Όπως αναφέρει ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), η προστασία των καταναλωτών στον τομέα της υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων, καθώς και η προστασία τους από πρακτικές παραπλάνησης, αποτελεί πρωταρχικό στόχο για την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Ο ΕΦΕΤ ενημερώνει τους καταναλωτές, ειδικότερα κατά την εορταστική περίοδο, να είναι προσεκτικοί στα παρακάτω:
Απλές συμβουλές για την αγορά τροφίμων
Στα σημεία λιανικής πώλησης τροφίμων (αγορές, σούπερ μάρκετ), προτείνεται ο διαχωρισμός σε διαφορετικές σακούλες κατά την αγορά και μεταφορά των τροφίμων που αγοράζονται ωμά και χρειάζονται θερμική επεξεργασία πριν καταναλωθούν (π.χ. κρέας και προϊόντα του που χρειάζονται ψήσιμο) από τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες). Έτσι, αποφεύγεται πιθανή διασταυρούμενη μικροβιακή επιμόλυνση. Προτείνεται, επίσης, τα προϊόντα υπό ψύξη και τα κατεψυγμένα τρόφιμα να αγοράζονται τελευταία και η επιστροφή στο σπίτι να γίνεται το συντομότερο δυνατό, ώστε να τοποθετούνται το συντομότερο δυνατό και με ορθή πρακτική διαχωρισμού μέσα σε συσκευασίες κατάλληλες για τρόφιμα στο οικιακό ψυγείο.
Γενικά, για την προμήθεια κρέατος:
- Το νωπό κρέας πρέπει πάντα να διατίθεται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +5ºC, ενώ το κατεψυγμένο σε θερμοκρασία –18ºC ή χαμηλότερη. Το κρέας δεν πρέπει ποτέ να διατίθεται σε ανοιχτούς μη ψυχόμενους χώρους.
- Ο καταναλωτής πρέπει να αναζητά τις σφραγίδες υγειονομικών ελέγχων, που αποδεικνύουν ότι οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν πραγματοποιήσει τον απαιτούμενο έλεγχο.
Ειδικότερα, για την προμήθεια κρέατος πουλερικών, όπως γαλοπούλες και κοτόπουλα ή προϊόντων πτηνοτροφίας:
- Οι γαλοπούλες διατίθενται προς πώληση είτε νωπές (συσκευασμένες ή μη) είτε κατεψυγμένες.
- Οι νωπές γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +4ºC και ποτέ σε ανοιχτούς μη ψυχόμενους χώρους. Οι κατεψυγμένες πρέπει να διατηρούνται σε κατάψυξη στους –18ºC ή σε χαμηλότερη θερμοκρασία.
- Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες), αποπτιλωμένες και να φέρουν σήμανση καταλληλότητας είτε με τη μορφή σφραγίδας είτε, συνηθέστερα, σε καρτελάκι μίας χρήσης, κατάλληλα τοποθετημένο πάνω στο κρέας.
- Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν τη σήμανση καταλληλότητας της χώρας προέλευσης και την ημερομηνία ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, κατά τρόπο ευανάγνωστο).
- Τα κατεψυγμένα πουλερικά, τα οποία προέρχονται από ομαδική συσκευασία και πωλούνται ασυσκεύαστα, μπορούν να πωλούνται, χωρίς ατομική ένδειξη, με την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις της δεύτερης συσκευασίας θα έχουν μεταφερθεί στην προθήκη του καταψύκτη πώλησης.
- Η διάθεση στην αγορά πτηνοτροφικών προϊόντων, όπως πουλερικά ή αυγά ορνίθων, με ενδείξεις περί ειδικού τρόπου παραγωγής τους (π.χ. «ελευθέρας βοσκής», «εκτατικής εκτροφής», κ.ά.) πρέπει να συνοδεύεται και από το ειδικό, κατά περίπτωση, σήμα που χορηγεί ο Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π. – «AGROCERT» για τις Ειδικές Πτηνοτροφικές Εκτροφές.
