Οι προκλήσεις των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στην Ελλάδα
Η ζωή των ατόμων με αναπηρία, καθώς και εκείνων με χρόνιες ή σπάνιες παθήσεις, συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από σημαντικά προβλήματα πρόσβασης και στήριξης στο σύστημα υγείας. Μια πανελλαδική έρευνα, που παρουσιάστηκε από την Ένωση Ατόμων με Αναπηρία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ατόμων με αναπηρία, φέρνει στο φως τη δύσκολη πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι ομάδες αυτές.
Υποχρεωτική περικοπή βασικών αναγκών για την κάλυψη της υγείας
Το 78% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι αναγκάστηκε να μειώσει τις δαπάνες για βασικά είδη διαβίωσης, όπως τρόφιμα ή ρούχα, για να καλύψει ανελαστικές ανάγκες υγείας. Η οικονομική πίεση είναι εντονότερη στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και εκείνα με χαμηλότερα εισοδήματα.
Περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας
Το 31% των ατόμων αντιμετώπισε σοβαρές δυσκολίες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας τα τελευταία δύο χρόνια. Επιπλέον, μεγάλο ποσοστό ανέφερε ότι στερήθηκε τουλάχιστον μία φορά:
- Φάρμακα ή φαρμακευτικά σκευάσματα (34%)
- Υπηρεσίες αποκατάστασης (33%)
- Υπηρεσίες ψυχικής υγείας (30%)
Έλλειψη πρόσβασης σε βασικές ιατρικές υπηρεσίες
Ανησυχητικά είναι τα ποσοστά που καταγράφουν έλλειψη πρόσβασης σε αναγκαίες υπηρεσίες:
- 43% δεν έλαβε οδοντιατρική φροντίδα.
- 40% δεν πραγματοποίησε απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις.
- 39,5% δεν είχε πρόσβαση σε ιατρικές εξετάσεις ή θεραπείες.
Δημόσιες δομές υγείας
Χαμηλή προσβασιμότητα
Μόνο το 30% των συμμετεχόντων χαρακτήρισε τις δημόσιες δομές υγείας «καλές» ή «πολύ καλές» όσον αφορά την προσβασιμότητα. Άτομα με εγκεφαλική παράλυση, σπάνιες και νευρολογικές παθήσεις, τύφλωση και κινητική αναπηρία ανέφεραν τα μεγαλύτερα προβλήματα.
Απογοήτευση από τον ΕΟΠΥΥ
Οι παροχές και υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ αξιολογήθηκαν με μόλις 5,2/10.
Νοσοκομειακή περίθαλψη
Η μέση αξιολόγηση της νοσοκομειακής περίθαλψης ήταν 4,7/10. Παρότι η συμπεριφορά του προσωπικού προς τους ασθενείς αξιολογήθηκε θετικά (6,34/10), υπήρχαν σοβαρές ελλείψεις:
- Μεγάλες καθυστερήσεις στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, με το 56,5% να δίνει βαθμολογία 1-3.
- Έλλειψη ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού (55% βαθμολογία 1-3).
- Ανεπαρκής υλικοτεχνική υποδομή, όπως κλινοσκεπάσματα (48,4% βαθμολογία 1-3).
Μόλις το 38% δήλωσε αρκετά ή πολύ ικανοποιημένο από τη διαθεσιμότητα εξειδικευμένων κέντρων θεραπείας.
Προσωπικός γιατρός: Περιορισμένη χρήση του θεσμού
Αν και ο θεσμός του προσωπικού γιατρού θεσπίστηκε για την καλύτερη φροντίδα, μόλις το 50% των δικαιούχων τον αξιοποίησε για μη επείγοντα περιστατικά.
Οι φωνές των ατόμων με αναπηρία
Ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Ιωάννης Βαρδακαστάνης, ανέδειξε τη σημασία της έρευνας:
«Αυτά τα στοιχεία είναι ένα εργαλείο για τη διεκδίκηση δικαιωμάτων και τον σχεδιασμό πολιτικών που βάζουν στο επίκεντρο τις ανάγκες μας. Με τη φράση “Τίποτα χωρίς εμάς”, διεκδικούμε έναν κόσμο χωρίς αποκλεισμούς».
Τι ζητούν τα άτομα με αναπηρία
Τα βασικά αιτήματα περιλαμβάνουν:
- Ίση μεταχείριση σε όλους τους τομείς της ζωής.
- Ενίσχυση της συμμετοχής τους στην αγορά εργασίας.
- Κοινωνική ασφάλιση με περισσότερη αλληλεγγύη.
- Πρακτική εφαρμογή της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης.
- Αύξηση του εισοδήματος και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
- Δημιουργία ποιοτικού δημόσιου συστήματος υγείας.
- Εξασφάλιση ανεξάρτητης διαβίωσης.
- Εφαρμογή της Καθολικής Προσβασιμότητας σε υποδομές και υπηρεσίες.
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι απαιτούνται άμεσα μέτρα για την ουσιαστική βελτίωση της ζωής των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα.