Οι περισσότεροι από εμάς δεν τον έχουμε δει ποτέ να παίζει. Κι όμως στο υποσυνείδητο όλων ήταν, είναι και θα είναι ακόμη και τώρα που άφησε την τελευταία του πνοή ο καλύτερος όλων. Ο G.O.A.T. (Greatest Of All Time) για τη νεολαία του σήμερα, απλά ο Πελέ για όλες τις προηγούμενες γενιές.
Ο άνθρωπος με το πιο επιδραστικό παρατσούκλι στην ιστορία του αθλητισμού, πέρασε σήμερα στην αιωνιότητα, σε ηλικία 82 ετών και έπειτα από μακρά και επίπονη μάχη με τον καρκίνο, έχοντας στο πλάι του τις τελευταίες του στιγμές όλη του την οικογένεια.
Την είδηση του θανάτου του μετέδωσαν τα διεθνή πρακτορεία και επιβεβαίωσε ο ατζέντης του, Τζο Φράγκα.
Πλεον, ο… προπονητής της «FC Παραδείσου» απέκτησε μεγάλο πρόβλημα έχοντας να διαχειριστεί στην ίδια ομάδα μεταξύ άλλων και τους Μαραντόνα, Κρόιφ και Πελέ… Τουλάχιστον θα απολαμβάνουν θέαμα και θα έχουν να ακούν τις πιο όμορφες ποδοσφαιρικές ιστορίες.
Όλοι τους ξεκίνησαν φτωχοί και ταπεινοί για να φτάσουν στην κορυφή του κόσμου, αλλά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο θρόνος ανήκει στον Πελέ. Εξάλλου «ο βασιλιάς» τον αποκαλούσαν όταν δεν τον φώναζαν με τον παρατσούκλι του σε όλα τα γήπεδα της γης, καθώς ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής που κατάφερε να μετατραπεί σε ένα παγκόσμιο brand.
Ένας μοναδικός ζογκλέρ που δυστυχώς ελάχιστες εικόνες έχουν διασωθεί για να απολαύσουμε τα μαγικά πράγματα που έκανε με την στρογγυλή θεά….
Ο Πελέ τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε διάφορα προβλήματα υγείας, τα οποία επιδεινώθηκαν μετά την εμφάνιση καρκίνου στο παχύ έντερο. Για έναν χρόνο φάνηκε να ξεπερνά κι αυτόν τον σκόπελο, ωστόσο όταν βρέθηκε ξανά στο νοσοκομείο στα τέλη του Νοεμβρίου οι περισσότεροι ήξεραν ότι αυτός θα ήταν ο πιο σπουδαίος αγώνας για τη ζωή του.
«Προσευχηθείτε όλοι για τον Βασιλιά», είχε πει ο βοηθός της Εθνικής Βραζιλίας Σέζαρ Σαμπάιο λίγο πριν από τον τελευταίο αγώνα της σελεσάο με το Καμερούν για τους ομίλους του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Δυστυχώς όμως η κατάσταση του ήταν η αναστρέψιμη με τον Βραζιλιάνο σούπερ σταρ να αφήνει την τελευταία του πνοή σε ηλικία 82 ετών και μια τεράστια ποδοσφαιρική κληρονομιά πίσω του.
Από τις Τρεις Καρδιές, στις καρδιές όλων
Ο Έντσον Αράντες Ντον Νασισμέντο (θα εξηγήσουμε παρακάτω την ιστορία με το όνομα και το παρατσούκλι του) γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 1940 στην πόλη Tres Coracoes (Τρεις Καρδιές) της επαρχίας Μίνας Τζεράις . Από εκεί ήταν ο πατέρας του Ντοντίνιο, ο οποίος ήταν ποδοσφαιριστής κι εκείνη την εποχή αγωνίζονταν στην Ατλέτικο Μινέιρο. Στα μάτια του πιτσιρικά ο πατέρας του ήταν ο καλύτερος στον κόσμο και όταν τελείωνε το σχολείο, πριν πάει στο σπίτι θα έπαιζε πάντα έναν αγώνα με τα άλλα παιδιά της γειτονιάς, προσπαθώντας να μιμηθεί ότι έκανε ο Ντοντίνιο.
Τότε ούτε καν περνούσε από το μυαλό του ότι θα γίνονταν επαγγελματίας ποδοσφαιριστής πολλώ δε μάλλον ότι θα έφτανε να γίνει ο κορυφαίος του κόσμου.
Ειδικά όταν ο Ντοντίμιο τραυματίστηκε και η ομάδα σταμάτησε να τον πληρώνει, με αποτέλεσμα η όχι ιδιαίτερη εύπορη οικογένεια τους να περάσει ακόμη πιο δύσκολα. Ο Πελέ για να βοηθήσει την οικογένεια του αναγκάστηκε να δουλέψει ως λούστρος για να βοηθήσει οικονομικά, ωστόσο ποτέ δεν σταμάτησε να παίζει ποδόσφαιρο. Έστω κι αν κάποιες φορές αυτός και η παρέα του μη έχοντας ποδοσφαιρική μπάλα κλωτσούσαν ένα μάνγκο ή κάλτσες που παραγέμιζαν με χαρτιά!