Για την προμήθεια κρέατος θηραμάτων:
- Κατά την αγορά σφαγίων άγριων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα να είναι εκσπλαχνισμένα και να φέρουν σφραγίδα καταλληλότητας τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα.
- Τυποποιημένα εισαγόμενα ή εγχώρια θηράματα πρέπει να φέρουν, επίσης, σήμανση καταλληλότητας και αναγραφή ημερομηνίας ανάλωσης.
Για την προμήθεια γαλακτοκομικών προϊόντων:
- Τα συσκευασμένα τυριά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης («οβάλ» σφραγίδα) με τα αρχικά της χώρας παραγωγής και τον αριθμό έγκρισης του παρασκευαστή. Επίσης, η ημερομηνία ανάλωσης θα πρέπει να αναγράφεται επάνω στη συσκευασία.
- Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται στο ψυγείο.
- Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωικού λίπους) είναι μη γαλακτοκομικά προϊόντα και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτούς των γαλακτοκομικών.
Για την προμήθεια προϊόντων ζαχαροπλαστικής:
- Για την ασφάλεια ορισμένων προϊόντων ζαχαροπλαστικής, όταν αυτό απαιτείται, θα πρέπει τα προϊόντα αυτά να διατηρούνται στο ψυγείο στις ορθές θερμοκρασίες συντήρησης, για τις οποίες ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή.
- Ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή για την ύπαρξη αλλεργιογόνων σε προϊόντα ζαχαροπλαστικής.
Ο ΕΦΕΤ συνιστά, επίσης, στους καταναλωτές:
- Να αγοράζουν τρόφιμα από επιχειρήσεις που διαθέτουν τις σχετικές άδειες λειτουργίας ή έχουν γνωστοποιήσει τη λειτουργία τους στις αρμόδιες αρχές, καθώς και ελεγχόμενα σημεία της αγοράς.
- Να αποφεύγουν τις αγορές τροφίμων από πλανόδιους πωλητές που δεν διαθέτουν τις σχετικές άδειες ή από δήθεν παραγωγούς που μπορεί να τους παραπλανήσουν ή να προκαλέσουν ενδεχόμενους κινδύνους στην υγεία του καταναλωτών.
- Να αγοράζουν κάθε είδος κρέατος ή κρεατοσκευάσματος που επιλέγουν για το τραπέζι των Χριστουγέννων (π.χ. σφάγια πουλερικών), μόνο εφόσον είναι τοποθετημένα σε ψυγεία ή ψυχόμενες προθήκες (προθήκες–ψυγεία) και όχι τεμάχια κρέατος που βρίσκονται εκτός ψυγείου κρεμασμένα από τσιγκέλια και εκτεθειμένα σε σκόνη και μικρόβια.
- Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς των τροφίμων από το προσωπικό, στις συνθήκες καθαριότητος του προσωπικού, του εξοπλισμού και του χώρου απ’ όπου προμηθεύονται κάθε είδος κρέατος ή κρεατοσκευάσματος ή άλλα ευαλλοίωτα προϊόντα (γαλακτοκομικά, αυγά, κ.ά.).
- Η διατροφή κατά την εορταστική περίοδο να στηρίζεται στην ποικιλία και στο μέτρο, όπως παραδοσιακά αρμόζει και να συνοδεύεται με φυσική άσκηση, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ να γίνεται με μέτρο.
- Όταν πραγματοποιούν αγορές τροφίμων, να αγοράζουν τελευταία τα προϊόντα που χρειάζονται ψύξη ή κατάψυξη και να τα τοποθετούν το συντομότερο δυνατόν στο οικιακό ψυγείο ή στην οικιακή κατάψυξη.
- Να πραγματοποιούν, πριν από το μαγείρεμα, πλήρη απόψυξη του κατεψυγμένου κρέατος (π.χ. κατεψυγμένη γαλοπούλα, κατεψυγμένο κοτόπουλο), κατά προτίμηση εντός της συντήρησης του οικιακού ψυγείου.