκει».
Το άρθρο της εφημερίδας περιγράφει τρία διαφορετικά σενάρια, βάσει των οποίων θα καθοριστεί η στάση της τουρκικής πλευράς σε ό,τι αφορά την παρουσία των στρατιωτικών δυνάμεών της εντός της ΑΟΖ.
Τα σενάρια αυτά είναι τα εξής:
- α. Να μην ανανεώσει η Τουρκία τη Navtex, στις 22 Φεβρουαρίου και το γεωτρύπανο να προχωρήσει στο τεμάχιο 3 και να αρχίσει στις προγραμματισμένες έρευνες. Σημειώνεται πως η γεώτρηση, που είναι προγραμματισμένη να γίνει στο τεμάχιο 3, είναι εκτός των ορίων εκείνων, που «διεκδικεί» η Τουρκία, ωστόσο και πάλι δεν επέτρεψε την πραγματοποίηση των ερευνών, ακινητοποιώντας το Saipem 12000.
- β. Να ανανεωθεί η «παράνομη» Navtex από την Τουρκία και να αποχωρήσει το γεωτρύπανο. Σε αυτή την περίπτωση «ματαιώνονται οι σχεδιασμοί της Κυπριακής Δημοκρατίας και της εταιρείας ΕΝΙ και δημιουργούνται νέα δυσχερή δεδομένα σε σχέση με το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου».
- γ. Να υπάρξει εξέλιξη, που θα εκτονώσει την κρίση. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει οτιδήποτε στον ορίζοντα, ωστόσο στο παρασκήνιο έχουν εμπλακεί πολλοί διεθνείς παίκτες και ως εκ τούτου δεν αποκλείεται αυτό να οδηγήσει σε εκτόνωση της έντασης. Πώς θα γίνει τούτο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Κυρίως γιατί ένας από τους βασικούς παίκτες, η Τουρκία του Ερντογάν δηλαδή, είναι αστάθμητος παράγοντας.
Το καλύτερο σενάριο, όπως αναφέρει, για τη Λευκωσία είναι εντός της εβδομάδας να εκτονωθεί η κρίση με την αποχώρηση των τουρκικών πολεμικών. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΝΙ θα συνεχίσει το ερευνητικό της πρόγραμμα, όπως και η Κυπριακή Δημοκρατία.
Τι θα συμβεί, όμως, εάν το γεωτρύπανο της ΕΝΙ αποχωρήσει;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό, δίνεται από το δημοσίευματα του κυπριακού Τύπου.
Όπως αναφέρεται σχετικά, έαν η ENI υποχρεωθεί να αποχωρήσει, τότε το ερευνητικό πρόγραμμα της Λευκωσίας για τους υδρογονάνθρακες θα «παγώσει» και η ελληνοκυπριακή πλευρά θα βρεθεί στο έλεος των απαιτήσεων του Ταγίπ Ερντογάν.
Η «Καθημερινή» της Κύπρου, σε άρθρο της, επισημαίνει την ετοιμότητα της ‘Αγκυρας «να παίξει με τη φωτιά» δείχνει το δραματικό 48ωρο ελληνοτουρκικής έντασης στο Αιγαίο μετά τον εμβολισμό του περιπολικού ανοικτής θαλάσσης «Γαύδος 090» από την τουρκική ακτταιωρό Umut, αλλά και το φράγμα τουρκικών πολεμικών στο πλωτό γεωτρύπανο «Saipem12.000» στα όρια του οικοπέδου 3 της κυπριακής ΑΟΖ.
Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, το καθεστώς Ερντογάν, το οποίο παρουσιάζεται αποφασισμένο να τραβήξει στα άκρα την ένταση στην κυπριακή ΑΟΖ, φέρεται να έχει σχεδιάσει και τα επόμενα βήματα, όπως αναφέρει ο Μιχάλης Εγνατίου.
Μάλιστα, θεωρεί πως η αποκλιμάκωση της κρίσης για την Τουρκία περνά μέσα από τη συνδιαχείριση/ ή διαχωρισμό του φυσικού αερίου. Σε ότι αφορά το Κυπριακό θέλει μοντέλο που θα παραπέμπει σε δυο κράτη.
Τι διεκδικούν οι Τούρκοι στα ενεργειακά
Σημειώνεται συναφώς πως στα ενεργειακά, εγκαίρως η Άγκυρα έθεσε τις… διεκδικήσεις της. Υπάρχει συμφωνία ψευδοκράτους με την εταιρεία ΤΡΑΟ από το 2011 και, σύμφωνα και με χάρτες που έχουν διαμορφωθεί από τουρκικής πλευράς, οι έρευνες θα καλύψουν μέρος ή εξ ολοκλήρου τα τεμάχια 12, 8, 9, 13, 3, 2 και βορείως του 1. Τις γεωτρήσεις θα αναλάβει, ως φαίνεται, το γεωτρύπαν Deep Sea Metrol II, το οποίο αγοράστηκε πρόσφατα.
Κυπριακό και φυσικό αέριο
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, η τουρκική πλευρά θα επανέλθει στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων μόνο με τους δικούς της όρους, δηλαδή σε άλλη βάση συζήτησης.
Στην Άγκυρα έχουν εκλάβει κάποιες αναφορές από ελληνοκυπριακής πλευράς, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν, ότι υπάρχει έδαφος για να τεθεί προς συζήτηση θέμα δυο κρατών. Ακόμη και με αυτό το μοντέλο, που δύσκολα θα γίνει αποδεκτό από τους Ελληνοκύπριους, στην Άγκυρα δεν δέχονται οτιδήποτε λιγότερο από συνδιαχείριση του φυσικού αερίου ή διαχωρισμού των περιοχών.
Σύμφωνα με τον Μιχάλη Ιγνατίου, πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση της Άγκυρας τα επόμενα 24ωρα. Κυρίως κατά πόσο θα ανανεώσει η Τουρκία τη Navtex, στις 22 Φεβρουαρίου. Εάν δεν ανανεωθεί τότε οι ενεργειακοί σχεδιασμοί θα προχωρήσουν, διαφορετικά όλα θα ανατραπούν με αλυσιδωτές επιπτώσεις, παρενέργειες.