Ο πατέρας του όμως έβλεπε το ταλέντο του και τον συνόδευε στα δοκιμαστικά στις μεγάλες ομάδες του Σάο Πάολο. Κανείς δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα μαζί του αλλά μετά από μία σειρά απορρίψεων, το 1956 τον δέχθηκε η Σάντος. Εκείνη την εποχή ήταν μια μικρομεσαία ομάδα της βραζιλιάνικης μεγαλόπολης που προσπαθούσε να βρει τη θέση της ανάμεσα στους μεγάλους.
Ο μικρός μάγος δε χρειάστηκε παρά μόλις τρία χρόνια για να κάνει το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα (ήταν 15 χρονών και 319 ημερών!) σε φιλικό αγώνα κι ο μύθος του Πελέ μόλις είχε αρχίσει να γεννιέται.
Λίγο πριν γίνει 17 κλήθηκε στην εθνική ομάδα, την υπέρτατη τιμή για έναν Βραζιλιάνο, καταφέρνοντας στο ντεμπούτο του να σκοράρει κόντρα στην Αργεντινή και πριν ενηλικιωθεί βρέθηκε στην αποστολή της σελεσάο για το Παγκόσμιο Κύπελλο της Σουηδίας.
Στο πλαίσιο του τετάρτου ομίλου νίκησε την Αυστρία με 3-0, αναδείχθηκε ισόπαλη της Αγγλίας με 0-0 και επικράτησε με 2-0 της Σοβιετικής Ένωσης του κορυφαίου τερματοφύλακα όλων των εποχών Λεβ Γιασίν. Σ’ αυτό το τελευταίο ματς έκανε ντεμπούτο ο Πελέ σε Παγκόσμιο Κύπελλο (είχε ταξιδέψει τραυματίας) και φρόντισε από το επόμενο ματς να βάλει τη σφραγίδα του στον πρώτο θρίαμβο της Βραζιλίας σε Μουντιάλ.
Πριν εξηγήσουμε τι έκανε ο «Βασιλιάς» στην σκανδιναβική χώρα να υπενθυμίσουμε ότι η Βραζιλία εκείνη την εποχή δεν είχε το στάτους που έχει σήμερα. Ειδικά μετά το κάζο του 1950 όταν και ηττήθηκε στον «τελικό» της διοργάνωσης με 2-1 από την Ουρουγουάη μέσα στο Μαρακανά, η χώρα είχε πέσει σε ποδοσφαιρική κατάθλιψη. Μέχρι τη στιγμή που εμφανίστηκε στο προσκήνιο αυτός ο απίθανος πιτσιρικάς για να δώσει ξανά… χρώμα σε εκείνη τη φουρνιά των παικταράδων και να λύσει τα… μάγια που πολλοί πίστευαν ότι είχαν κάνει στην ομάδα.
Στις 19 Ιουνίου 1958 η Βραζιλία αντιμετώπισε την Ουαλία στον προημιτελικό με τον Πελέ να είναι πρώτη φορά στο βασικό σχήμα… Οι σκληροτράχηλοι Ουαλοί κρατούσαν το 0-0 μέχρι το 66ο λεπτό, όταν η μπάλα έφτασε στον Πελέ μέσα στην περιοχή…
Ο τελευταίος την κατέβασε με το στήθος, μ’ ένα μαγικό άγγιγμα την πέρασε πάνω από τον αντίπαλο του και πριν συνέλθουν όλοι από το… ταχυδακτυλουργικό που μόλις είχαν δει, με το δεξί την έστειλε στο βάθος της αντίπαλης εστίας. Εκείνη την ημέρα ήταν 17 ετών και 239 ημερών και 64 χρόνια αργότερα παραμένει ο νεαρότερος ποδοσφαιριστής που έχει σκοράρει ποτέ σε Μουντιάλ.
Στον ημιτελικό με τη Γαλλία των Κοπά, Φοντέν πέτυχε αυθεντικό χατ τρικ (μέσα σε ένα ημίχρονο) σκοράροντας τρία γκολ σε 23 λεπτά (52’, 63’, 75’) για το θριαμβευτικό 5-2 και στον τελικό (που έληξε επίσης 5-2) πέτυχε άλλα δύο γκολ (55’, 90’) με το πρώτο να είναι… ποίημα.
Η Βραζιλία κατέκτησε τον τίτλο και ο Πέλε κατέκτησε όλον τον κόσμο, καθώς το Μουντιάλ του 1958 ήταν το πρώτο που είχε τηλεοπτική κάλυψη και όλη η υφήλιος είχε σοκαριστεί από αυτά που έκανε μέσα στο γήπεδο εκείνο το ανήλικο παιδί.
