Η θεωρία του χάους έλεγε ότι «το πέταγμα μιας πεταλούδας στον Αμαζόνιο, μπορεί να προκαλέσει βροχή στην Κίνα».
Πλέον, στην εποχή που ζούμε είναι τέτοιες οι ταχύτητες μετάδοσης μιας πληροφορίας ή μιας είδησης που αν γράψεις κάτι στον Καναδά, έχει φτάσει την ίδια ώρα στην Αυστραλία. Εξαρτάται, όμως, και τι θα γράψεις. Και πώς θα το γράψεις. Και γιατί θα το γράψεις.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς «Χαοτικός» για να διαπιστώσει ότι τα social media (μέσα κοινωνικής δικτύωσης επί το ελληνικότερο) μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία για τη μεταφορά ειδήσεων και πληροφοριών και φυσικά το βασικότερο μέσο του 21ου αιώνα για την επικοινωνία μεταξύ των πολιτών.
Ωστόσο, όμως, υπάρχουν φορές που η υπερλειτουργία και η υπερχρήση των social media προκαλεί και παραπληροφόρηση και παραπλάνηση και στην ουσία περιπλέκει τα πράγματα αντί να τα ξεκαθαρίζει.
Δείτε για παράδειγμα την υπόθεση με τον θάνατο των τριών «αγγελουδιών» από την Πάτρα. Τα τελευταία 24ωρα έχει γραφτεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ό,τι σενάριο μπορείτε να φανταστείτε, σε σημείο που ο κόσμος να έχει μπερδευτεί ακόμη χειρότερα.
Δυστυχώς, οι «δημοσιογράφοι του Facebook» είναι ένα φαινόμενο με ολοένα και μεγαλύτερη εξάπλωση κι αυτό αποτυπώθηκε περίτρανα και στην περίπτωση της τραγικής ιστορίας με τα αθώα παιδάκια του Μάνου Δασκαλάκη και της Ρούλας Πισπιρίγκου.
Δικαστές των social media είχαμε δει μέχρι τώρα, το ίδιο και σεισμολόγους, επιδημιολόγους, «κοινοβουλευτικούς άνδρες», ακόμη-ακόμη και προπονητές των γηπέδων, πλέον βλέπουμε και δημοσιογράφους. Οι οποίοι, μάλιστα αρκετές φορές παρασέρνουν και τους κανονικούς δημοσιογράφους. Ενας λόγος, λοιπόν, παραπάνω για να δείξουμε όλοι την απαραίτητη αυτοσυγκράτηση και προσοχή.
Με βάση όλα τα παραπάνω απευθυνθήκαμε σε δυο παλιές «καραβάνες» της δημοσιογραφίας, τον πρώην πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ και «μετρ» στο αστυνομικό ρεπορτάζ για 10ετίες, Πάνο Σόμπολο και, από τα δικά μας μέρη, τον πρόεδρο του ΤΕΑΣ της ΕΣΗΕΠΗΝ Θανάση Μπαμπανέβα.
Ας δούμε ποια είναι η δική τους θέση στον τρόπο που πρέπει να διαχειριστούν και ο Τύπος, αλλά και οι πολίτες την υπόθεση με τον θάνατο των τριών «αγγελουδιών».
ΠΑΝΟΣ ΣΟΜΠΟΛΟΣ: «ΣΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ»
Στη συγκεκριμένη υπόθεση θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες και να καταλήξουν κάπου κι εκεί θα φανεί αν πρόκειται για ιατρικό λάθος, για θέμα κληρονομικότητας ή για ό,τι άλλο. Κι εγώ στη δημοσιογραφική μου διαδρομή πολλές φορές προβληματίστηκα σε τέτοιου είδους δύσκολες υποθέσεις. Υπήρχαν περιπτώσεις που πίστευα κι εγώ ότι μπορεί να συμβαίνει το ”Χ”, όμως με την πορεία των ερευνών και με την συνεργασία Αστυνομίας και Επιστήμης διαπιστώσαμε όλοι ότι τελικά συνέβαινε το ”Ψ”.
Μπορείς να ξεγελαστείς πολλές φορές, αν δεν προσέξεις. Γι’ αυτό και στη διάρκεια της έρευνάς μας, πρώτα συγκεντρώνουμε όλα τα στοιχεία, μετά τα διασταυρώνουμε και στην συνέχεια μπορούμε να έχουμε μια σχετικά ασφαλή εικόνα. Και προπαντός, δεν στοχοποιούμε ποτέ ανθρώπους», κατέληξε ο πολύπειρος δημοσιογράφος.
Από την πλευρά του, ο Θανάσης Μπαμπανέβας ανέφερε τα εξής:
«Η έρευνα είναι πάντοτε χρήσιμη, απαραίτητη και αναγκαία, αρκεί, όμως, να μην θίγει ανθρώπους και χωρίς να κάνει πρωθύστερα σχήματα. Ενας δημοσιογράφος επιβάλλεται να ερευνήσει. Είναι και δικαίωμα και υποχρέωσή του ταυτόχρονα, γιατί αυτό αποτελεί βασικό κομμάτι της δουλειάς μας.
Ομως, από την άλλη πλευρά υπάρχουν και τα επίσημα στοιχεία, από τον ιατρικό και τον επιστημονικό χώρο στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα οποία οφείλουμε όλοι να σεβόμαστε. Δεν μπορείς σε καμία περίπτωση να αμφισβητήσεις τους γιατρούς και να κάνεις εικασίες έξω και πέρα από την επιστημονική κοινότητα. Και πρωτίστως όλα πρέπει να έρχονται στο φως. Δεν κρύβουμε και δεν καλύπτουμε ποτέ κανέναν και τίποτα.
Ομως, δεν αποφαίνεται πρώτα ο δημοσιογράφος, ειδικά τη στιγμή που εμπλέκονται και οι θεσμικοί φορείς και οι επιστήμονες. Υπάρχουν κανόνες και κώδικες δεοντολογίας. Ολοι είναι αθώοι μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Γι’ αυτό, λοιπόν, απαιτείται μεγάλη σοβαρότητα και υπευθυνότητα, ειδικά και στον χώρο των social media όπου βλέπουμε τι συμβαίνει».