Κι ήταν τέτοιο το σοκ που είχε προκαλέσει η παρουσία, που ανάγκασε τους μεγάλους συλλόγους της Ευρώπης (Ρεάλ, Ίντερ, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ) να στείλουν εκπροσώπους τους στο Σάο Πάολο προκειμένου να τον κάνουν δικό τους. Οι φήμες της εποχής ήθελαν την Ρεάλ να του προσφέρει ένα εκατομμύριο δολάρια (για εκείνα τα χρόνια ήταν μυθικό ποσό) ενώ ο Τζιάνι Ανιέλι φέρεται να του πρόσφερε πέρα από τα χρήματα και ποσοστό από το μετοχικό κεφάλαιο της Φιατ!
Η πιθανή αποχώρηση του από τη Σάντος και τη Βραζιλία ήταν ικανή να ρίξει την κυβέρνηση (στην ούτως άλλως πολιτικά ασταθής χώρα εκείνα τα χρόνια) κι έτσι ο πρόεδρος Ζάνιο Κουάντρος τον ανακήρυξε «εθνικό θησαυρό». Κι αυτό δεν ήταν μια συμβολική πράξη, αλλά ένας νόμος του κράτους που εμπόδιζε τον Πελέ να φύγει εκτός Βραζιλίας.
Κι αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που «ο Βασιλιάς» φόρεσε μόνο τη φανέλα της Σάντος (1956-1974) πριν κλείσει την καριέρα του τη διετία 1975-1977 στον Κόσμος της Νέας Υόρκης
Βέβαια η Σάντος επί των ημερών του άλλαξε στάτους και οι άνθρωποι της αντιλαμβανόμενοι την επιρροή που έχει ο Πελέ και εκτός συνόρων μετέτρεψαν το ποδοσφαιρικό τμήμα σε περιοδεύοντα θίασο που ταξίδευε σε όλο τον κόσμο για φιλικούς αγώνες (με τα γήπεδα να είναι sold out καθώς όλοι ήθελαν να δουν από κοντά τον Πελέ).
Έτσι ήρθε και στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 1961 για φιλικούς αγώνες με τους τρεις του Π.Ο.Κ. (Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, ΑΕΚ). Πρώτα κέρδισε την ΑΕΚ με 3-0, μετά τον Παναθηναϊκό με 3-2 για να ηττηθεί στις 4 Ιουλίου από τον Ολυμπιακό με 2-1… Μια νίκη που χιλιοτραγουδήθηκε και έγινε ύμνος («… κι ακόμη σε θυμούνται η Σάντος κι ο Πελέ».
Οι ιστορικές συνθέσεις των δύο ομάδων:
Ολυμπιακός: Θεοδωρίδης, Καμπόλης, Στεφανάκος, Πολυχρονίου, Σημαντήρης, Κοτρίδης (Σπετσέρης 54?), Γκαβέτσος, Παπάδογλου, Μπέμπης (Σουρούνης 2?), Σιδέρης, Ποσειδώνας.
Σάντος: Λαέρτσιο, Τζετούλιο, Μάουρο, Ντάλμο, Λίμα, Ντορβάλ (Σορμάνι 13?), Μαντζάλβιο, Ζίτο, Κουτίνιο, Πελέ, Πέπε.
Βέβαια πέρα από τις περιοδείες η Σάντος άρχισε να σαρώνει και τους τίτλους στη Βραζιλία (τότε δεν υπήρχε εθνικό πρωτάθλημα, αλλά τα πρωταθλήματα που έκανε κάθε Πολιτεία και από 1960 και μετά διοργανώθηκε το Κύπελλο όπου έπαιζαν οι πρωταθλητές της Πολιτείας με τους νικητές να παίρνουν το εισιτήριο για το νεοσύστατο Κόπα Λιμπερταδόρες), ενώ το 1962 έγινε η πρώτη βραζιλιάνική ομάδα που κατέκτησε το Λιμπερταδόρες (νίκησε την Πενιαρόλ από την Ουρουγουάη , κάτι που επανέλαβε την επόμενη χρονιά κερδίζοντας τη Μπόκα Τζούνιορς στο Μπουένος Άιρες.
Γενικά επί των ημερών του η Σάντος όπως και η Εθνική Βραζιλίας μετατράπηκαν σε μηχανές συλλογής τίτλων, με την «σελεσάο» να κατακτά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1962 στη Χιλή (τραυματίστηκε στον 2ο αγώνα και δεν αγωνίστηκε ξανά), ενώ μετά το εφιαλτικό 1966 (στην εποχή που δεν υπήρχαν κίτρινες και κόκκινες κάρτες ο Πελέ δέχθηκε εγκληματικά μαρκαρίσματα) ενώ ανακοίνωσε την αποχώρηση του, μετά από λίγο καιρό αναθεώρησε την απόφαση του…
Κι η επιστροφή του μας χάρισε μία από τις κορυφαίες παραστάσεις εθνικής ομάδας, καθώς η Βραζιλία του 1970 (Τοστάο, Ριβελίνο, Κάρλος Αλμπέρτο) ήταν μία ανίκητη αρμάδα με τον Πελέ να προσφέρει μαγικές στιγμές και να γίνεται ο πρώτος ποδοσφαιριστής που κατακτά τρίτη φορά το Παγκόσμιο Κύπελλο (κι αυτό το ρεκόρ του αντέχει ακόμη).
